فرایند برگشت ناپذیر
معنی کلمه فرایند برگشت ناپذیر در دانشنامه عمومی
سیستم در فرایند برگشت ناپذیر می تواند به حالت اولیه برگردد ولی عدم بازگشت در محیط اطراف است که قابلیت بازگشت به شرایط اولیه را ندارند.
فرایندها آنتروپی جهان را افزایش می دهند ولی به دلیل اینکه تابع آنتروپی تابع حالت است تغیرات آنتروپی در فرایند برگشت پذیر و برگشت ناپذیر یکسان ایجاد می گردد. با استفاده از قانون دوم ترمودینامیک می توان برگشت پذیری یا ناپذیری فرایند را تعیین کرد.
تمام فرایندها در طبیعت برگشت ناپذیر هستند. در هر سیستم ترمودینامیکی که در آن یکی از حالت های ترمودینامیکی تغیر کند حتی در صورت برگشت دوباره به آن حالت پیکربندی و ساختار ( به عنوان نمونه: محل جای گیری ) اتم های موجود در آن سیستم تغییر کرده است که همین تغییرِ کم موجب هدر رفتن انرژی و اصطلاحاً برگشت ناپذیری در سامانه می شود که برگشت به حالت نخست را غیرممکن می سازد.
بسیاری از فرایندهای زیست شناسی که نخست برگشت پذیر فرض می شدند در واقع از دو فرایند برگشت ناپذیر تشکیل شده اند. فرض می شد که یک آنزیم پیشبرد فرایندها و برگشت تغییرات شیمیایی را به طور برگشت پذیر انجام می دهد که تحقیقات در آینده روشن ساخت برای انجام این واکنش نیاز به تولید ۲ آنزیم با آن ساختار و انجام فرایند برگشت ناپذیر است.
جملاتی از کاربرد کلمه فرایند برگشت ناپذیر
معمولاً عامل‌های کاهنده در اثر واکنش‌های شیمیایی یونی یا کووالانسی دچار دگرگونی‌های شیمیایی همیشگی می‌شوند. این پدیده باعث می‌شود که یک یا چند الکترون طی یک فرایند برگشت‌ناپذیر به طور کامل منتقل شوند. در بسیاری موقعیت‌های شیمیایی انتقال بار الکترونی به یک پذیرندهٔ الکترون صورت می‌گیرد اما در این انتقال می‌تواند به صورت جزئی باشد به این معنی که الکترون به طور کامل منتقل نمی‌شود بلکه یک رزونانس (طنین) میان دهنده و گیرندهٔ الکترون پدید می‌آید. این باعث می‌شود که پیچیدگی‌های انتقال بار ایجاد شود که در طی آن اجزاء ویژگی‌های شیمیایی خود را تا حد زیادی حفظ می‌کنند.
۱۸۴۳، کلاپیرون ایده فرایند برگشت‌پذیر کارنو را و اثبات اصل کارنو (که به‌عنوان قانون دوم ترمودینامیک شناخته می‌شود) را پیش نهاد.
در اوایل ۱۸۵۰ رودلف کلاوزیوس مفهوم سیستم ترمودینامیکی را پدید آورد و بیان نمود که در هر فرایند برگشت‌ناپذیر، مقدار کمی انرژی از سیستم ترمودینامیکی خارج می‌شود. کلاوزیوس نظیرات خود را گسترش داد و اصطلاح آنتروپی را به وجود آورد.
در فرایندها انرژی‌های جنبشی، پتانسیل و درونی از نخستین حالت به گونهٔ دومی تبدیل می‌شوند که در فرایندهای برگشت‌ناپذیر (بر خلاف فرایند برگشت‌پذیر) اندازهٔ برایند انرژی‌های نخستین با مجموع انرژی‌های ثانویه برابر نیست.
واکنش تسهیم نامتناسب، فرایند برگشتی آمیخت ناهمگن است.
آنتروپی در فرایندهای برگشت‌ناپذیر تولید می‌شود. ارزش دوری از فرایند برگشت‌ناپذیر (یا کاهش آنتروپی ایجاد شده) توسط آقای نیکولا سعدی کارنو در سال ۱۸۲۴ پی برده و مطرح شد.