[ویکی شیعه] میرزا یحیی خویی(۱۲۷۶-۱۳۶۴ق)، معروف به امام جمعه خویی از علمای دورۀ مشروطه، امام جمعه خوی، از علمای قانون طراز اول، نمایندۀ مجلس شورای ملی و پس از آن مجتهد تهران بود. او پس از به توپ بسته شدن مجلس توسط محمد علی شاه، به همراه سید محمد طباطبایی و بهبهانی زندانی شد. میرزا یحیی خوئی، معروف به امام جمعه و از طایفۀ کرد دُنبلی خوی بود. دنبلی ها از زمان صفویه (حکومت۹۰۶-۱۱۳۵ق) در غرب آذربایجان و شرق عثمانی صاحب قدرت و نفوذ شدند و در فاصلۀ بین مرگ نادر شاه (۱۱۶۰ق) و استقرار سلطنت قاجار (۱۲۱۰ق)، بر تبریز و خوی و سلماس مسلط شدند.
جملاتی از کاربرد کلمه میرزا یحیی خویی
در سال ۱۳۲۴ حسنعلی‌خان اعظم زنگنه که مالک سینما هما (سینما ایران) بود، در خیابان شاه‌بختی یک سالن سینمای تابستانی تأسیس کرد که سینما رکس نامیده شد. اعظم زنگنه فرزند میرزا یحیی‌خان زنگنه (سالار اشرف) یکی از نمایندگان کرمانشاه در دوره‌های پنجم و ششم مجلس شورای ملی بود. سینما رکس پس از انقلاب بهمن ۱۳۵۷ توسط سازمان اوقاف و امور خیریهٔ استان کرمانشاه مصادر شد. پس از انقلاب این سینما تا مدت‌ها غیرفعال بود، و در نهایت تخریب شده و به جای آن ساختمان ادارهٔ پست کرمانشاه ساخته‌شد.
میرزا یحیی دولت‌آبادی، در کتاب «حیات یحیی» در توصیف زندگانی سید عبدالله بهبهانی می‌نویسد:
دولت عثمانی میرزا یحیی نوری ملقب به صبح ازل را در ششم جمادی‌الاولای ۱۲۸۵ قمری مطابق ۴ شهریور ۱۲۴۷ شمسی و ۲۵ اوت ۱۸۶۸ میلادی به جزیره قبرس تبعید کرد؛ وی در شهر فاماگوستا در ساعت ۷ صبح دوشنبه ۱۲ جمادی‌الاولای ۱۳۳۰ قمری مطابق ۲۹ آوریل ۱۹۱۲ میلادی درگذشت. این شهر به همین دلیل محل زیارت پیروان کتاب بیان می باشد.
حکایت میرزا یحیی یک مجموعه تلویزیونی محصول سال ۱۳۷۴ به کارگردانی حمید لبخنده، می‌باشد که در نوروز ۱۳۷۵ از شبکه ۲ پخش شد.
هادی دولت‌آبادی، که جانشین یحیی صبح ازل نوری (از سوی صبح ازل، ملقب به «اسم‌الله الودود»)) و پیشوای دوم ازلیان (پیشوای سوم بابیه) ایران بود، چند سال پیش از درگذشت صبح ازل، فوت کرد. صبح ازل، پس از مرگ پدر، پسرش میرزا یحیی دولت‌آبادی را به عنوان جانشین خود و رهبر جامعهٔ ازلی گماشت؛ ولی میرزا یحیی، وقت خود را بیشتر، صرف آموزش و ادبیات کرد. دربارهٔ میزان درگیر بودن او در سازمان‌دهی فعالانهٔ ازلیان، شواهد اندکی وجود دارد. میرزا یحیی، مطالب چندانی دربارهٔ موضوعات بابی ننوشت و به جای پذیرش رهبری دینی، نقش یک اصلاحگر سکولار را برگزید. بابیهٔ ازلیه با درگذشت ازلیانی که در انقلاب مشروطه، فعال بودند، وارد رکودی شد که هرگز از آن، التیام نیافت و در دوره‌ای نه چندان طولانی، اثرگذاری خود را از دست داد.
آثار نمایشی تهیه و پخش شده در تلویزیون در ارتباط با میرزا یحیی
وی در دوره حیاتش نیز مسئولیت‌هایی قدسی را به برخی پیروانش محول کرده‌بود. بعد از مرگ باب میرزا یحیی به عنوان شخصیت محوری جنبش مورد توجه قرار گرفت. دنیس مک‌ایون معتقد است دستخط باب در تنصیص میرزا یحیی و تعیین جایگاه او نیز موجود است. رهبری وی جنجال‌برانگیز بود.
آقا میرزا یحیی مدرس بیدآبادی (۱۲۱۷–۱۳۱۰ ه.ش) (۱۲۵۴–۱۳۴۹ ه.ق) متخلص به یحیی ، از علما و استادان ادبیات آئینی در اواخر دوران قاجار بود. او علاوه بر تدریس ریاضیات، هییت و نجوم، شاعر و صاحب دیوان اشعار با حدود شش هزار بیت شامل مدیحه سرایی و اشعار آیینی بود
یکی دو سال آخر حیات بهاءالله (درگذشت ۱۸۹۲) مصادف با ظهور فعالیت‌های مخفی سیاسی با شرکت برخی از پیروان معروف میرزا یحیی، برادر ناتنی بهاءالله، در ایران بود.