معنی کلمه دایره هندی در دانشنامه اسلامی
دایره هندی به صفحه شاخص جهت تعیین وقت و ساعت گفته می شود و این عنوان به مناسبت در باب صلات به کار رفته است.
طریقه رسم دایره هندی
برای رسم دایره هندی در زمین مسطح و صاف، دایره ای رسم می گردد، سپس شاخصی نوک تیز به مقدار تقریبی یک چهارم قطر دایره به صورت عمود در مرکز دایره نصب می شود. با طلوع آفتاب، سایه شاخص در دو نوبت علامت گذاری می‌شود: یکی پس از طلوع آفتاب، زمان ورود نوک سایه شاخص در دایره و دیگری پس از زوال، هنگام خروج سایه از دایره.
آنگاه بین دو علامت خطی مستقیم کشیده و سپس نصف می شود و در مرحله آخر، بین نقطه وسط خط و مرکز دایره خطی رسم می گردد که از آن به خط نصف النهار تعبیر می شود. .
کاربرد دایره هندی در فقه
این عنوان به مناسبت در باب صلات به کار رفته است.
وقت نماز ظهر هنگام زوال خورشید و گذشتن آن از خط نصف النهار است. از جمله راه های تشخیص آن، دایره هندی است که با میل پیدا کردن سایه شاخص از روی خط نصف النهارِ دایره هندی به سمت مشرق، زوال تحقق می یابد و وقت نمازظهر است.
البته در علامت بودن این دایره برای زوال در همه زمانها اشکال شده است. ضمن آنکه این ادعا که شاخص در همه مکانها به اندازه یک چهارم قطر دایره است، صحیح نیست؛ زیرا شاخص در مکانهای با عرض ۴۲ درجه و دو دقیقه به عنوان مثال باید کمتر از یک چهارم باشد؛ از این رو، گفته اند: اندازه شاخص باید به گونه ای باشد که سایه آن قبل از زوال وارد دایره شود. برخی نیز گفته اند:
احتیاط آن است که علامت منصوص در تشخیص زوال مراعات شود؛ هرچند بعد از میل خورشید از خط نصف النهار باشد.