سبقت بر خدا

معنی کلمه سبقت بر خدا در دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] سبقت بر خدا (قرآن). یکی از مسائلی که باید مورد توجه قرار بگیرد مساله حکم سبقت گرفتن بر خداوند می باشد که طبق آیه قرآن این کار یک فعل حرام می باشد.
سبقت جستن مؤمنان بر خدا، در گفتار و رفتار از نظر قرآن حرام است.«یـایها الذین ءامنوا لا تقدموا بین یدی الله...؛ ای کسانی که ایمان آورده اید! چیزی را بر خدا و رسولش مقدّم نشمرید (و پیشی مگیرید)، و تقوای الهی پیشه کنید که خداوند شنوا و داناست!».(جمله «لاتقدموا...» مطلق است و شامل هر نوع تقدم در گفتار و رفتار می شود.)
شان نزول
مفسران برای آیه نخست شاءن نزولهائی ذکر کرده اند، و برای آیات بعد شان نزولهای دیگری . از جمله شاءن نزولهائی که برای آیه نخست ذکر کرده اند این است که : پیامبر (صلی اللّه علیه و آله ) به هنگام حرکت به سوی (خیبر) می خواست کسی را بجای خود در (مدینه) نصب کند، عمر شخص دیگری را پیشنهاد کرد آیه فوق نازل شد و دستور داد بر خدا و پیامبر پیشی مگیرید. بعضی دیگر گفته اند: جمعی از مسلمانان گاه گاه می گفتند اگر چنین مطلبی درباره ما نازل می شد بهتر بود، آیه فوق نازل گشت و گفت بر خدا و پیامبرش پیشی مگیرید.

جملاتی از کاربرد کلمه سبقت بر خدا

امام باقر فرمود: ((چون على عليه السلام به همراه تعداد اندكى از مردم ، به فاصلهيك يا دو ميلى كربلا رسيد، در پيش آنان حركت كرد و به مكانى رسيد، كه مقدفان نامداشت ، گرد آن جا گرديد و سپس فرمود: در اين جا، دويست سبط كشته شده اند كه همهآنان شهيدند. اين جا محل مركب و محل فرودشان ، ومحل شهادت عشاقى است كه پيشينيان را توان سبقت بر آنان نيست و آنان كه بعدشان آيند،توان الحاق بدانان را نخواهند داشت )) ).(219)
این چه حسن عالم آشوب است کز نظاره اش می کنند از شوق سبقت بر هم اجزای گناه
و ابن بابويه به سندهاى معتبر از حضرت امام زين العابدين عليه السّلام روايت كردهاست كه چون امام حسن عليه السّلام متوّلد شد، حضرت فاطمه عليهاالسّلام به حضرت اميرعليه السّلام گفت كه او را نامى بگذار، گفت : سبقت نمى گيرم در نام او بر حضرترسالت صلى اللّه عليه و آله و سلّم پس او را در جامه زردى پيچيدند به خدمت حضرترسول صلى اللّه عليه و آله و سلّم آوردند، آن حضرت فرمود: مگر من شما را نهى نكردمكه در جامه زرد نپيچيد او را؟ پس آن جامه زرد را انداخت و آن حضرت را در جامه سفيدىپيچيد.(2) و به روايت ديگر زبان خود را در دهان حضرت كرد و زبان آن حضرت را مىمكيد پس از اميرالمؤ منين عليه السّلام پرسيد كه او را نامى گذاشته اى ؟ آن حضرتفرمود كه برتو سبقت نخواهم گرفت در نام ، حضرترسول صلى اللّه عليه و آله و سلّم فرمود كه من نيز سبقت بر پروردگار خود نمىگيرم پس حق تعالى امر كرد به جبرئيل كه از براى محمّد صلى اللّه عليه و آله و سلّمپسرى متولّد شده است برو به سوى زمين سلام مرا به او برسان و تهنيت و مبارك بادبگوى و بگو كه على نسبت به تو به منزله هارون است به موسى ، پس او را مسمّى كنبه اسم پسر هارون .
ولایت با نبوت ساخت انباز کرامت زد بدو سبقت بر اعجاز
ولی رحمت چو سبقت بر غضب داشت مقصر را بدیوان بر عقب داشت