مدرسه علمیه خلیلی

معنی کلمه مدرسه علمیه خلیلی در دانشنامه اسلامی

[ویکی شیعه] مدرسه علمیه خلیلی (نجف). مدرسه علمیه میرزا حسین خلیلی عبارت از دو مدرسه بزرگ و کوچک بوده که در نجف اشرف و در نزدیکی مدرسه سید یزدی قرار داشت. بانی این دو مدرسه، میرزا حسین خلیلی تهرانی (متوفای ۱۳۲۶ق) از مراجع تقلید شیعه بود. مدارس خلیلی تا سال ها محل تحصیل طلاب و فعالیت های مذهبی و سیاسی بود و سپس در سال ۱۳۶۷ش به دست بعثی های عراق تخریب شد.
میرزاحسین خلیلی تهرانی در سال ۱۳۱۶ق با هزینه نیکوکاری ایرانی به نام «معتمدالدوله امیرپنج»، زمین مدرسه را خریداری نموده و بخشی از مدرسه را ساختمان کرد و سپس بخش دیگری از ساختمان را با هزینه نیکوکار ایرانی دیگری به نام «امیر تومان صمصام المُلک» تکمیل نمود و در نهایت، قسمت باقی مانده را نیز با هزینه «مجدالدوله جهانگیرخان» به اتمام رسانید. این مدرسه در منتهی الیه بازار عماره قرار داشت و ۶۰۰ مترمربع مساحت داشت و دارای ۵۰ حجره بود. در شمال شرقی مدرسه آرامگاه خلیلی و خاندان او قرار داشت.
مدرسه خلیلی به جهت موقعیت و مدیریت آن همواره مورد توجه طلاب قرار داشت و دارای فعالیت های مذهبی و سیاسی چشمگیری بود. برای نمونه در این مدرسه پس از اعلان خلع و فرار محمدعلی شاه قاجار در سال ۱۲۲۷ق و زوال استبداد صغیر، مجلس جشن باشکوهی برگزار گردید. همچنین از این مدرسه، ماهنامه ای به نام «مختارات اسلامیه» به سرپرستی سید عبدالکریم قزوینی منتشر می شد.

جملاتی از کاربرد کلمه مدرسه علمیه خلیلی

میرزا علی‌اکبر عضو هیئت مدیره مدرسه ایمانیه و مدرسه علیه و ایتام بود که در سال۱۲۸۶ (۱۳۲۵ ه‍.ق) به سبک جدید تأسیس شدند. بعدها در سال ۱۳۰۲ (۱۳۴۲ق) عضو هیئت مؤسس مدرسه علمیه اصفهان شد.