عوامل لفظی و معنوی تشابه

سعدی و حافظ هر دو از ردیف بسیار استفاده کرده‌اند، چنان‌که بیش از ۸۰ درصد غزل‌های هردوشان مردّف است. سعدی، همچنان که در شعرش پی سادگی است و از تکلف پرهیز می‌کند، در ردیف‌ها هم از واژه‌های دشوار پرهیز می‌کند و ردیف «است» به‌طور بارزی در شعر او فراوان‌تر از ردیف‌های دیگر است. حافظ نیز از ردیف برای ایجاد آرایه‌های لفظی و معنوی و خلق صور خیال بهره می‌گیرد. اما جامی که در نسل بعدی غزل سرایان بود، کمتر از ردیف استفاده کرده (حدود ۶۶ درصد غزل‌های جامی مردّف هستند) و بیشتر ردیف‌هایی ساده به کار برده است. برعکس، صائب تبریزی، که یک نسل پس از جامی بوده است، هم بیشترین تعداد غزلیات را سروده و هم بسیار از ردیف استفاده کرده؛ او ۷۰۱۵ غزل سروده که بیش از ۹۴ درصدشان مردّف هستند. صائب یک نمایندهٔ تمام عیار از سبک هندی دانسته می‌شود و همچنان که در این سبک رایج بوده، هر جا که قافیه در اشعار او تکرار می‌شده صائب از ردیف هم استفاده می‌کرده تا تکرار قافیه را عیب‌پوشی کند.