روش مشاهده طبیعی

معنی کلمه روش مشاهده طبیعی در دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] یکی از روش های تحقیق در روان شناسی، روش مشاهده طبیعی (Case study) است؛ در این روش، مشاهده گر، صرفا با دقت نظر، رفتار موجود زنده را مشاهده می کند و هیچ گونه مداخله ای در رفتار ندارد. در اکثر دانش ها، حقیقت با به کارگیری روش های علمی (Scientific methods) به دست می آید. البته روش های پژوهشی آنها یکسان نیستند بلکه هر دسته از آنها به روش خاص خود تحقیق می شوند.روان شناسی نیز که یکی از پردامنه ترین و کوشاترین علوم انسانی است، دارای روش علمی خاص خود است و همین روش علمی است که به کار می آید تا مطالعه علم رفتار را از دشواری برهاند. آنچه علم را تعریف می کند موضوع تحقیق آن نیست بلکه روش تحقیق آن است.علمی بودن یا نبودن رویکرد مهم است. در انتخاب شیوه پژوهش، روش هایی وجود دارد که در کسب، طبقه بندی، کاربرد و ارزش اطلاعات از لحاظ توانایی تشخیص متفاوتند.
روش مشاهده طبیعی (Case study) یکی از روش های تحقیق در روان شناسی است. مطالعه رفتار موجود زنده در وضع کاملا طبیعی انجام می گیرد. آزمایش گر نباید هیچ گونه مداخله ای در وقوع رفتار داشته باشد، بلکه همچون ناظری تیزبین چگونگی و دگرگونی های رفتار را گزارش می کند.چون روش مشاهده طبیعی مستلزم دقت نظر و برداشت درست از رفتار در موقعیت طبیعی است، گاهی زمانی طولانی به خود اختصاص می دهد؛ مانند مطالعه رفتار کودک طی دوازده سال.اگر مشاهده با دقت و بدون پیش داوری به عمل آید می توان از آن فرضیه ساخت و نیز آن را در اوضاع مشابه تعمیم داد. روش مشاهده طبیعی را نمی توان در همه آزمایش های روان شناسی به کار برد زیرا مطالعه برخی از رفتارها از راه کنترل و آزمایش نتیجه بخش است.
پارسا، محمد، زمینه نوین روان شناسی، تهران، بعثت، چاپ بیست و یکم، ص۱۶-۲۸.
۱. ↑ عظیمی، سیروس، اصول روان شناسی عمومی، تهران، دهخدا، چاپ دهم، ص۴۰.۲. ↑ پارسا، محمد، زمینه نوین روان شناسی، تهران، بعثت، چاپ بیست و یکم، ص۱۶-۲۸.
منبع
سایت پژوهه، برگرفته از مقاله «روش های تحقیق در روان شناسی »، تاریخ بازیابی ۹۷/۱۲/۱۵.
...

جملاتی از کاربرد کلمه روش مشاهده طبیعی

حدود ۸ راس گورخر از سایر زیستگاه‌ها به سایت تکثیر و پرورش گورخر ایرانی در پارک ملی خبر منتقل شده‌است تا در صورت ازدیاد و امکان، این گونه مجدداً به منطقه معرفی و رهاسازی شود. بر طبق سرشماری سال ۱۳۹۱ به روش مشاهده مستقیم؛ تعداد ۱۹۳۴ راس کل و بز، ۱۶۸۶ راس قوچ و میش و ۴۸۴ راس جبیر و حیواناتی نظیر گربه جنگلی، گرگ، کفتار، خوک وحشی و پلنگ نیز مشاهده گردید..
اين نكته را تذكر دهم كه پيشرفت جهش آساى علمى بشر از آن هنگام آغاز شده كه علما درتحقيقات علمى خود با روش مشاهده و تجربه و مطالعه دقيق طبيعت آغاز بكار كردند.
گروه‌هایی از پرندگان که دریانگری برای آنها یک روش مشاهده مؤثر است عبارتند از: مرغ باران، پرستودریایی و کاکایی‌اقیانوسی.
این فرض‌ها ممکن است باعث ایجاد انحراف در نتایج شوند اما در روش مورد استفاده توسط مرکز آمار ایران که مبتنی بر روش مشاهده است، احتمال وجود خطا در آمارگیری صورت گرفته، وجود دارد اما سعی می‌کنیم آن را کنترل کنیم.».
در آلمان، ژئومورفولوژی از جریان فکری طبیعت‌گراها حاصل شد. در این زمینه می‌توان از الکساندر فون همبولت (بنیادگذار جغرافیای نوین) یاد کرد که جهت مطالعه پدیده‌های طبیعی، روش مشاهده را انتخاب کرد. همبولت در اوایل قرن نوزدهم در آمریکای لاتین به مطالعه مجموعه حیوانات، گیاهان و به‌ویژه ناهمواری‌ها پرداخت و اشکال مربوط به ژئومورفولوژی را همراه با سایر مطالب در یادداشت‌های خود به‌خوبی ذکر کرد.
مطالعات و پژوهش‌ها دربارهٔ جغرافیای ماه بر اساس چهار روش مشاهده ماه از روی زمین به وسیله تلسکوپ، سنگ‌های ماه، کاوشگران ماه و اطلاعات ژئوفیزیک استوار است.