فقه رایج و فقه سیاسی

معنی کلمه فقه رایج و فقه سیاسی در دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] اداره حکومت اسلامی، بستگی انکارناپذیری به فقه سیاسی دارد، اما نسبت میان فقه سیاسی با فقه رایج و مصطلح چیست؟ تأثیر و تأثر این دو چگونه است؟ نگاه فقیه در هر دو عرصه، باید چگونه باشد و او چه اموری را باید مدّ نظر قرار دهد؟ آیا فقه رایج از جامعیتی برخوردار است که بدون نیاز به فقه سیاسی قادر به تأمین پشتوانه های دینی جامعه اسلام ی است یا خیر؟ ضرورتاً باید فقه سیاسی به عنوان شاخه علمی جداگانه، این مهم را بر عهده بگیرد. در این صورت ویژگی های هر کدام و وجوه تمایز آن ها از یکدیگر چیست؟تاکنون در این باب مباحث گوناگونی در مجامع علمی انجام پذیرفته که دامنه این مباحث این نکته را می نمایاند که محققان حوزه فقه و اجتهاد باید به سؤالات فراوانی در این باب پاسخ گویند و زوایای پنهان بسیاری را روشن سازند.
گروه فقه سیاسی پژوهشکده علوم و اندیشه اسلامی، به منظور تبیین و نقد و نظر این موضوع به برگزاری سلسله نشست هایی با عنوان (تمایزات فقه رایج و فقه سیاسی) اقدام ورزید. محل برگزاری این نشست در قم در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی بود. آن چه در پی می آید، حاصل گزارشی کوتاه از چهار نشست درباره موضوع یاد شده است که امید است مورد توجه صاحب نظران حوزه و دانشگاه قرار گیرد.
← محورهای بحث
دومین نشستِ (بررسی تمایزات فقه رایج و فقه سیاسی)، در تاریخ ۱ / ۸ / ۸۶ برگزار شد.
← محورهای بحث
نشست چهارم (تمایزات فقه و فقه سیاسی) در ۸/۹/۱۳۸۶ برگزار شد. در این نشست، موضوع (مسئله شناسی و موضوع شناسی در فقه و فقه سیاسی) با حضور استاد محسن غرویان و جمعی از محققان و صاحب نظران حوزه سیاست و فقه مورد بررسی قرار گرفت.
← محورهای بحث
...

جملاتی از کاربرد کلمه فقه رایج و فقه سیاسی

نظریه همروی حداقل در چهار سطح قابلیت طرح دارد. سطح اول به همروی منابع معرفتی در سطح معرفت‌شناسی مربوط می‌شود. در بین متفکران غربی ویلیام جیمز از اصطلاح همروی در سطح معرفت‌شناسی استفاده کرده‌است. متفکران اسلامی- همانند فارابی، ابن سینا، ملاصدرا و علامه طباطبایی- نیز از هم جهت بودن و تعامل منابع معرفتی (عقل و نقل، و همچنین شهود) سخن گفته‌اند. سطح دوم همروی به مباحث روش شناسانه اختصاص دارد. در جای جای کتاب روش‌شناسی علوم سیاسی از همروی متن گرایی و زمینه‌گرایی، و همچنین همروی روش‌های کمی و کیفی، بحث به میان آمده‌است. در سطح سوم، همروی فلسفه سیاسی و فقه سیاسی قابلیت طرح دارد، که در قالب مقاله و یک کتاب مستقل به آن پرداخته شده‌است. سطح آخر نیز به همروی سنت و تجدد مربوط می‌شود. نظریه همروی به شکل تفصیلی تر در قالب 4 مجلد در حال تدوین است.
جلد نخست این مجموعه با عنوان کامل "فقه و سیاست در ایران معاصر (فقه سیاسی و فقه مشروطه)" مشتمل بر دو بخش است. فیرحی در بخش اول به مباحث ماهیت فقه سیاسی؛ فقه شیعه و ماهیت امر سیاسی؛ مبانی قدیم، مسائل جدید؛ و فقه سیاسی، نوگرایی و دولت؛ و در بخش دوم این کتاب نیز به بررسی مباحث نایینی و فقه مشروطه؛ فقه و نهادهای دولت مشروطه؛ تحول فقه سیاسی؛ و گذار به فقه حکومت اسلامی پرداخته‌است.