معنی کلمه دستورات خدا به بنی اسرائیل در دانشنامه اسلامی
بر اثر پیمان شکنیهای مکرر، خداوند بارها از آنان خواسته بود که بر پیمان الهی خویش با خداوند استوار بمانند: «یـبَنی اِسرءیلَ اذکُروا نِعمَتِیَ الَّتی اَنعَمتُ عَلَیکُم و اَوفوا بِعَهدی اوفِ بِعَهدِکُم». برخی آیه را خطاب به یهودیان زمان پیامبر، و عده ای دیگر آن را شامل مسیحیان نیز دانسته اند. برخی هم آن را درباره احبار و عالمان یهود می دانند. محتوای عهد یاد شده نیز مورد اختلاف است؛ برخی به نقل از امام حسن عسکری علیه السّلام آن را نبوت پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله وسلّم دانسته اند که تورات از آن خبر داده است. عده ای نیز آن را مجموعه آموزه های وحیانی نازل شده بر بنی اسرائیل تفسیر کرده اند که آنان موظف بودند به آن ایمان آورده، از آن پیروی کنند. به نقل از ابن عباس علمای بنی اسرائیل به رغم تشویق یهود به تلاوت تورات، خود به مضمون آن درباره بعثت پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلّم عمل نمی کردند. برخی، مخاطبان این آیه را خطیبان و قضات دانسته اند که مردم را به نیکی دعوت کرده، خود عمل نمی کردند. طبرسی آیه را درباره یهود می داند که نزدیکان مسلمان خود را به پیروی از محمد صلی الله علیه و آله وسلّم فرا می خواندند؛ ولی خود منکر او بودند.
ترس از خدا
گویا بنی اسرائیل با نافرمانی و پیمان شکنیهای مکررِ خود بدون هیچ هراسی از عذاب الهی بر شیوه پیشین خویش مداومت می کردند، برای همین خدا آنان را از عذاب خود برحذر می دارد: «یـبَنی اِسرءیلَ اذکُروا نِعمَتِیَ الَّتی اَنعَمتُ... و اِیّـیَ فَارهَبون». شاید این آیه از بنی اسرائیل می خواهد به دلیل ترس از ظالمان عهد خویش با خدا را در مخالفت با پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلّم یا ارتکاب گناهان، نقض نکنند و تنها از او بترسند، چنان که این نکته از «اِیّایَ» که مفید حصر است استفاده می شود؛ همچنین در آیه دیگری بنی اسرائیل از عذاب روز جزا پرهیز داده شده اند: «واتَّقوا یَومـًا لا تَجزی نَفسٌ عَن نَفس شَیــًا ولایُقبَلُ مِنها شَفـعَةٌ...».
ایمان به وحی
ایمان به وحی الهی و نهی از انکار آن از دیگر دستورات خداوند است: «وءامِنوا بِما اَنزَلتُ مُصَدِّقـًا لِما مَعَکُم و لا تَکونوا اَوَّلَ کافِر بِهِ ولا تَشتَروا بِـایـتی ثَمَنـًا قَلیلاً واِیّـیَ فَاتَّقون». مفسران «بِما اَنزَلتُ» را قرآن یا نبوت موعود پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله وسلّم در تورات دانسته اند. به نقل از امام باقر علیه السّلام عده ای از علمای بنی اسرائیل به رغم آگاهی از بشارت تورات در این باره برای آنکه از هدایای مردم یا کمکهای حکومتی بهره مند شوند، آن را انکار کردند، بنابراین «ثمن قلیل» ثمن دنیایی است که احبار برای دستیابی به آن، آخرت خویش را فروختند؛ همچنین مفسران بر این باورند که با توجه به پیشی گرفتن قریش بر یهود در کفر به پیامبر و کتمان نبوت او، مراد از «لا تَکونوا اَوَّلَ کافِر بِهِ» می تواند اول بودن در میان اهل کتاب، امام و پیشوای کافران بودن، اولین کافر اهل معرفت و آگاهی یا سابق بودن بر دیگران برای پیروی آنان باشد. برخی نیز آیه را درباره کتمان حقانیت علی علیه السّلام به سبب منافع دنیوی قلمداد کرده اند. که در این صورت آیه خطاب به بنی اسرائیل نخواهد بود.
عدم خلط حق و باطل و کتمان حق
...