سنگ دگرگونی همبری

امکان دارد چرخه کامل سنگ در نقاط مختلف قطع شود. برای مثال سنگ آذرینی که در زیر سطح زمین تشکیل می‌شود، ممکن است که هرگز رخنمون نیافته و به دلیل عدم تأثیر هوازدگی، هرگز به رسوبات تبدیل نشود. از سوی دیگر ممکن است که همین سنگ تحت فشار و دمای زیاد قرار گرفته و بدون عبور از مرحله میانی رسوبی، مستقیماً به سنگ دگرگونی تبدیل شود. قطع چرخهٔ کامل، هنگامی رخ می‌دهد که رسوبات، سنگ‌های رسوبی یا سنگ‌های دگرگونی، بیش از آن در چرخه کامل به راه خود ادامه داده و وارد مرحله بعدی شوند، مورد هجوم هوازدگی قرار گیرند.

واژهٔ پروتولیت (از یونانی باستان، "πρωτο" به معنای "آغاز" و "λίθος" به معنای "سنگ") تشکیل ده و منظور از آن، سنگ اولیه و دگرگون‌نشده‌ای است که یک سنگ دگرگونی مشخص از آن تشکیل می‌شود.

در طول زمان‌های دراز سنگ‌ها براثر فرسایش خرد می‌شوند و پس از حمل رسوبات سرانجام سنگ رسوبی را می‌سازند. سنگ رسوبی ممکن است در اعماق زمین براثر گرما و فشار به سنگ دگرگونی تبدیل شود یا آن که پس از ذوب به سنگ آذرین تبدیل گردد. سنگ‌های آذرین هم تحت تأثیر فشار و حرارت دگرگون می‌شوند. به مجموعه این تغییرات و تبدیل حالت‌ها چرخه سنگ گفته می‌شود.

اغلب بر اثر گرمای درون زمین و گرمای سنگ داغ، مایعی که در نزدیکی آن‌ها جاری است، نیز به دمای بسیار زیاد می‌رسد. گرمای زیاد و فشار ممکن است سنگی را از نوعی به نوع دیگر تبدیل کند. این سنگ‌های تبدیل شده را سنگ‌های دگرگونی می‌نامند. هر سنگ دگرگونی در آغاز یک سنگ ته‌نشستی با یک سنگ آذرین بوده‌است.