عام و خاص من وجه

معنی کلمه عام و خاص من وجه در دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] عام و خاص من وجه به دو لفظ که هر کدام شامل بخشی از مصادیق لفظ دیگر اطلاق می شود.
به دو عنوان کلی که هر یک نسبت به دیگری از یک نظر عام و از نظر دیگر خاص باشند، عام و خاص من وجه می گویند و رابطه میان مفاهیم آن دو را عموم و خصوص من وجه می نامند.
توضیح بیشتر و مثال
دو مفهوم که در شمول بر بعضی از مصادیق ( قلمروها ) با هم اشتراک و در شمول بر بعضی دیگر جدایی داشته باشند، رابطه عام و خاص من وجه دارند، همانند دو مفهوم: انسان و سفید، چون بعضی از انسان ها سفیدند و بعضی سفیدها انسان ، اما همه انسان ها سفید نیستند و بعضی از سفیدها نیز انسان نمی باشند.

جملاتی از کاربرد کلمه عام و خاص من وجه

سپس فاطمه زهرا - عليها السّلام - فرمود: ((آيا خداوند شما را به آيه اى اختصاص دادهكه پدر مرا از آن خارج نموده است ؟ يا مى پنداريد كه شما به عام و خاص قرآن ، از پدرمن و پسر عمّم داناتريد؟! آيا مى گوييد: ما پيروان دو دين هستيم و از هم ارث نمى بريم؟!...))
این انشعاب بین عناصر عام و خاص ایدئولوژی انقلاب، به ناچار وحدت انقلاب را از بین برد، زیرا خمینی تقیه را رها کرد و برای ایجاد حکومتی به رهبری روحانیون تلاش کرد، در حالی که مخالفان حکومت دینی مقاومت می‌کردند. در نهایت این انشقاق تاثیری در روند انقلاب نداشت؛ اپوزیسیون شکست خورد و ایدئولوژی انقلابی پیروز شد.
غزل حافظ به اعتقاد سیروس شمیسا، آشناترینِ اشعار برای عام و خاص است و این موقعیت برای کمتر شاعری، حتی در مقیاس جهانی پیش آمده‌است. به‌گفتهٔ یارشاطر، حافظ محبوب‌ترین شاعرِ ایرانی است. اگر کتابی شعر در یک خانهٔ ایرانی پیدا شود، به‌احتمال بسیارْ این، دیوانِ حافظ است. بسیاری از ابیاتش، ضرب‌المثل‌های زبانزدی شده‌اند، و شمارِ کسانی که نمی‌توانند برخی از اشعار او را تا حدی یا به‌طور کاملْ حفظ بخوانند، اندک هستند. از دیوانش در کتاب‌داری بسیار بهره گرفته می‌شود. داستان‌ها دربارهٔ پیش‌بینی‌های الهام‌گرفته‌شده از او فراوان هستند، که با لقبِ معروفِ «لسان‌الغیب» توجیه شده‌است؛ و بااین‌حال، او همچنان شاعریْ محض است.
به تعبير ديگر: هنگامى كه مفاهيم آيات گذشته در جان انسان جاى گيرد، و اعماق وجودشبه نور الله پرورش دهنده جهانيان روشن مى شود، و رحمت عام و خاص او و مالكيتش درروز جزا را درك مى كند، انسان به صورت يك فردكامل از نظر عقيده در مى آيد، اين عقيده عميق توحيدى نخستين ثمره اش از يكسو بنده خالصخدا بودن ، و از بندگى بتها و جباران و شهوات در آمدن ، و از سوى ديگر دست استمدادبه ذات پاك او دراز كردن است .