صفات راوی

معنی کلمه صفات راوی در دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] صفات دخیل در ترجیح بین اخبار متعارض، مربوط به راویان اخبار را صفات راوی گویند.
صفات راوی، از اقسام مرجحات سندی است و مراد از آن، وجود صفاتی چون اعدلیت، اصدقیت، اوثقیت و... در راویان یکی از دو خبر متعارض است که موجب رجحان آن خبر بر خبر دیگر می شود.
روایات در صفات راوی
درباره ترجیح صفات راوی دو روایت وجود دارد:۱. «مرفوعه زراره» که «ابن ابی جمهور احسایی» در کتاب «غوالی اللئالی» نقل نموده است. ۲. «مقبوله عمر بن حنظله»، که چون راوی آن «صفوان بن یحیی» از اصحاب اجماع است، از سوی علما پذیرفته شده است. خلاصه آن حدیث چنین است:دو نفر از شیعیان با هم اختلاف داشتند و به منظور رفع مخاصمه نزد حاکمِ طاغوتی رفتند. امام (علیه السلام) درباره این کار آنها فرمود: مراجعه شما به حاکم طاغوتی، خلاف فرمان الهی است. راوی می گوید: عرض کردم این دو متخاصم به کجا بروند. امام (علیه السلام) فرمود: از میان شیعیان، دو نفر را که آگاه به دین و حلال و حرام هستند، به عنوان حاکم انتخاب نموده و به آنان مراجعه کنند و این دو هر چه حکم نمودند، پذیرفته و عمل شود. راوی سؤال می کند: هرگاه آن دو نفر در مقام قضاوت و داوری باهم اختلاف کردند و منشأ اختلاف آنها، حدیث منقول از شما بود، چه کنیم؟ حضرت فرمود: «الحکم ما حَکم به اعدلهما و افقههما و اصدقهما فی الحدیث و اورعهما و لا یلتفت الی ما یحکم به الآخر».
عناوین مرتبط
اخبار ترجیح به صفات راوی.

جملاتی از کاربرد کلمه صفات راوی

اگرچه می‌توان برخی از این روایات را جعلی دانست تا غلو، چنانچه از متن برخی از آنان برمی‌آید که برآمده از وضعیت سیاسی یا اجتماعی زمان خود بوده‌اند. اما برخی از علمای شیعه به آنان استناد می‌کنند، از جمله علامه امینی که بسیاری از آنان را در جلد یازدهم الغدیر جمع‌آوری نموده‌است که در بعضی از آنان، راویان اهل سنت، نسبتهایی از جمله زنده نمودن مردگان، تکلم به خداوند و «مستجاب‌الدعوه» بودن و صفات غالیانه‌ای را به برخی از اصحاب و حتی دربارهٔ روسای مذاهب چهارگانه نقل می‌کنند.