زه زده

مگر زمین به شبیخون زده است راه سپهر که ماه و مشتری این گونه آشکار کند

ز نقش پای چه گلدسته ها به سر زده است زمین ساده دل ای سرو خوش خرام از تو

ساحره‌گیری تعقیب یا جستجو و آزار یا مجازاتِ مردمی بود که به آنها انگ افسونگری زده بودند. ساحره‌گیری اغلب با انتشار ترس یا هیستری جمعی همراه بوده‌است. در بین سالهای ‎۱۴۵۰–۱۷۵۰ در جریان اصلاحات دینی و جنگ‌های سی ساله، هزاران نفر به جرم افسون‌گری شکنجه، سوزانده یا به دار آویخته شدند. تعداد قربانیان به علت از بین رفتن گزارش دادگاه‌ها و اعدام‌های سریع دقیقاً مشخص نیست، ولی تخمین تاریخ‌دانان، رقم ۱۰۰ هزار نفر یا کمی بیش از آن است، که نیمی از شمار این اعدام‌ها مربوط به امپراتوری مقدس روم در آلمان امروز می‌شود.

کای دل و جان را غمت آتش زده سینه از سوی غمت آتشکده

ز داغ من جگر سنگ آب گردیده ز درد من کمر کوه پیچ و تاب زده

روزى با شاگردان خود مى گفت : در تمام دوران زندگى ، هيچ كس مانند يك نفر زن مراشرمسار و خجلت زده نكرده است . روزى در رهگذر با زنى برخوردم . از من خواهش كردهمراه او بروم . به دكان مجسمه سازى آمد و مرا به صاحب دكان نشان داد و گفت :((مثل اين شيطان .)) متحير ماندم . وقتى زن مرا ترك گفت و رفت ، از صاحب دكان قضيهرا سؤ ال كردم . جواب داد: ((اين زن به من سفارش داده بود مجسمه شيطان براى اوبسازم .))

یکی از دوستان گیسی در دبیرستان چندین مورد را به یاد آورد که پدرش بدون دلیل پسرش را مسخره یا کتک زده‌است. در یک مورد در سال ۱۹۵۷، او شاهد بود که پدر گیسی مست از زیرزمین خانه بیرون آمد و شروع به تحقیر او کرد، سپس پسرش را بدون هیچ دلیلی کتک زد. [ب]

ابر نیسان سایه بان بر طارم گردون زده ست لاله چتر لعل بر فرش زمردگون زده ست

در بعد اجتماعی غالباً یک فرد خودی کسی است که با اعلام عمومی کردن اطلاعات مهم از سازمان‌های تبهکار، جاسوسی، نظامی یا امنیتی، افشاگری می‌کند. خودی‌ها در مفهوم اجتماعی اگر چه مورد تنفر سازمان‌های متبوع خود یا احیاناً تحت تعقیب قرار می‌گیرند، اما از دید عموم مردم قهرمان شناخت می‌شوند. دانیل السبرگ تحلیل‌گر سابق نیروهای نظامی ایالات متحده آمریکا و ادوارد اسنودن کارمند سابق سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا از جمله معروف‌ترین نیروهای خودی در سازمان‌های امنیتی و نظامی هستند که به افشاگری‌های بزرگ دست زده‌اند.

بر مبنای تجربیات جنگ جهانی اول و جنگ با شوروی، ستاد کل لهستان در ابتدا اهتمام چندانی برای استحکامات مرزی نداشت. لهستانی می‌پنداشتند به‌جای نبردهای موضعی، روال درگیری آینده عملیات‌های متحرک خواهد بود؛ از این جهت تلاش خود را صرف دفاع ثابت نمی‌کردند. به هر حال لهستانی‌ها قصد داشتند دفاع سفت‌وسختی از شهرهای کلیدی همچون ورشو، بکنند. با این وجود در آغاز دهه ۱۹۳۰ با افزایش تنش‌ها با آلمان، فرماندهی آلمانی لهستان شروع به تجدید نظر در موضوع استحکامات مرزی کرد. پس از انجام طرح‌های مطالعاتی و با مقداری تأخیر، کار ساخت استحکامات مرزی با آلمان، به‌ویژه در ناحیه صنعتی حیاتی سیلزی علیا، نهایتاً از سال ۱۹۳۳ آغاز شد. البته سرعت این کارها تا سال ۱۹۳۵ بسیار کند بود. به هر شکل تا سال ۱۹۳۹ مبلغی بالغ بر ۱۴ میلیون زووتی (۲٫۶ میلیون دلار) صرف این استحکامات شد. با همه این‌ها، با توجه به این که تمرکز استحکامات بر ناحیه سیلزی بود ارتش لهستان امید چندانی به این مواضع که می‌شد به راحتی دور زده شود، نداشت.

به هر جا زده قبله زرنگار نشستند سیمین‌بران چون نگار