قزل دره
معنی کلمه قزل دره در فرهنگ فارسی
جملاتی از کاربرد کلمه قزل دره
حیوانات آبی (بیشتر در دو رودخانه بالهاری و دره رود): ماهی قزل آلا و آزاد، خرچنگ
درونگر دارای رودخانه دائمی می‌باشد. و ماهی قزل آلا طلایی در آن وجود دارد و دره زو درونگر که از سمت دهستان درونگر به دره زو آب درونگر و از سمت دیگر روستای شمخال به دره شمخال معروف می‌باشد و امروزه این دره زیبا را به نام (بهشت دره‌های ایران) می‌نامند. کار اصلی مردم روستاهای درونگر دامپروری و کشاورزی کاشت شالی و برنج مرغوب درونگر می‌باشد.
ماهر چایان (۱۴ اوت ۱۹۴۵ در صامسون - ۳۰ مارس ۱۹۷۲ در قزل دره در استان توقات)، رهبر جبهه حزبی آزادیبخش خلق ترکیه (THKP-C)، انقلابی مارکسیست-لنینیست بود. وی در تاریخ ۳۰ مارس ۱۹۷۲ در ناحیه نیکسار در استان توقات، در نزدیکی آتاکوی به همراه نه نفر از همراهانش به هنگام ورود سربازان ارتش ترکیه در حادثه قزل دره کشته شد.
حاصلخیزترین بخش ازبکستان، دره فرغانه، مساحتی در حدود ۲۱۴۴۰ کیلومتر مربع دارد که مستقیماً در شرق قزل‌قوم قرار گرفته و از شمال، جنوب و شرق توسط رشته کوه احاطه شده‌است. انتهای غربی دره را مسیر سیردریا مشخص می‌کند که از بخش شمال شرقی ازبکستان از جنوب قزاقستان تا قزل‌قوم می‌گذرد. اگرچه دره فرغانه تنها ۱۰۰ تا ۳۰۰ میلی‌متر بارندگی در سال دریافت می‌کند، تنها تکه‌های کوچکی از بیابان در مرکز و در امتداد پشته‌هایی در حاشیه دره باقی می‌ماند.
سرچشمه ابتدایی رودخانه کهمان چشمه تخت شاه و چشمه‌های اطراف آن می‌باشد که پس از جاری شدن در درون درهٔ کهمان آب چشمه سراب خاصو و دیگر چشمه‌های دیگر به آن پیوسته و رودخانه کهمان را تشکیل می‌دهد این رودخانه زیستگاه ماهی قزل آلای رنگین کمان نیز می‌باشد. در کنار این رودخانه درختان کهنسال گردو و بید رشد کرده‌اند علاوه بر این درختان در این دره درختان گردو، آلو، به، گلابی، زالزالک و تمشک، پسته وحشی و بلوط به صورت خودرو وجود دارد. همچنین زمینهای کشاورزی زیادی در این دره به کشت انواع محصولات کشاورزی به خصوص خیار اختصاص یافته‌است. قطر بعضی از درختان گردوی این دره به چندین متر می‌رسد و از نظر آب و هوایی خنک‌ترین منطقه آب و هوایی استان در ایام تابستان است.
نام زنجان عربی‌شده واژه زنگان است. مردم منطقه هنوز هم تلفظ زنگان را به کار می‌برند. شهر زنجان در دره زنجان‌چای از شاخه‌های قزل‌اوزن قرار گرفته و سر راه جاده و راه‌آهن تهران به تبریز می‌باشد.
قورباغه و سنگ دایره شکلی که در مرکز دیواره قزل دره دارای گنجی بزرگ و گران بها است
شهرستان طارم دارای ناهمواری‌های بسیار است و رودخانه قزل اوزن، دره عمیقی را در آن ایجاد کرده است که ارتفاع کف این رودخانه در گیلوان به کمتر از ۴۰۰ متر از سطح دریا می‌رسد. طرفین آن رشته کوه‌هایی قرار گرفته که ارتفاع برخی از قلل آن به بیش از ۲۸۰۰ متر بالغ می‌گردد.
گودترین نقطه استان، یعنی گیلوان واقع در دره قزل اوزن با ارتفاعی ۳۰۰ متر از سطح دریا در این شهرستان واقع شده‌است و شهر آب بر، مرکز شهرستان در ارتفاع ۷۵۰ متری از سطح دریا قرار دارد.
درهٔ فرغانه را رشته‌کوه‌هایی از سوی شمال، جنوب و شرق دربر گرفته‌اند. انتهای غربی دره با مسیر سیردریا مشخص شده‌است. سیردریا در بخش شمال شرقی ازبکستان و جنوب قزاقستان جریان دارد به قزل‌قوم می‌ریزد. اگرچه درهٔ فرغانه سالانه فقط ۱۰۰ تا ۳۰۰ میلی‌متر بارندگی دریافت می‌کند، اما فقط تکه‌های کوچکی از کویر در مرکز و در امتداد پشته‌های حاشیه‌ای دره دیده می‌شوند.