با طرح چنين فرع هائى از مسائل ، يحيى بن اكثم متحيّر و سرافكنده شد و عاجز و درمانده گشت ؛ و در ميان تمام حضّار خجالت زده و شرمسار گرديد.
قدیمیترین تیشرت بهعنوان لباسهای بدون دکمه، به زمانی بین جنگ اسپانیا و آمریکا در سال ۱۸۹۸ و سال ۱۹۰۴ برمیگردد، زمانی که شرکت لباس زیر کوپر آگهی مجلهای را منتشر کرد و محصول جدیدی را برای مجردان تبلیغ کرد. در عکس مردی انگار خجالت زده چشمانش را از دوربین دور میکند. او تمام دکمههای زیرپیراهنش کنده شده و لبههای آن را به هم چسباندهاست. شعار «بدون سنجاق – بدون دکمه – بدون سوزن – بدون نخ»، هدف این تبلیغ مردان مجرد و بدون مهارت خیاطی بود.
بت پرستان شرمگين و خجالت زده به هم گفتند: محمد بتها را هم فريب داده ؛ همان طور كهخود را فريب داده و عده اى را به دين خود دعوت كرده است .(527)
((من خصوصيتى را كه از ايشان در مدت 29سال زندگى ديدم ، ملايمت و صبر بود.ايشان به قدرى صبر و ملايمت و متانت به خرجمى داد كه انسان را خجالت زده مى كرد. در سرتاسر زندگى اين مرد مبارز و با تقواحتى يك مورد عصبانيت بى مورد به يادندارم .)) (877)
مردجسور خجالت زده شد. آنگاه امام عليه السلام عبائى كه بر دوش او انداخت و دستور دادهزار درهم به او دادند. پس از اين واقعه آن مرد همواره به امام عليه السلام مى گفت :شهادت مى دهم كه تو از اولاد پيامبران هستى . (78)
اينكه از گرفتارى چاه و به دنبالش بردگى خود نامى به زبان نياورد، ظاهرا از روىجوانمردى بود كه نخواست برادران را خجالت زده كند و آزارهائى را كه از آنها ديده بوداظهار كند و آن خاطرات تلخ را تجديد نمايد.
اين معناى ظاهرى روايت است و مسلما معنايش اين نيست كه افرادچهل سال به بالا بايد عصا به دست بگيرند. از اين روايت ، مى توان چنين استفاده كردكه : انسان ها از چهل سالگى به بعد بايد احتياط بيشترى كنند و با عصاى احتياط حركت نمايند، بايد رفتار و كردارشان را بپايند تا روز قيامت سرافكنده و خجالت زده نباشند.
و در كافى به سند خود از ابى حمزه ثابت بن دينار ثمالى و ابى الربيع روايت كرده كه گفتند سالى با امام باقر (عليه السلام ) به سفر حج رفتيم ، سالى بود كه هشام بن عبدالملك نيز به حج آمده بود، و نافع غلام آزاد شده عمر بن خطاب با او بود، وقتى نظرش به امام باقر (عليه السلام ) افتاد كه در ركن كعبه نشسته و مردم دورش جمع شده اند به هشام گفت : اى اميرالمؤ منين آيا ميدانى اين شخص كيست كه اين چنين مردم پيرامونش را گرفته اند؟ گفت : اين پيغمبر اهل كوفه است ، اين محمد بن على است ، نافع گفت شاهدباش كه هم اكنون مى روم و مسائلى از او مى پرسم كه در جواب بماند چون مسائلى استكه پاسخ آنرا جز پيغمبر و يا وصى پيغمبر كسى نمى داند، هشام گفت برو بلكه بتوانى خجالت زده اش كنى .
عمر مختار خود را از معلم قرآن به مجاهدی بدل کرد که به خاطر دین و کشورش جنگید تا اشغالگری را علیه آن تحت فشار قرار دهد؛ و او هنگام جنگ با فرانسویها در چاد تجربه زیادی در روشها و تاکتیکهای جنگهای صحرا بهدست آورده بود و قبلاً از جغرافیای صحرا، مسیرها، مسیرها و همه چیز مربوط به آن آگاهی داشت، بنابراین از این دانش و این تجربه استفاده میکرد تا همیشه هنگام مقابله با سربازان ایتالیایی که با جنگهای صحرا آشنا نبودند و به سختی آن عادت نداشتند، همیشه یک مزیت بهدستآورد؛ و آنها را خشک کنید. مختار افراد خود را در لشکرکشیهای سریع علیه گردانهای نظامی ایتالیا هدایت میکرد، آنها را با ضربات دردناک میزد، و سپس به سرعت به قلب صحرا عقب میرفت. مجاهدین لیبی برای حمله به پادگان نظامی در حومه کویر، قرار دادن کاروان در پشت کاروان در کمین و قطع مسیرهای حمل و نقل و حمل و نقل ارتش ایتالیا تلاش کردند و این حملات بیش از یک بار مقامات نظامی ایتالیا را مبهوت کرد و ارتش ایتالیا را در مقابل افکار عمومی در کشورش خجالت زده کرد وی موفق شد جنبش برخی از شورشیان بدآموز آموزش دیده را سرکوبکند.
پدر، ما به كمال مطلوب خود رسيده ايم . عزيز مصر نه تنها به ما آذوقه داده كه بهاى پرداختى ما را هم محرمانه ، بطوريكه ما خجالت زده نشويم ، بما مسترد داشته است ، اينهم شاهد ديگرى بر صدق گفتار ما است .