زنان مطرح در واقعه عاشورا

[ویکی اهل البیت] یکی از مباحث قابل طرح نقش زنان در حادثه عاشورا است که در روزگار ما بسیار حائز اهمیت است در مقاله زیر نام زنان مطرح در واقعه عاشورا و پس از آن آمده است.
فاطمه کِلابی، مادر چهار شیرمرد از فرزندان امیرمؤمنان علیه السلام، یعنی: عبّاس و سه برادر دیگرش و مشهور به «اُمّ البنین» است. در مقاتل الطالبیّین آمده است:
امّ البنین - که مادر چهار برادرِ کشته شده بود - به بقیع می رفت و در آنجا، اندوهگین ترین و سوزناک ترین مرثیه سرایی ها را برای پسرانش انجام می داد. مردم، نزد او گِرد می آمدند و به آن مرثیه ها گوش فرامی دادند. مروان هم از جمله کسانی بود که به بقیع می آمد. او به مرثیه اُمّ البنین، گوش می داد و می گریست .
امّ سلمه، همسر بزرگوار پیامبر صلی اللَه علیه و آله که رابطه عاطفی عمیقی با اهل بیت پیامبر صلی اللَّه علیه و آله داشت، در قیام امام حسین علیه السلام، رازدار قیام و شهادت ایشان بود. پیامبر صلی اللَّه علیه و آله قطعه ای از خاک کربلا را به وی داده بود و خبر داده بود که هرگاه این تربت تبدیل به خون شد، حسین شهید شده است.
امّ سلمه قبل از حرکت ، سخنانی با امام علیه السلام داشت و روز عاشورا از طریق دیدن پیامبر صلی اللَّه علیه و آله در خواب و نیز خون شدن خاکی از کربلا که در نزدش بود، از شهادت امام علیه السلام آگاهی یافت. او از اولین به سوگ نشستگان برای سالار شهیدان است.
در بسیاری از وقایع حماسه کربلا و پس از آن، نام امّ کلثوم آمده است. درباره این که امّ کلثومِ حاضر در واقعه کربلا، همان زینب علیهاالسلام است یا دختر دیگر امام علی و فاطمه علیهماالسلام، یا دختر امیرمؤمنان از غیر فاطمه علیهاالسلام، نظر قاطعی نمی توان ابراز کرد.
رباب، همسر باوفای امام حسین علیه السلام و مادر سکینه و عبداللَّه بن الحسین (کودکی که در آغوش امام علیه السلام به شهادت رسید) است. علاقه امام به وی، از شعری که برای او و سکینه سروده، آشکار می شود: لَعَمرُکَ إنَّنی لَاُحِبُّ داراًتُضَیِّفُها سُکَینَةُ وَالرَّبابُ اُحِبُّهُما وَ أبذُلُ بَعدُ مالی وَلَیس لِلائِمی فیها عِتابُ؛ به جانت سوگند، من خانه ای را دوست دارم که سَکینه و رَباب در آن پذیرایی کنند. من آن دو را دوست دارم و دارایی ام را می دهم و سرزنشگرم را یارای سرزنش نیست.
رباب را زنی زیبا، خردمند، بافضیلت و شاعر گفته اند و او که شاهد شهادت شوهر، فرزند و دیگر نزدیکان خویش بود تنها یک سال پس از واقعه عاشورا زنده بود و در این مدت زیر هیچ سایه ای نرفت و برخی گفته اند که در این مدت بر سرِ مزار امام علیه السلام به سوگ نشست. در نقلی آمده که در جواب خواستگارانش گفت: نمی خواهم پس از پیامبر خدا صلی اللَّه علیه و آله، پدرشوهری برگزینم خانه وی توسط فرماندار یزید در مدینه تخریب شد. رَباب، مرثیه های جان گدازی در رثای امام حسین علیه السلام سروده است