دعا در سیره نبوی

معنی کلمه دعا در سیره نبوی در دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] دعا، طلب و درخواست بندگان از خدا یا آنچه معبود می پندارند، برای رسیدن به خواسته ها یا دوام داشته ها یا رفع ناملایمات، اعم از مادی و معنوی در زندگی دنیایی یا اخروی، چه در وضع عادی و چه در وضع اضطرار. دعا جزء سیره پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله وسلّم) بوده و در کلام آن حضرت از برترین اعمال شمرده شده است.
واژه" دعا"، در لغت برگرفته از کلمه "دعو"، به معنای «متمایل کردن چیزی به سمت خود بوسیله صدا و بیان است.» بر این اساس، اصل در" دعا"، خواندن با صوت و لفظ است.
دعا در روایات
از دعا در احادیث و روایات پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله وسلّم)، به عنوان "برترین عبادات" و "مغز عبادات" یاد شده است. عملی که هیچ چیز در نزد خداوند متعال، گرامی تر از آن نیست. رسول خدا (صلی الله علیه و آله وسلّم) دعا را کلید (در) رحمت خواندند و آن را سلاح مؤمن، ستون دین و نور آسمان ها و زمین معرفی کردند. می فرمودند: «به وسیله (سلاح) دعا، به استقبال بلایا بروید» و «امواج بلا را با دعا (از خود) برگردانید.» رسول خدا (صلی الله علیه و آله وسلّم) بر دعا در زمان آسایش و گشایش تاکید بسیار داشتند و آن را خیر هر دو سرا بر می شمردند. می فرمود: «هر کس می خواهد که خداوند در سختی و مصیبت، دعای او را اجابت کند، هنگام گشایش، فراوان دعا کند.» حضرت (صلی الله علیه و آله وسلّم) هم چنین کم دعا کردن را موجب نزول بلاها معرفی کرده، توصیه می فرمودند که «بسیار دعا کنید که دعا، حتی قضای محتوم (تقدیر قطعی خداوند) را بر می گرداند.» می فرمودند: «هیچ چیز نزد خداوند عزوجل محبوب تر از آن نیست که از او درخواست شود، پس هیچ یک از شما شرم نکند از این که از خداوند، درخواست کند»؛ «پس هر یک از شما حاجتش را از پروردگارش بخواهد؛ حتی نمک (غذایش را) و بند کفش پاره شده اش را از او درخواست کند.» می فرمودند: «هر گاه یکی از شما (چیزی از خدا) می خواهد، بسیار بخواهد؛ چرا که از پروردگار خویش درخواست می کند.» فرمودند: «خداوند، بسیاری از خوبی ها را از بنده اش دریغ می دارد و می فرماید: "به او نمی دهم تا از من بخواهد".»
آداب دعا در سیره و کلام نبوی
در سیره نبوی دعا دارای آدابی است که به آن اشاره شده است.
← سادگی الفاظ
...

جملاتی از کاربرد کلمه دعا در سیره نبوی

مطلب دوّم : ذكر نافله هاى نماز ظهر، كه نماز اَوّابين ناميده مى شود، و اينكه دعا در آن هنگام در نزد خداوند اَرْحَمُ الرّاحمين مستجاب مى گردد.

و امّا نماز مغرب ، همان ساعتى است كه خداوند در آن توبه حضرت آدم (ع ) را پذيرفت ، وفاصله بين خوردن از ميوه درخت بهشتى و پذيرش ‍ توبه اش ، سيصدسال از روزهاى دنيا نسبت به روزهاى آخرت بود، كه هر روز از آن مانند هزارسال از سالهاى دنيا مى باشد، يعنى (150) از وقت عصر شرعى تا شام و مغرب مىباشد، پس حضرت آدم (ع ) سه ركعت نماز خواند، يك ركعت براى ترك اولى و خطاى خود،و يك ركعت به خاطر خطيئه حوّا، و يك ركعت براى توبه اش ، لذا خداوند - عزّوجلّ - اينسه ركعت را بر اُمّتم واجب فرمود، و آن همان ساعتى است كه دعا در آن مستجاب مى شود، وپروردگارم وعده داده كه هركس از اُمّتم در آن ساعت دعا كند، دعايش را مستجاب نمايد، و اينهمان نمازى است كه خداوند - عزّوجلّ - به من دستور داد و فرمود:

شايد قرار گرفتن آيه ى دعا در ميان آيات روزه به خاطر تناسب بيشترى است كه ماه خدا با دعا دارد.

در روایتی آمده‌است که محمد صورت و دست‌های خود را روی این قسمت از دیوار قرار می‌داد. همچنین، از ایشان نقل شده‌است که گفت: «ملتزم، محلی است که دعا در آن‌جا پذیرفته می‌شود.»
((دعا)) چيست ؟ چه نيازى به آن هست ؟ از كجا سرچشمه مى گيرد؟ چگونه بايد دعا كرد؟به درگاه چه كسى بايد دعا كرد؟ دعا چه چيزى مى تواند به انسان بدهد و او را تا كجامى تواند برساند؛ جايگاه دعا در ميان ساير كارهاى انسان كجاست ؟ و ... اين سؤ الات ودهها سؤ ال مشابه از امورى هستند كه بررسى آنها در اين بحث لازم به نظر مى رسد.