شرح باب حادی عشر

معنی کلمه شرح باب حادی عشر در دانشنامه آزاد فارسی

شرحِ بابِ حادی عَشْر
عنوان کتابی به زبان عربی درباره اصول عقاید شیعه از مقداد بن عبدالله اسدی معروف به «فاضل مقداد» ( -۸۲۶ ق) فقیه و عالم شیعی که در شرح کتاب الباب الحادی عشر علّامه حلّی ( -۷۲۶ ق) نوشته است. علامه حلّی کتاب مصباح المتهجّد شیخ طوسی ( -۴۶۰ ق) را که دربارۀ ادعیه و زیارات و عبادات بود در ده باب خلاصه کرد و چون این کتاب فاقد بخش اصول دین بود، خود فصل یازدهمی به آن اضافه کرد و آن را الباب الحادی عشر فیما یجب علی المکلّفین من معرفة اصول الدین نامید. این کتاب از دیرباز محل توجه علمای شیعه بوده و از آن جا که بسیار موجز و فشرده است، بر آن شرح و تفسیرهای متعدد نوشته اند که مشهورترین آن ها شرح فاضل مقداد تحت عنوان النافع یوم الحشر فی شرح باب حادی عشر است. متن عربی و ترجمه فارسی آن بارها منتشر شده و از کتب مقدماتی درسی حوزه های علمیه است.

معنی کلمه شرح باب حادی عشر در دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] شرح باب حادی عشر (کتاب). کتاب شرح باب حادی عشر نوشته مقداد بن عبدالله بن محمد بن حسین محمد حلی سُیُوری مشهور به فاضل مقداد (م ۸۲۶ ق) است. این کتاب با موضوع اصول عقاید شیعه و در شرح کتاب باب حادی عشر، تالیف علامه حلی نوشته شده است.
مؤلف کتاب شرح باب حادی عشر، مقداد بن عبدالله بن محمد بن حسین محمد حلی سُیُوری مشهور به فاضل مقداد (م ۸۲۶ ق) است.
معرفی اجمالی
این کتاب در اصول عقاید شیعه است و در شرح کتاب باب حادی عشر، تالیف علامه حلی نوشته شده است. علما و متکلمان شروح فراوانی بر این کتاب مختصر نوشته اند. از میان آن شروح، شرح فاضل مقداد بیشتر از دیگر شروح، نظر علما را جلب کرده و سالیان متمادی است که جزء متون درسی حوزه های علمیه تشیع می باشد. و با اینکه کتاب مختصر است، اما مؤلف اصول پنج گانه مذهب را به صورت نو، اجمال و آمیخته با استدلال و برهان قوی تبیین فرموده و در آخر کتاب بحث مختصری در باب توبه و امر به معروف آورده است. کتاب شرح باب حادی عشر شامل مقدمات و نه فصل است که فصل اول در توحید، فصل دوم و سوم در صفات ثبوتیه و سلبیه، فصل چهارم تا هفتم در عدل، نبوت، امامت و معاد و دو فصل دیگر به توبه و امر به معروف اختصاص دارد.فاضل مقداد در وجه تسمیه کتاب به باب حادی عشر چنین آورده است: «این کتاب باب حادی عشر نامیده شد؛ برای اینکه مصنف (علامه حلی)، کتاب مصباح المجتهد شیخ طوسی را ـ که در عبادات و ادعیه است ـ خلاصه کرد و آن مختصر را به نام منهاج الصلاح فی المختصر المصباح در ده باب تنظیم کرد و بعد این باب را که در اصول عقاید شیعه است، بدان افزود که به باب حادی عشر (باب یازدهم) مشهور شد.این شرح از طرف مولف به النافع یوم الحشر، نامگذاری شده ولی به مرور زمان به شرح باب حادی عشر مشهور شده است. این کتاب به وسیله حاج میرزا محمدعلی حسینی شهرستانی (۱۳۴۴ ه. ق) با نام الجامع فی ترجمه النافع، به فارسی ترجمه شده است و هر سه کتاب یعنی باب حادی عشر و شرح آن به همراه ترجمه فارسی، یکجا به چاپ رسیده است.
وضعیت نشر
کتاب حاضر به همراه ترجمه فارسی آن در یک جلد توسط موسسه انتشارات علامه قم در سال ۱۴۱۴ ه. ق چاپ شده است.
منبع
...

جملاتی از کاربرد کلمه شرح باب حادی عشر

508- عقايد صدوق (طبع شده در ذيل شرح باب حادى عشر)، ص 73 .
بحث اسم و صفت و اينكه آيا اسم عين مسمى است و يا غير آن است در شرح باب ششم خواهدآمد انشاء الله
و در مورد حدوث زمانى نفس ناطقه به شرح باب يازدهم مراجعه گردد.
بحث صراط مستقيم در شرح باب بعدى خواهد آمد ان شاء الله .

در شرح باب سوم گفته آمد كه همه حقايق كتاب تكوينى و تدوينى از بسم الله الرحمن الرحيم تجلى نموده است ؛ چه اينكه تابلوى قرآن كريم نيز بسم الله قرار گرفته است .