[ویکی حج] مرقد نوح بن دَرّاج، یکی از زیارتگاهای شیعیان در کشور عراق در ناحیه الطف الجریه، در اطراف شهر کربلا قرار دارد که از مرکز شهر کربلا، پانزده کیلومتر فاصله دارد و قبر سید اخرس، نواده امام کاظم(ع) در نزدیکی آن واقع شده است. این مرقد متعلق به ابوایوب نوح بن ابی الصبیح درّاج نخعی کوفی، معروف به امام نوح است و به شکل مربع بوده که هر ضلع آن حدود هفده متر است. نوح یکی از اصحاب ائمه(ع) و جزء راویان امامان معصوم به شمار می رود که به امر قضاوت استغال داشته؛ فرزند او ایوب بن نوح، که از ثقات محدثان به شمار می آید و از اصحاب ائمه(ع) بوده است.
جملاتی از کاربرد کلمه مرقد نوح بن دراج
پس از نوح بن ابى مريم ، اين كار عادت مفسرانى شد كه در ابتداى هر سوره فضيلت آنرا به خاطر تشويق و ترغيب مردم به حفظ و خواندن آن بياورند؛ مگر زمخشرى كه اينفضايل را در آخر هر سوره آورده است (912)!
به ابو عصمت ، نوح بن ابى مريم ، گفتند: تو از كجا از طريق عكرمه ، از ابن عباس فضايل سوره به سوره قرآن را به دست آورده اى ؟ در صورتى كه هيچيك از اصحاب عكرمه چنين چيزهايى را نگفته اند! او در پاسخ گفت : من ديدم كه مردم از قرآن رويگردان شده ، به فقه ابو حنيفه و مغازى ابن اسحاق سرگرم شده اند. از اين رو به قصد تقرب به خدا و بردن اجر و ثواب و جلب توجه آنان به قرآن ، اين احاديث را ساختم !
نوح بن نصر در سال ۳۳۱ ه.ق به جای پدر در بخارا فرمانروای فرارود شد. روزگار فرمانروایی پرآشوبی داشت تا بدان‌جا که چند گاهی از تاج و تخت جدا شد اما دوباره مقام خویش را به دست آورد.
ابوالعباس فضل پسر عباس رَبِنجَنی (رَبَنجَنی)، از شاعران ایرانی سدهٔ چهارم هجری است. او از مردم ربنجنِ سمرقند و هم‌روزگار با نصر بن احمد سامانی (۳۰۱-۳۳۱ ق) و نوح بن نصر سامانی (۳۳۱-۳۴۳ ق) بوده‌است. شعر زیر ــ که در سوگ نصر بن احمد و برتخت‌نشینی نوح بن نصر سروده شده ــ از اوست.
ابوعبید گوزگانی می‌گوید هنگامی که ابن سینا در سن هفده سالگی بود، امیر نوح بن منصور سامانی بیمار شد؛ پزشکان بزرگ بخارایی را به بالین امیر فراخواندند. ابن سینای جوان هم خود را در میان آنان جا زد و به دیدار امیر رفت. خود در این باره گفت: پزشکان همگی از پی بردن به بیماری درماندند. خدا را سپاس که تشخیص من درست از آب درآمد و درمان من کارگر افتاد و امیر به زودی خوب شد.
بعضی از این حکایت‌ها نظیر حکایت نصر بن احمد، مسعود غزنوی و حسنک و نوح بن منصور جنیه تاریخی دارند که به دوران سامانیان و غزنویان اشاره می‌کند.
٩٤٣-٩٥٤ کشمکش‌های درون‌دودمانی هنگام پادشاهی نوح بن نصر