قسم به اوقات

بعضى از مفسران معاصر، در اينجا اشاره به نكته ظريفى كرده اند، و آن اينكه : آيهمورد بحث و 21 آيه ديگر كه به دنبال آن مى آيد احكام مربوط بهتشكيل خانواده را در ابعاد مختلف بيان مى كند، و در اين آيات دوازده حكم در اين رابطهبيان شده است : 1 - حكم ازدواج با مشركان 2 - تحريم نزديكى درحال حيض 3 - حكم قسم به عنوان مقدمهاى براى مساله ايلاء (منظور از ايلاء آن است كهكسى سوگند ياد كند با همسرش نزديكى نكند) 4 - حكم ايلاء و بهدنبال آن طلاق ، 5 - عده نگه داشتن زنان مطلقه ، 6 - عدد طلاقها 7 - نگه داشتن زن بانيكى يا رها كردن با نيكى 8 - حكم شير دادن نوزادان 9 - عده زنى كه شوهرش وفاتكرده 10 - خواستگارى از زن قبل از تمام شدن عده او 11 - مهر زنان مطلقهقبل از دخول 12 - حكم متعه (هديه دادن ) به زن بعد از وفات شوهر يا طلاق گرفتن واين احكام با تذكرات اخلاقى و تعبيراتى كه نشان مى دهد مسالهتشكيل خانواده نوعى عبادت پروردگار است ، و بايد همراه با فكر و انديشه باشدآميخته شده است .

و قسم به خداى تعالى كه ازگرسنگى مستمندان و بيچارگان و مساكين و دردمندان و ساير مستحقين از سرمايه داران وزراندوزان در روز قيامت پرسش مى نمايند

حلاوتی که در آن چهره نگارین است قسم به جان تو در ماه و خور اگر دیدم

فارغم ز هستی قسم به مستی تکیه تا بر این آستانه کردم

على ! قسم به خدايى كه مرا به نبوت برانگيخت و بشارت دهنده و بيم دهنده مردمقرار داد، چون كسى از شما براى وضو و تحصيل طهارت به پا خيزد، گناهان او فروريزد و هنگامى كه مقابل قبله با توجه كامل به نماز بايستد و (با رعايت آداب آن )نمازش را به پايان برد، هنوز از نماز فارغ نگشته است كه گناهانش آمرزيده گرددچندان كه گويى از مادر متولد شده است هيچ گناهى براى او باقى نخواهد ماند. و اگرباز گناهى از ا سر زند نماز بعدى كفاره آن خواهد شد....

غلامها: عثمان مى گويد اين مبلغ مال شخصى خود من است . قسم به خدايى كه جز او خدايىنيست ، هرگز آميخته به حرام نشده و پاك و حلال است .

به مودت و دوستى ما اهل بيت پايبند باشيد براى اينكه هركس خداىعزوّجل را ملاقات كند در حالى كه قلبش به مودّت ودوستى ما مزيّن است بوسيله شفاعت ماوارد بهشت مى شود قسم به آن كسى كه جانم در قدرت اوست هيچ بنده اى نمى تواند ازعمل خويش فايده اى ببرد مگر بوسيله معرفت به حق ما.

چه بی‌وفای جهانی که در زمانة تو قسم به عهد تو خوردن شکست سوگندست

در عین مستی امشب خوردم قسم به چشمت الحق کسی نخورده‌ست زین خوب‌تر قسم را

به تو و زخمه شمشیر قسم به من و حلقه زنجیر قسم

ابوايّوب مى گويد: من و مادرم در اطاق بالا بوديم ؛ وقتى كه دلو را آب مى كرديم ، ازآن ترس داشتم كه قطره آبى به رسول خدا برسد. او گويد: من مادرم آهسته و بدون اينكه دانسته شود، به طبقه بالا مى رفتيم و آهسته سخن مى گفتيم و زمانى كه پيامبر مىخوابيد، حركت نمى كرديم كه مبادا ناراحت شود؛ زمانى كه غذا مى پختيم در را مى بستيمكه دود آن پيامبر را ناراحت نكند. در يكى از روزها مشك آب ما افتاد و آب آن ريخت . مادرمفورا حركت كرد. قسم به خدا فقط يك قطيفه داشتيم ؛ آن را روى آبها انداخت ، تا مبادا آببه سوى پيامبر در اطاق پايين برود.(185)

مردى كه به آن حضرت پشت كرده بود، گفت : قسم به كسى كه در پس ‍ هفت حجابپوشيده است ، هرگز.

من به عمر خويش دلاورى به چستى و چالاكى او نديده ام . يكى از شيوخ قبيله رو به ايوب كرد و پرسيد: تو او را كشتى ؟ ايوب پاسخ داد: قسم به خدا كه من او را نكشتم . او را ديگرى از پاى درآورد. من نمى خواستم او را بكشم . ابوالوداك از او پرسيد: چرا نمى خواستى او را بكشى ؟ گفت : مى گويند كه او از نيكان است ، و اگر چنين باشد، مسلم است كه هر گاه من خدا را به گناه زخمى كه بر او وارد كرده ام و يا جانب دشمنان او را گرفته باشم ، ديدار كنم بهتر از آن است كه به گناه كشتن او را ديدار كرده باشم .

آگاه باشيد كه محنت و بلا به شما بازمى گردد همانند محنت و بلاى روز كه خداوند،پيامبر شما را برانگيخت ، قسم به آنكه پيامبر را به حق برانگيخت بعد از اين ،گرفتار غم و غصه و وساوس شيطانى خواهيد شد،غربال مى شويد و از هم جدا مى گرديد و چون ديگ جوشان زير و رو شده تا آنكه پائيناست بالا و آنكه بالاست پائين آيد. عقب افتاده هاى دينى كه كوتاهى كرده اند سبقتبگيرند و بر عكس پيشروان دين عقب افتند، به خدا قسم كلمه اى را پنهان نكردم و دروغنگفتم ، من به چنين مقام و روزى خبر داده شدم . (403)