سنگ لوح اتشفشانی

مزار شیخ ابوسعید خلوتی گلی، مزار سلیمان و مزار ملک جبرئیل را از دیگر مکان‌های مذهبی به شمار می‌رود و مردم به این مکان اعتقادات خاصی دارند. حجره شرقی مزار گل، محل دفن ((شیخ ابوسعید)) بوده و از خشت ساخته شده‌است. این حجره به دلیل عدم استحکام، آسیب بیشتری دیده‌است، قسمت‌هایی از ایوان بنا نیز فرو ریخته‌است. این ایوان در گذشته دارای طاق‌های جناغی بود، ولی امروزه فقط قسمتی از پایه طاق‌ها که بر روی دیوار حجره غربی قرار دارند، باقی مانده‌است. بر اساس اسناد مکتوب و سنگ لوحی که در درون مزار قرار دارد، این بنا در دوران تیموری ساخته شده‌است.

از اماکن تاریخی و مذهبی روستای گل می‌توان به مسجد جامع اشاره کرد که قدمتی چند صد ساله داشته و دارای ماذنه و شبستانی زیباست و ثبت آثار ملی شده‌است. از لحاظ سبک معماری جزو نمونه‌های قابل توجه در منطقه به شمار می‌آید. این بنا شامل سردر ورودی، دهلیز شبستان ستوندار، صحن، پایاب و دو ایوان می‌باشد ورودی بنا که از لحاظ معماری وتزئینات وابسته مهم‌ترین و با ارزشترین بخش بنا محسوب می‌شود دارای تزئینات انبوه گچبری و با طرحهای اسلیمی و رسمی بندی می‌باشد. شبستان بنا دارای چهار ستون چهار ضلعی به قطر حدود سیزده سانتیمتر و نه گنبد می‌باشد. در دو طرف جنوب غرب و شمال شرق صحن دو ایوان قرار دارد که دارای قوس کلیل می‌باشد. براساس سنگ لوح موجود، تاریخ ساخت این بنا سال ۱۱۷۷ هجری قمری و بانی آن ((محمد حسین بن حاج محسن)) مشهدی است و دو سنگ نوشته مربوط به سال‌های ۱۱۷۷ و ۱۱۹۱ هجری قمری در ایوان ورودی آن نصب شده‌است. ورودی این بنا را می‌توانید در این عس مشاهده کنید (ورودی بنا)

رشته‌کوه تاونوس در دوران زمین‌شناسی دوونین شکل گرفته‌است. ترکیب زمین‌شناسی کوه‌ها در منطقه‌ای که با دریایی باستانی به پهنای چند صد کیلومتر پوشانده شده‌بود ایجاد شده‌است و شامل گنیس، شیست سبز، فیلیت، سنگ لوح و ماسه‌سنگ است.

مسجد آخوند گراش یکی از قدیمی‌ترین مسجدهای بر جای مانده در گراش است که در محلهٔ ناساگ واقع شده‌است. این توسط شیخ عبدالحسین و برادرش شیخ محمدباقر، بنا شده‌است. این مسجد دارای دو سنگ لوح می‌باشد؛ یکی مربوط به بنای مسجد که سال ساخت این بنا با توجه به تاریخ ذکر شده در نوشته، سال ۱۰۴۵ هجری قمری بوده و توسط حاج زینا آخوند و پسرش ابراهیم بنا شده‌است. سالن این بنا، دارای طاق‌های تیزه است که بر روی چهار ستون حمال در چهار بَرِ آن قرار گرفته‌است و در چهار ضلع سالن طاق‌نماهایی در مقابل هر کدام از طاق‌ها ساخته شده‌است. شبستان مسجد نیز دارای چهار ستون دایره‌ای شکل با طاق‌های هلالی در جهت شرقی-غربی و سقفی هلالی شکل است و حیاط آن در جهت شرق بنا ساخته شده‌است، این بنا شامل سالن اصلی، حیاط و شبستان است.

برکهٔ حاج‌اسدالله، پس از برکهٔ کل بزرگ‌ترین آب‌انبار تاریخی این شهر است. این آب‌انبار داری شش دهنه و سقف گنبدی عظیمی است که بر روی آن با مصالح سنگ، ملات گچ و اندود ساروج، گرفته شده‌است و سنگ پله‌های پاکنه (pakona) آن در بدنهٔ شرقی تا انتهای مخزن ادامه دارد. در بالای طاق یکی از سردرها سنگ لوحی نصب شده‌است که حاوی ابیاتی است که بانی آن سروده‌است. این بنا از تابستان ۱۳۸۰، از سوی میراث فرهنگی کشور در شمار آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.

توده‌کوه راین از سنگ‌های دگرگونی به ویژه سنگ لوح تشکیل شده‌است. تغییر شکل و دگرگونی آن در دوره کوه‌زایی واریسکی (حدود ۳۰۰ میلیون سال پیش) رخ داده است.