[ویکی اهل البیت] صدای بال سیمرغ (کتاب). کتاب ِ صدای بال سیمرغ تألیف عبدالحسین زرین کوب منتقد ادبی، تاریخ پژوه و عرفان پژوه ِ قرن معاصر است. قرن حاضر در بین دیگر ویژگیهایش این مزیّت را دارد که در کشف عطار سرآهنگ قرنهاست. کشف عطار بدان معنی که پردۀ اسطوره ها و افسانه هایی که مرور زمان بر چهرۀ عطّار افکنده بود به سعی پژوهندگان این قرن به یکسو شد و گوشه ای از سیمای واقعی عطار _ که البتّه شامل تمام آن سیمای محجوب درخشان نیست_ از پردۀ ابهام افسانه ها بیرون افتاد. این کتاب اندیشه ی عرفانی ِ عطار را بررسی کرده است. و به تبیین ابعاد عرفانی ِ آثار عطار نیشابوری پرداخته است. کتاب ِ صدای بال سیمرغ که درباره ی زندگی و اندیشه ی عطار است، حجم اندک دارد. این کتاب در یک جلد نگارش شده است. مؤلف، تحلیل جامع و روان دارد. کتاب ِ صدای بال سیمرغ در زمینه ی عرفان و تصوف اسلامی است. در قسمتی از کتاب ِ صدای بال سیمرغ، که مربوط به قسمت: «کاربرد قصّه های تمثیلی» است نویسنده شرح می دهد: در بین قصّه های مثنویات، تعدادی قصّه های کوتاه یا بلند هست که بحث در آنها برای منتقد چالش انگیز می نماید و بعضی از آنها در ادبیات غربی هم نظایر دارد_ که تفاوت آنها جالب و وحدت منشأ آنها محتاج بررسی است. از این جمله در بین قصّه هایی که در باب شگفتی های عالم نقل کرده است داستان ققنس و داستان بوقلمون در خور ذکر است، در جمله داستان های بالنسبه بلند، قصّه ی پارسا زن مرحومه در الهی نامه و داستان شیخ صنعان در منطق الطیر متضمّن نکته های جالب است.
جملاتی از کاربرد کلمه صدای بال سیمرغ
به قتل من چنان تیغش به استعجال می آمد که از جوهر به گوش من صدای بال می آمد
مپر ای مرغ دل در صیدگاه ناز محبوبان ز هر جانب صدای بال شاهین راز هم بشنو
ای تپیدن بعد مرگم آنقدر همتگمار کز غبار خود صدای بال بسمل بشنوم
قوها در زمانهای گذشته همانند دیگر پرندگان آبزی در اروپا شکار میشدند یا به منظور بهرهگیری ازشان پرورش داده میشدند. قوی گنگ در اروپا به صورت نیمهاهلی به خاطر گوشت و پرهایش پرورش داده میشد و برای جلوگیری از پروازشان، پیش از بهدست آوردن توانایی پرواز شاهبال آنها کوتاه میشد. این روش برای نزدیک به یک هزاره در انگلستان اجرا میشد و هیچکس در اروپا تا آغاز سده پیشین صدای بال زدنشان را نشنیده بود. برای بهرهگیری از گوشت این پرندگان، قوهای جوان را از والدینشان جدا میکردند و پس از آنکه مدتی صرف چاق کردنشان در یک برکهٔ جداگانه میشد، خوراکهای پادشاهی از گوشت بریان آنها تهیه میکردند. هیچ جشنی در سدههای میانی در انگلستان بی وجود یک یا دو قوی سرخ کرده معنا پیدا نمیکرد و در جشنهای بزرگ گاه تا ۴۰۰ قوی بریان نیز آماده میشد. در ایسلند بر پشت اسبها به دنبال قوهای فریادکش میرفتند یا سگها را برای شکارشان میفرستادند. در روسیه شکارچیان با قایقهای بزرگ و تورهای عظیم به شکار قوهای فریادکش میرفتند و گاه بیش از ۳۰۰ قو را در یک روز شکار میکردند.
هرگز صدای بال و پر ما نشد بلند آهسته همچو شمع درین خانه سوختیم
پرگشودن بار نومیدی ز گلشن بستنست نوحه ماتم برین مرغان صدای بال بود
ما ز خودداری عبث خون طلبها ریختیم در صدای بال بسمل عافیت پیغام داشت
صدای بال جبریل است آواز پر تیرش چراغ خانه دلها است عکس برق شمشیرش
ز شوق نامه ی یاران ز خود رود یوسف صدای بال کبوتر چو بشنود در چاه
خرامان بود در دامان کوهی کبک طنازی که ناگه از هوا آمد صدای بال شهبازی