علوم نهج البلاغه

معنی کلمه علوم نهج البلاغه در دانشنامه اسلامی

[ویکی نور] علوم نهج البلاغه اثر عربی دکتر محسن باقر موسوی، کتابی است که علوم مختلفی که در نهج البلاغه اعم از علوم قرآن، علم النفس، حقوق، جغرافیا و غیره، ذکر شده را مطرح می کند.
کتاب شامل 4 فصل و یک مقدمه است. هر فصلی از کتاب شامل مباحثی است، فصل اول شامل 10 مبحث، فصل دوم شامل سه مبحث، فصل سوم شامل دو مبحث و فصل چهارم شامل سه مبحث می باشد.
فصول کتاب دربردارنده مطالبی پیرامون علوم نهج البلاغه، قیمت گزاری نص آن، اثر نهج البلاغه در عرب و بلاغت این کتاب می باشد.
مولف کتاب با اشاره به حدیث «انا مدینة العلم و علی بابها»، حضرت علی(ع) را باب هر علمی دانسته و لذا از کتاب نهج البلاغه، علوم مختلفی را برداشت کرده و به توضیح آن ها می پردازد و بیان می دارد که هر علمی که بشر به آن نیاز داشته باشد، در آن هست، حتی علوم هندسه و حساب.
وی در فصل اول، به جایگاه و مصادر علم از زبان آن حضرت پرداخته و تعلیم را وظیفه انبیاء دانسته و از مصادر علم و عواملی که ضد علم می باشد، سخن گفته و از جایگاه عقل و موانع آن بحث کرده است.

جملاتی از کاربرد کلمه علوم نهج البلاغه

406- نهج البلاغه ، (ترجمه دكتر شهيدى )، خطبه 164، (ص 168).
قال على عليه السلام : اءاقنع نفسى بانيقال امير المؤ منين و لا اشاركهم فى مكاره الدهر. نهج البلاغه / نامه 5

اين نكته نيز شايان توجه است كه ولايت به معنى يك دوستى ساده و يا اعتقاد خشك نيست ،بـلكـه هـدف قـبـول رهـبـرى عـلى (عـليـه السـلام ) درمسائل اعتقادى و عملى و اخلاقى و اجتماعى بعد از پيغمبر گرامى اسلام (صلى اللّه عليه وآله و سلّم ) است ، مسائلى كه نمونه هائى از آن در خطبه هاى غراى نهج البلاغه و كلمات منقول از آن حضرت (عليه السلام ) منعكس است 

381- نهج البلاغه ، (ترجمه دكتر شهيدى )، خطبه 74، (ص 56).
585- شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 1، ص 78 ج 45.
206) ابن ابى الحديد، شرح نهج البلاغه ، ج 16، ص 169.
پيشگويى منجم  در نهج البلاغه آمده است كه امام على (ع ) وقتى تصميم گرفتند به جنگ خوراج بروند،اشعث بن قيس كه آن وقت از اصحاب بود، با عجله و شتابان جلو آمد و گفت : يا اميرالمؤمنين ، صبر كنيد، عجله نكنيد، براى آنكه يكى از خويشاوندان من مطلبى دارد و مى خواهدبه عرض شما برساند.
870- شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج 12، ص 83- 82.
818-سفينة البحار، ج 1، ص 153 و تنقيحالمقال ، ج 1، ص 210 به نقل از شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد.