[ویکی فقه] روش تحقیق علوم قرآن. شیوه های رسیدن به حقایق و معارف علوم قرآن را روش تحقیق علوم قرآن گویند. به مجموعه اسلوب ها و راه هایی که به کارگرفتن آن ها کار تحقیق را آسان و رسیدن به حقیقت را میسر می سازد «روش تحقیق» می گویند. روش حسی و عقلی مشخص کننده روش تحقیق در هر علمی موضوع آن است. اگر موضوع علم پدیده ای حسی باشد، خواه ناخواه روش تحقیق در دستیابی به حالات و عوارض آن پدیده نیز باید روش حسی باشد، و اگر موضوع آن، پدیده ای باشد که از راه های عقلی و انتزاع های دقیق عقل به دست می آید، ناچار روش تحقیق آن هم روش عقلی است. روش مشاهده حسی مستقیم یا غیرمستقیم چون موضوع در علوم قرآنی، « قرآن » است و قرآن خود از راه نقل به ما رسیده و با مشاهده حسی (سمعی) دریافت شده است، روش تحقیق درباره حالات آن نیز روش مشاهده حسی غیرمستقیم یا مستقیم است؛ مثلا در علم مربوط به تعداد کلمات، حروف، آیات و سوره ها ، روش تحقیق روش مشاهده مستقیم و بر اساس شمارش است. در دیگر علوم قرآنی نیز بیش تر از روش مشاهده غیرمستقیم و احادیث و روایات بهره می جویند.
جملاتی از کاربرد کلمه روش تحقیق علوم قران
شاملو در جلسه پرسش و پاسخ با دانشجویان در دانشگاه برکلی، به صراحت اعلام کرده است که دخل و تصرفی در شعر حافظ نکرده است. ! به عبارتی، هیچ کلمهئی را از خود به شعر حافظ نیفزوده است. و توضیح داده که کاری که کرده، این بوده که از میان ضبطها و نسخههایی که در دسترس داشته، از هر کدام، هر آنچه را پسندیده و بهتر دانسته انتخاب کرده. با این توصیف، با قبول این ادعای شاملو، باید گفت که ادعای کسانی که میگویند شاملو به میل خود در دیوان حافظ دست برده، یا ابیات را تحریف کرده، نادرست است. این موضوع را از این نظر میتوان نوعی اختلاف نظر در نسخهشناسی یا اختلاف نظر در روش تحقیق در نظر گرفت.
فاضلی را میتوان یکی از منتقدان سرسخت گفتمان روش تحقیق در آکادمیای ایران دانست. او در سخنرانیها و مقالات مختلف، این گفتمان را نقد کرده است. از نظر فاضلی، روش برای تولید علم نیست اما جامعه علمی ایران، آن را راهی برای تولید علم میداند. در واقع نوعی صورتگرایی وارد تحقیق شده است که ما آن را روش تحقیق تلقی کردهایم. در نظام دانشگاهی ایران یک «گفتمان فن سالار» غلبه یافته است. در گفتمان فنسالارانه، علم در ذات خود ارزشی ندارد بلکه ارزش آن در سودمندیهای مختلفی است که احتمالاً برای آن میتوانیم تعریف کنیم. فاضلی معتقد است ما نباید روش را به معنای فن تقلیل دهیم، بلکه باید آن را به معنای فرهنگ تعریف کنیم. فرهنگ، شیوهٔ زندگی و زندگی روزمره یک انسان پژوهشگر است.
اندکی بعد برای ادامه تحصیل با بورس تحصیلی از رادیو و تلویزیون عازم آمریکا (ایندیانا) میشود. خوارزمی مدرک فوق لیسانس روانشناسی و جامعهشناسی خود را از دانشگاه ایندیانا اخذ کرد و در همان دانشگاه با اخذ مدرک دکترای روانشناسی و ارتباطات و روش تحقیق به تحصیل خود خاتمه داد. بعد از برگشت به ایران فعالیت ایشان تا اواخر سال ۱۳۵۶ در رادیو و تلویزیون بود و همزمان برای راه اندازی گروه علوم تربیتی به دانشگاه کرمان (دانشگاه شهید باهنر) میرود.
«نظریهی برپایه»، روش تحقیقی برآمده از سنتهای علوم اجتماعی در دانشگاههای کلمبیا و شیکاگو طی اوایل نیمه دوم سده بیستم است. دوران پیدایی و برآمدن این روش تحقیق، زمانه نقد اثباتگرایی و مابعد اثباتگرایی است. دورانی که عقلانیت انتقادی در برابر عقلانیت ابزاری اهمیت یافته است.
در ۱۳۴۵ برای ادامهٔ تحصیل به انگلیس رفت و در زمینهٔ روش تحقیق به تحصیل و تحقیق پرداخت. تا سال ۱۳۵۸ بیشتر به تدریس روش تحقیق و از سال ۱۳۶۰ تدریس حقوق خصوصی به خصوص حقوق تعاون اشتغال داشت. مصدق تا پایان عمر عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی بود و مدتی نیز سردبیری مجلهٔ کانون وکلا را به عهده داشت.
روانشناسی شناختی به بررسی فرایندهای درونی ذهن از قبیل حل مسئله، حافظه، ادراک، شناخت، زبان و تصمیمگیری -کارکردهای اجرایی - میپردازد. موضوعاتی از این قبیل که انسان چگونه و با چه ساختاری به درک، تشخیص و حل مسئله میپردازد و این که ذهن چگونه اطلاعات دریافتی از حواس (مانند بینایی یا شنوایی) را درک میکند یا اینکه حافظه انسان چگونه عمل میکند و چه ساختاری دارد از عمده مسائل قابل توجه دانشمندان این رشتهاست. این موضوعها با استفاده از روش تحقیق علمی و بررسی موارد قابل مشاهده دنبال میشود و از این طریق فرایندها و پدیدههای ذهنی مانند باور، خواست و انگیزش مورد مطالعه قرار میگیرد.
رحمتالله صدیق سروستانی (۱۸ فروردین ۱۳۲۷ در سروستان -۷ اردیبهشت ۱۳۹۲ در تهران) جامعهشناس ایرانی و استاد فقید گروه جامعهشناسی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران بود. پژوهشهای او در حوزه آسیبشناسی اجتماعی، روش تحقیق، تربیت بدنی، نابرابری اجتماعی و جامعهشناسی صنعتی است.
۳- ایزدی، کاظم، روش تحقیق در علوم اجتماعی، چاپ اول (ترجمه)، تهران: انتشارات کیهان، ۱۳۶۷.
طرفداران روزنامهنگاری افراطی ادعا میکنند که این روش تحقیق نویسندگان را قادر میسازد تجارب داخلی از رویدادهای خارجی را شرح داده و از محدودیت مادیگرایی کاذب روزنامهنگاری سنتی خارج شوند. منتقدان افراطگرایی (که گاهی آن را روزنامهنگاری از رشد بازمانده مینامند) معتقدند با استفاده از این روشها نویسندگان تنها نقش توریست را در زندگی و معمولاً مصیبتهای دیگران بازی میکنند.