شیخ عبدالکریم جزایری

شیخ عبدالکریم ملقب به آخوند بزرگ (متوفی اواخر قرن ۱۳ ه‍.ش): وی از علما و رجال عهد قاجار است. او مدتی مسوولیت جمع‌آوری خراج منطقه جوین را نیز بر عهده داشته است و پس از مرگ در مجاورت آرامگاه سید حسن غزنوی به خاک سپرده شد. پدر وی نیز در عصر خود ملقب به آخوند بزرگ بوده است و آرامگاه او در مجاورت مقبره شیخ حسن جوری در حوالی فریومد از توابع شهرستان میامی واقع است.

در نهایت رشدیه در زمانی که شیخ عبدالکریم حائری مؤسس حوزه علمیه قم ریاست و مرجعیت شیعه را به عهده داشت به قم رفت و در درس او حاضر شد و نهایتاً به خاطر حمایت‌های او توانست در آنجا مدرسه رشدیه را تأسیس کند که هم به آموزش کودکانی از خانواده‌های فقیر می‌پرداخت و هم مدرسه‌ای برای تعلیم نابینایان بود. پسرش شمس‌الدین رشدیه در این‌باره نوشته: «مرتباً به مجلس درس شیخ حاضر می‌شد و تنها طلبه کلاهی شیخ بود.» او تا پایان عمر در قم ماند و به آموزش و تعلیم پرداخت. وی در ۲۱ آذر ۱۳۲۳ در قم در سن ۹۳ سالگی درگذشت. در واپسین روزهای زندگی، چنین وصیت کرده بود:

^  از شاگردان آیت‌الله شیخ عبدالکریم حائری یزدی.

شیخ عبدالکریم حائری مؤسس حوزه قم می‌فرمود :در کربلای معلی در مجلسی که میرزای کوچک و بعضی علما و شیخ فضل‌الله نوری بوده ناگهان مردی ژولیده از راه رسید که به جای عمامه، دستمال مانندی بر سر پیچیده بود و قبائی کهنه و عبائی وصله خورده بر سر و دوش داشت و هم پارچه‌ای به جای شال گردن بر گردن آویخته بود.

مشایخ بنی طرف تا چند سال همچنان از رجال متنفذ خوزستان به حساب می‌آمدند و در خدمت مقامات اداری و سیاسی و نظامی خوزستان قرار داشتند. شیخ سرتیپ و شیخ احمد و شیخ رحمه و شیخ علی و شیخ حسین و شیخ عبدالکریم و شیخ مزعل از جمله آنان بودند.

حاج ایازخان پایبند به اعتقادات دینی بوده و با مراجع و روحانیون به نامِ روزگار خود مکاتبه و مراوده داشته و عکس‌ها و نامه‌های اشخاصی از جمله آیت‌الله حاج شیخ عبدالکریم حائری بنیانگذار مدرسه فیضیه قم به یادگار مانده است.