معنی کلمه سوره الشمس در دانشنامه اسلامی
سوره الشمس مکی است.این سوره در ترتیب مصحف نودمین و یکمین سوره و در ترتیب نزول بیست و ششمین سوره قرآن کریم است که پیش از آن سوره قدر و پس از آن سوره بروج نازل شده است.
تعداد آیات این سوره 16 آیه است از نظر مکّی ها و مدنی الاوّل، و 15 آیه است از نظر دیگران؛ اختلاف آن در آیه (فعقروها)است که آیه است طبق قرائت مکّی و مدنی اوّل.
ابی بن کعب از پیامبر صلی الله علیه و آله روایت کرده که فرمود: هر کس آن را قرائت کند پس مثل آنست که تصدّق داده است هر چیزی را که خورشید و ماه بر آن تابیده است.
معاویه بن عمار از امام صادق علیه السلام روایت نموده است که کسی که بسیار بخواند سوره «والشمس و ضحاها» و سوره «واللیل اذا یغشی» و سوره «والضحی» و سوره «الم نشرح» را در روز و شبش هیچ چیز نماند در حضور او مگر اینکه روز قیامت بنفع او گواهی دهد حتی موی او و پوست او و گوشت و خون و رگها و عصب و استخوان او و تمام آنچه از زمین روید، و پروردگار عالم تبارک و تعالی گوید: قبول کردم شهادت شما را برای بنده ام و پذیرفتم آن را برای او، او را به بهشت های من ببرید تا هر کدام را دوست داشت انتخاب کند، پس آن را به او دهید بدون منّتی از من و لیکن رحمت و فضل من است بر او پس گوارا باد، گوارا باد بر بنده ام.
حاصل مضمون این سوره این است که: انسان- که با الهام خدایی تقوا را از فجور و کار نیک را از کار زشت تمیز می دهد-، اگر بخواهد رستگار شود باید باطن خود را تزکیه کند، و آن را با پرورشی صالح بپروراند و رشد دهد، با تقوا بیاراید، و از زشتی ها پاک کند، و گر نه از سعادت و رستگاری محروم می ماند، هر قدر بیشتر آلوده اش کند، و کمتر بیاراید محرومیتش بیشتر می شود، و آن گاه به عنوان شاهد داستان ثمود را ذکر می کند که به جرم اینکه پیامبرشان حضرت صالح را تکذیب کرده، ناقه ای را که مامور به حمایت از آن بودند بکشتند، به عذاب استیصال و انقراض مبتلا شدند، و با نقل این داستان به اهل مکه تعریض و توبیخ می کند