محل شهادت امام علی

معنی کلمه محل شهادت امام علی در دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] در رابطه با محل ضربت خوردن امیرمؤمنان (علیه السّلام) میان شیعه و اهل سنت اختلاف نظر وجود دارد. عده ای از اهل سنت می گویند این حادثه خارج از منزل و در راه آمدن به مسجد کوفه رُخ داد. در مقابل، روایات ائمه (علیهم السّلام) که بعضاً با سند معتبر هم به ثبت رسیده و نیز برخی گزارشات منابع مختلف اهل سنت تصریح می کنند، این فاجعه در محراب مسجد کوفه و در حال نماز خواندن امام علی (علیه السّلام) به وقوع پیوست. دسته ای از عالمان فریقین این مطلب را دقیقاً با ذکر همان مکان خاص (محراب مسجد) در نگاشته هایشان انعکاس دادند و برخی از دانشمندان شیعی در برابر قول دسته اول اهل سنت، تنها به ذکر شهادت در مسجد کوفه بسنده کرده اند.
پیرامون مکان دقیق ضربت خوردن امام علی (علیه السّلام) میان عالمان شیعی و اهل سنت اختلاف دیدگاه وجود دارد. آنگونه که از برخی منابع اهل سنت برداشت می شود، امام علی (علیه السّلام) در راه آمدن به مسجد کوفه توسط ابن ملجم مرادی مورد ضربت قرار گرفت و در اثر آن به شهادت رسید. شیعیان بر خلاف این دیدگاه، نظر بر آن دارند این حادثه در درون مسجد کوفه و حتی در مواردی تصریح نمودند در حال نماز در این مسجد، واقع گردید. برخی از اندیشمندان اهل سنت هم در این باره با شیعیان هم نظراند. در ادامه نمونه هایی از گزارشات به همراه رویکرد عالمان فریقین ارائه می گردد.
شهادت در محراب و مسجد کوفه
یک نمونه از گزارشات شیعیان و برخی از اندیشمندان اهل سنت را که قائل به شهادت حضرت در مسجد و محراب کوفه دارند از منظر دانش رجال مورد بررسی قرار می دهیم.روایت امیرالمؤمنین، حضرت علی بن ابی طالب (علیهما السّلام) (سند معتبر):حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ بَکْرِ بْنِ النَّقَّاشِ وَ اَحْمَدُ بْنُ الْحَسَنِ الْقَطَّانُ وَ مُحَمَّدُ بْنُ اَحْمَدَ بْنِ اِبْرَاهِیمَ الْمُعَاذِیُ وَ مُحَمَّدُ بْنُ اِبْرَاهِیمَ بْنِ اِسْحَاقَ الْمُکَتِّبُ قَالُوا حَدَّثَنَا اَبُو الْعَبَّاسِ اَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ سَعِیدٍ الْهَمْدَانِیُّ مَوْلَی بَنِی هَاشِمٍ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِیُّ بْنُ الْحَسَنِ بْنِ عَلِیِّ بْنِ فَضَّالٍ عَنْ اَبِیهِ عَنْ اَبِی الْحَسَنِ عَلِیِّ بْنِ مُوسَی الرِّضَا عَنْ اَبِیهِ مُوسَی بْنِ جَعْفَرٍ عَنْ اَبِیهِ الصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ اَبِیهِ الْبَاقِرِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ عَنْ اَبِیهِ زَیْنِ الْعَابِدِینَ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ عَنْ اَبِیهِ سَیِّدِ الشُّهَدَاءِ الْحُسَیْنِ بْنِ عَلِیٍّ (علیهم السّلام) عَنْ اَبِیهِ سَیِّدِ الْوَصِیِّینَ اَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ عَلِیِّ بْنِ اَبِی طَالِبٍ ( (علیه السّلام) ) قَالَ: قُلْتُ یَا رَسُولَ اللَّهِ مَا اَفْضَلُ الْاَعْمَالِ فِی هَذَا الشَّهْرِ (شهر رمضان) فَقَالَ یَا اَبَا الْحَسَنِ اَفْضَلُ الْاَعْمَالِ فِی هَذَا الشَّهْرِ الْوَرَعُ عَنْ مَحَارِمِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ ثُمَّ بَکَی فَقُلْتُ یَا رَسُولَ اللَّهِ مَا یُبْکِیکَ فَقَالَ یَا عَلِیُّ اَبْکِی لِمَا یُسْتَحَلُّ مِنْکَ فِی هَذَا الشَّهْرِکَاَنِّی بِکَ وَ اَنْتَ تُصَلِّی لِرَبِّکَ وَ قَدِ انْبَعَثَ اَشْقَی الْاَوَّلِینَ وَ الْآخِرِینَ فَضَرَبَکَ ضَرْبَةً عَلَی قَرْنِکَ فَخَضَبَ مِنْهَا لِحْیَتَکَ.
شیخ صدوق، محمد بن علی (متوفای۳۸۱ه)، عیون اخبار الرضا (علیه السّلام)، ج۲، ص۲۶۵-۲۶۶، تحقیق:تصحیح وتعلیق وتقدیم:الشیخ حسین الاعلمی، ناشر:مؤسسة الاعلمی للمطبوعات - بیروت – لبنان، سال چاپ:۱۴۰۴-۱۹۸۴.
همانطور که در صدر این نوشتار ذکر کردیم، دیدگاه دوم، دیدگاه عده ای از اهل سنت است که معتقدند شهادت آن حضرت در خارج از مسجد بوده است. در این مجال نظر برخی از آنان را ذکر می کنیم:
← ابن جریر طبری
...

جملاتی از کاربرد کلمه محل شهادت امام علی

وقت و محل شهادت : 28 صفر سال 50 هجرى در سن حدود 47 سالگى ، به دستورمعاويه توسط جعده در مدينه مسموم و به شهادت رسيد.
وقت و محل شهادت : روز دوشنبه 7 ذيحجه سال 114 ه‍.ق در سن 57 سالگى ، به دستورهشام بن عبدالملك مسموم شده و در مدينه به شهادت رسيد.

وقت و محل شهادت : روز عاشوراى سال 61 هجرى در كربلا در سن 57 سالگى به شهادت رسيد.

وقت و محل شهادت : 25 شوالسال 148 هجرى قمرى در سن 65 سالگى به دستور منصور دوانيقى ، مسموم و در مدينه  به شهادت رسيد.

وقت و محل شهادت :در 12 يا 18 و يا بنابر مشهور در 25 محرمسال 95 هجرى در مدينه به تحريك هشام بن عبدالملك ، مسموم شده ودر سن حدود 56سالگى به شهادت رسيد.
وقت و محل شهادت :28 صفر سال 50 هجرى در سن حدود 47 سالگى به دستورمعاويه ، توسط جعده ، در مدينه ، مسموم و به شهادت رسيد.
وقت و محل شهادت :25 رجب سال 183 ه‍ق در زندان هارون ، در بغداد در سن 55سالگى ، به دستور هارون مسموم شده و به شهادت رسيد.
ارتفاعات حاج عمران محل شهادت شهید محمود کاوه در عملیات کربلای ۲ و شهید علیرضا امینی و تعدادی از همرزمانش در عملیات فتح ۵ و بیش از ۳۰۰ رزمنده لرستانی در سال ۱۳۶۵ در عملیات موسوم به حاج عمران که به کشته شدن شمار زیادی از فرماندهان سپاه ۵۷ لرستان از جمله درویشعلی شکارچی ، محمدی سپهوند ، روح اله سپهوند، علیراست پیرحیاتی و... منجر شد.
وقت و محل شهادت :25 شوال سال 148 ه‍ق در سن 65 سالگى به دستور منصوردوانيقى ، مسموم و در مدينه به شهادت رسيد.
هفتم ؛قاليچه سليمان و لشكريان او، كه عبارت بودند از انس ، جن و پرندگان ؛وقتى سليمان عليه السلام در هوا بر روى قاليچه بود، چون بر فراز قتلگاه حسينعليه السلام قرار گرفت ، باد قاليچه را سه دور چرخاند و بر زمين انداخت . سليمانباد را مورد سرزنش قرار داد، اما باد شروع به نوحه سرايى كرد و گفت : اى پيامبرخدا! اينجا محل شهادت حسين عليه السلام است ، تا آخر حديث .