معنی کلمه رجعت در قران در دانشنامه اسلامی
در آغاز لازم است تعریفی روشن از (رجعت) آورده، بعد جایگاه اعتقادی آن را از منظر عقل تحلیل و در پایان، فلسفه و حکمت رجعت بیان خواهد شد.رجعت در لغت به معنای یک بار بازگشتن است و در اصطلاح علم کلام در عقیده شیعیان عبارت است از اینکه: خداوند گروهی از اموات را در هنگام ظهور حضرت مهدی آل محمد (عجّل الله فرجه الشریف) به همان صورتی که در عالم ماده داشتند به دنیا بر می گرداند، گروهی را عزیز و گروهی را ذلیل می کند و اهل حق را بر اهل باطل غلبه داده، داد مظلومان را از ستمگران می گیرد.
زمان رجعت
رجعت با اندک فاصله بعد از ظهور ولی عصر (عجّل الله فرجه الشریف) و پیش از شهادت آن حضرت و برپاشدن قیامت واقع خواهد شد. و بازگشت به دنیا طبق روایات اختصاص به مؤمن خالص و کافر خالص دارد. کما اینکه امام صادق (علیه السّلام) در این باره فرموده: «بازگشت به دنیا عمومی نیست بلکه اختصاص دارد به کسانی که به مرتبه ایمان کامل و یا شرک محض رسیدند.» ولی بازگشت گروه مؤمنان اختیاری است چنانچه امام صادق (علیه السّلام) می فرماید: «هنگام ظهور حضرت مهدی (عجّل الله فرجه الشریف) (فرشتگان الهی) بر قبر اهل ایمان وارد می شوند و به او می گویند: ای اهل ایمان همانا صاحب و مولایت ظهور کرده است، اگر خواستی با اختیار و اراده خود به او می پیوندی و یا در جوار کرامت و رحمت پروردگارت باقی بمانی.»
دیدگاه عقل
رجعت از دیدگاه عقل نیز ممکن است، زیرا قدرت بی نهایت خداوند ایجاب می کند که همان گونه که توانسته است انسان را از نطفه به وجود آورده، پس از مردن نیز می تواند او را دوباره به دنیا بازگرداند. زیرا قدرت خدای متعال بر همه ممکنات احاطه دارد و احدی از پیروان ادیان آسمانی در این امر تردید نداشته است.بنابراین اگر کسی بخواهد امکان رجعت را انکار کند، باید به یکی از دو امر گردن نهد: یا قبول کند که زنده شدن مردگان حتی در روز رستاخیز به طور کلی محال است که التزام به این امر مخالف اصل پذیرفته شده عقلی و دینی _ معاد _ است. یا اینکه قدرت خداوند را نسبت به زنده کردن مردگان نفی کند در حالی که هیچ شکی در قدرت خداوند هم وجود ندارد. بلکه این مطلب نسبت به امت های گذشته بارها تحقق یافته است، و با توجه به این که دو فرض فوق، هر دو باطل هستند می توان گفت هم قابلیت قابل یعنی زنده شدن و بازگشت به دنیا و هم فاعلیت فاعل، یعنی قدرت خداوند محرز و غیرقابل انکار است.
← کلام ابو علی سینا
...