معنی کلمه دولتهای عرب شیعه در دانشنامه اسلامی
منبع: دولت های عرب شیعه در تاریخ از کتاب تشیع انقلابی زیر شکنجه ارتجاع (متن سخنرانی های استاد حسن الامین در حسینیه ارشاد)
ترجمه: جمال الدین موسوی اصفهانی
بازنشر و مقدمه: رسول جعفریان، سایت کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران
در سال 1351، حسینیه ارشاد از استاد حسن الامین فرزند بزرگوار مرحوم آیت الله سید محسن امین برای سخنرانی در حسینیه دعوت کرد. در پی این دعوت و حضور مرحوم حسن الامین، ایشان سه سخنرانی در آنجا ایراد کرد. نخستین آن ها در موضوع دایرة المعارف شیعه بود که کتابی مفصل از آثار ارزشمند مرحوم حسن الامین است و سال هاست که به طور کامل چاپ شده است. سخنرانی دوم درباره تشیع در میان اعراب بود. عنوان سخنرانی سوم خیانت های تاریخ بود.
این سخنرانی ها توسط استاد جمال الدین موسوی اصفهانی ترجمه شد و در سال 1359 تحت نام «تشیع انقلابی زیر شکنجه ارتجاع» توسط نشر روح در قم چاپ شد. سخنرانی دوم با عنوان الشیعة بین العرب یا تشیع در میان اعراب در 25 رمضان سال 1392 ق برابر با 11 آبان ماه 1351 ایراد شد. ترجمه آن از روی متن سخنرانی که عربی بوده و آن هم در این کتاب چاپ شده، صورت گرفته است. مع الاسف ترجمه چندان روان نیست و نیاز به ویرایش جدی دارد. با این حال چون موضوع سخنرانی و نگرش ارائه شده در آن جالب بود، همان متن را در اینجا خدمت دوستداران تاریخ تشیع ارائه می کنیم.
این مقاله در روزگاری که بار دیگر قدرت تشیع در جهان عرب رو به فزونی نهاده است، می تواند زمینه تحقیقات تازه ای برای بررسی تاریخ شیعه باشد. مرحوم استاد حسن الامین در این موضوع نوشته هایی هم به عربی دارد که به فارسی در نیامده است. خواستاران تفصیل بیشتر، می توانند به آن کتاب های ایشان مراجعه کنند. با توجه به تلاش های طولانی و گسترده این استاد باید گفت سهم وی در تاریخ تشیع بسیار وسیع و همانند پدرش حق بزرگی بر گردن شیعیان دارد. در واقع، کار کتاب اعیان الشیعه از سید محسن امین، الذریعه از آقا بزرگ، الغدیر علامه امینی و دایرة المعارف الشیعیه ایشان از آثار برجسته ای است که در چند دهه اخیر در شناساندن شیعه نوشته شده است. جعفریان