معنی کلمه سفیان بن عوف ازدی غامدی در دانشنامه اسلامی
نسبت سفیان بن عوف به بنوغامِد، از طوایف قبیلۀ قحطانی اَزد، می رسد. از این رو، به ازدی و غامدی منسوب بود. در برخی منابع، نسبت غامدی به عامری تصحیف شده یا وی با ابوالاعور سُلَمی (عمروبن سفیان) خلط شده است. ابن حجرعسقلانی وی را با سفیان بن عوف اسلمی، که گفته شده است در جنگ احزاب به شهادت رسید، یکی پنداشته و با استناد به روایتی از زُبیری، او را جزو صحابه پیامبر ذکر کرده است؛ اما در دیگر سرگذشت نامه های صحابه از وی به عنوان صحابی یاد نشده و ذهبی صریحآ صحابی بودن او را رد کرده است.
سفیان بن عوف در زمان خلافت خلفای راشدین
سفیان بن عوف در زمان خلافت عمر، همراه ابوعُبَیدةبن جرّاح در فتوحات شام شرکت کرد و ابوعبیده او را با نامه ای برای استمداد از عمر به مدینه فرستاد. سفیان سپس به معاویه پیوست. پس از آنکه خلیفه عثمان از معاویه خواست با رومیان بجنگد، وی سپاهی به فرماندهی سفیان برای جنگ با رومیان اعزام نمود. سفیان خود از طریق زمینی حمله کرد و لشکریانی نیز از طریق دریا فرستاد. او در سال ۳۰ هجری به جنگ رومیان رفت و از مَرْعَش، که قبلا به دست خالدبن ولید فتح شده بود، گذشت و در سرزمین روم پیشروی کرد. سفیان در زمان عثمان، پیوسته فرمانده لشکرکشیهای تابستانی (صائفه) به سرزمین روم بود. از این رو، از وی با عنوان صاحب الصوائف یاد کرده اند.
سفیان بن عوف در زمان خلافت امیرالمومنین
سفیان بن عوف در جنگ صفین از فرماندهان معاویه بود. وی پس از جریان حکمیت و خروج خوارج، یکی از مجریان سیاستهای معاویه برای ایجاد هرج ومرج و رعب و وحشت در حوزۀ حکومتی حضرت علی علیه السلام بود. معاویه در سال ۳۹ او را در رأس سپاهی شش هزار نفری به جانب عراق فرستاد تا نواحی هیت (در ساحل فرات از نواحی بغداد) و انبار و مدائن را غارت و تخریب کند و شیعیان علی علیه السلام را بکشد.
سفیان بن عوف انبار را غارت کرد و اَشْرَس بن حَسّان بَکری، فرمانده لشکر علی علیه السلام، و سی تن از یارانش را در آنجا کشت. چون این خبر به حضرت علی رسید، ضمن ایراد خطبه ای در کوفه، یاران خود را برای مقابله با جنایات و فساد سفیان برانگیخت و سعیدبن قَیس هَمْدانی را در رأس سپاهی هشت هزار نفری به تعقیب او فرستاد. سفیان چون از حرکت سپاه سعید بن قیس مطّلع شد، به سوی معاویه بازگشت و سعید تا ناحیۀ عانات در کرانه فرات از پی سپاه او تاخت. گروهی نیز از سوی سعید تا نزدیک قِنّسرین یا صِفّین پیش رفتند، اما بر سفیان دست نیافتند و بازگشتند.
سالهای پایانی حیات سفیان بن عوف
...