معنی کلمه عالم الاخره در دانشنامه اسلامی
کتاب با مقدمه کوتاهی از نویسنده آغاز و مطالب در چهار بخش، تنظیم شده است.
در مقدمه، ضمن اشاره به روایتی از ابوذر غفاری در توصیف مرگ و حالات پس از آن، به بیان این نکته پرداخته شده است که بهواسطه ادراک و اذعان عقلی و با تصدیق احادیث انبیا الهی(ع) حقیقت مرگ و حیات پس از آن، واضح و مبین است اما آدمی بهخاطر تعلق به زندگی مادی، در پذیرش آن کرهت دارد.
در بخش نخست، ه بحث پیرامون شفاعت در قرآن کریم و روایات، پرداخته شده است. نویسنده در ابتدا، به آیه 48 سوره بقره: وَ اتَّقُوا یوْماً لاَ تَجْزِی نَفْسٌ عَنْ نَفْسٍ شَیئاً وَ لاَ یقْبَلُ مِنْهَا شَفَاعَةٌ وَ لاَ یؤْخَذُ مِنْهَا عَدْلٌ وَ لاَ هُمْ ینْصَرُونَ (و بترسید از روزى که هیچکس چیزى را از کسى دفع نمىکند و نه از او شفاعتى پذیرفته و نه بهجاى وى بدلى گرفته مىشود و نه یارى خواهند شد)، اشاره کرده و ضمن تبیین معنا و تفسیر آن بهوسیله آیات دیگری از قرآن کریم که ناظر به اعمال مشرکین بوده و مبین این امر است که مراد از نفی شفاعت، نفی شفاعت خدایانی است که مشرکین آنها را بهعنوان شفیع قراردادهاند، به این نکته اشاره نموده که قرآن کریم، موضوع شفاعت را از اصل، منتفی ندانسته، بلکه در برخی از آیات، از جمله آیه مبارکه 255 سوره بقره: مَنْ ذَا الَّذِی یشْفَعُ عِنْدَهُ إِلاَّ بِإِذْنِهِ یعْلَمُ مَا بَینَ أَیدِیهِمْ وَ مَا خَلْفَهُمْ (کیست آن کس که جز به اذن او در پیشگاهش شفاعت کند؟ آنچه در پیش روى آنان و آنچه در پشت سرشان است مىداند)، آن را مشروط به اذن الهی و با شرایطی که در آیات دیگر ذکر شده، ثابت نموده است.
نویسنده در ادامه، ضمن بررسی آیات نافی و مثبت شفاعت، چنین نتیجهگیری نموده که آیات نافی شفاعت، نفیکننده شفاعت از غیر خداوند به معنای استقلال در ملک بوده و آیات مثبت آن، اثباتکننده شفاعت اصالتا برای خداوند و بهصورت اذن و تملیک از خداوند برای غیر خود است.
معنای شفاعت، اشکالات و شبهات مطرحشده پیرامون شفاعت، شفاعت در حق چه کسی جاری میشود، شفاعت از چه کسی پذیرفته میشود، متعلق شفاعت، زمان تحقق شفاعت، شفاعت در روایات اهلبیت(ع) و فلسفه شفاعت، از دیگر موضوعات مطرحشده در این بخش میباشد.