حکم بیمار

معنی کلمه حکم بیمار در دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] حکم بیمار (قرآن). خداوند در قرآن کریم بیماران را از احکامی معاف داشته و برای آنان احکام خاص دیگری بیان داشته است که به آن موارد می پردازیم
فلسفه آسان گیری در مورد نماز شب و شب زنده داری رعایت حال بیماران، مسافران تاجر و جهادگران است. ان ربک یعلم انک تقوم ادنی من ثلثی الیل ونصفه وثلثه وطـائفة من الذین معک والله یقدر الیل والنهار علم ان لن تحصوه فتاب علیکم فاقرءوا ما تیسر من القرءان علم ان سیکون منکم مرضی.. " پروردگارت می داند که تو و گروهی از آنها که با تو هستند نزدیک دو سوم از شب یا نصف یا ثلث آن را به پا می خیزند خداوند شب و روز را اندازه گیری می کند او می داند که شما نمی توانید مقدار آن را (به دقت) اندازه گیری کنید (برای عبادت کردن)، پس شما را بخشید اکنون آنچه برای شما میسر است قرآن بخوانید او می داند بزودی گروهی از شما بیمار می شوند... "در اینکه منظور از جمله" فاقرؤوا ما تیسر من القرآن"" آنچه از قرآن برای شما میسر است بخوانید" چیست؟ گفتگو بسیار است مفهوم آیه این است که هر مقداری که انسان به زحمت نمی افتد از قرآن بخواند. بدیهی است منظور از"تلاوت قرآن" در اینجا تلاوتی است به عنوان درس و فراگیری برای خودسازی و پرورش ایمان و تقوا . سپس به بیان دلیل دیگری برای این تخفیف پرداخته می افزاید: " خداوند می داند که گروهی از شما بیمار می شوند، و گروهی دیگر برای تحصیل معاش و ابتغاء فضل الهی راهی سفر می کردند، و گروه دیگری در راه خدا جهاد می کنند، و این امور مانع از آن خواهد شد که عبادات شبانه را در نصابی که قبلا تعیین شده به طور مداوم انجام دهند" (علم ان سیکون منکم مرضی و آخرون یضربون فی الارض یبتغون من فضل الله و آخرون یقاتلون فی سبیل الله). و همین سبب دیگری برای تخفیف این برنامه است، لذا بار دیگر تکرار می کند" حال که چنین است آن مقدار که برای شما ممکن است و توانایی دارید در شب از قرآن تلاوت کنید" (فاقرؤا ما تیسر منه). روشن است که ذکر بیماری، و مسافرتهای ضروری، و جهاد فی سبیل الله، به عنوان سه مثال برای عذرهای موجه است، ولی منحصر به اینها نیست، منظور این است چون خداوند می داند شما گرفتار مشکلات مختلف زندگی در روز خواهید شد، و این مانع تداوم آن برنامه سنگین است، به شما تخفیف داده است.
جهاد بیمار
بیماری، سبب جواز کناره گیری و رفع وجوب از جهاد است. لـکن الرسول والذین ءامنوا معه جـهدوا بامولهم وانفسهم... • لیس علی الضعفاء ولا علی المرضی... حرج اذا نصحوا لله ورسوله ما علی المحسنین من سبیل والله غفور رحیم. " ولی پیامبر و کسانی که با او ایمان آوردند، با اموال و جانهایشان جهاد کردند... "•... " بر ضعیفان و بیماران و آنها که وسیله ای برای انفاق (در راه جهاد) ندارند، ایرادی نیست (که در میدان جنگ شرکت نجویند،) هر گاه برای خدا و رسولش خیرخواهی کنند (و از آنچه در توان دارند، مضایقه ننمایند). بر نیکوکاران راه مؤاخذه نیست و خداوند آمرزنده و مهربان است! "
← جواز کناره گیری از جنگ
حمل سلاح بر مجاهدان بیمار، هنگام نماز خوف و لزوم هوشیاری و مراقبت برای آنان واجب نیست. واذا ضربتم فی الارض فلیس علیکم جناح ان تقصروا من الصلوة ان خفتم ان یفتنکم الذین کفروا ان ال کـفرین کانوا لکم عدوا مبینـا• واذا کنت فیهم فاقمت لهم الصلوة فلتقم طـائفة من هم معک ولیاخذوا اسلحتهم... ود الذین کفروا لوتغفلون عن اسلحتکم وامتعتکم فیمیلون علیکم میلة وحدة ولا جناح علیکم ان کان بکم اذی من مطر او کنتم مرضی ان تضعوا اسلحتکم وخذوا حذرکم.. " هنگامی که سفر می کنید، گناهی بر شما نیست که نماز را کوتاه کنید اگر از فتنه (و خطر) کافران بترسید زیرا کافران، برای شما دشمن آشکاری هستند"• "و هنگامی که در میان آنها باشی، و (در میدان جنگ) برای آنها نماز را برپا کنی، باید دسته ای از آنها با تو (به نماز) برخیزند، و سلاحهایشان را با خود برگیرند... کافران آرزو دارند که شما از سلاحها و متاعهای خود غافل شوید و یکباره به شما هجوم آورند. و اگر از باران ناراحتید، و یا بیمار (و مجروح) هستید، مانعی ندارد که سلاحهای خود را بر زمین بگذارید ولی وسایل دفاعی (مانند زره و خود را) با خود بردارید... "این آیات کنار نهادن صلاح در حال نماز را بر جهادگر مریض مجاز دانسته است
حج بیمار
...

جملاتی از کاربرد کلمه حکم بیمار

در سال (۱۶۸۷)، حکم منع رها کردن گاوها و اسب‌های بیمار.
در پی شیوع بیماری کرونا (کووید-۱۹) در ۴ اسفند ۱۳۹۸، حسن روحانی، رئیس‌جمهور ایران طی حکمی به سعید نمکی، وی را مأمور به تشکیل ستاد ملی مبارزه با کرونا کرد و نمکی ریاست ستاد را عهده‌دار شد. این ستاد مأموریت دارد تا از تمام توان مجموعه‌های ذی‌ربط به منظور کمک به جلوگیری از شیوع و ریشه‌کنی هر چه سریع‌تر این بیماری استفاده کند.
آرش و مهتاب بدنبال بروز اختلاف در زندگیشان تصمیم به متارکه می‌گیرند. با حکم قاضی مبنی بر یافتن داور، پرونده یک ماه به تعویق می‌افتد. آرش و مهتاب که در فرصت بدست آمده دوباره مصمم به حل مشکلات و اختلافات هم شده بودند به دلیل بروز مشکلات مجدد مسائل مالی به دادگاه می‌روند؛ ولی جلسه دوم دادگاه نیز به دلیل عدم حضور داوران طرفین به تأخیر می‌افتد. آرش در پی بیماری روحی خود و بدنبال شرایط وخیم روانی پیش آمده ناشی از بلاتکلیفی و نابسامانی مجدد راهی آسایشگاه روانی می‌شود. پدر مهتاب که از ابتدا از مخالفین ازدواج آرش و مهتاب بوده از فرصت پیش آمده استفاده کرده و علیرغم میل مهتاب درخواست طلاق غیابی می‌کند؛ ولی آرش با تلاش قاضی پرونده موفق به خروج آسایشگاه می‌شود و با بهبود وضعیت روحی به زندگی خود با مهتاب ادامه می‌دهد.
از دیدگاه اسلام، تأمین هزینه‌های زندگی زناشوئی برعهده مرد است و بر مرد لازم است تا هزینه‌های زندگی را که اصطلاحاً نفقه نام دارد، به زن بپردازد. حق نفقه مادامی که بر زوجه، حکم ناشزه — زنی که حقوق ناشی از ازدواج را نسبت به شوهر رعایت نکند — بر زن صادق نباشد، لازم الپرداخت است. اصطلاح نفقه، یک واژه عرفی است و میزان آن نیز بر طبق عرف، مکان و زمان معین می‌شود. بر اساس فقه اسلامی، زن مالک نفقه است و شوهر نمی‌تواند مبلغ نفقه را از او بازپس بگیرد. بر اساس قوانین حقوقی در اسلام، زنانی که به واسطه شرایط بد محل زندگی، بیماری خود یا بیماری شوهر، از شوهر خود تمکین نمی‌کنند ناشزه شناخته نمی‌شوند و نفقه به آنها تعلق می‌گیرد. نفقه اعم از هزینه خوراک، پوشاک و اثاث منزل است تا جایی که نیازهای همسر با توجه به توانایی شوهر برطرف گردد. از قوانین حقوقی اسلام، امکان طلب نفقه معوقه است که بر این اساس زن می‌تواند نفقه‌های گذشته که از جانب شوهر پرداخت نشده است را مطالبه نماید. زن می‌تواند نفقه خود را به صورت نقدی و روزانه دریافت کرده یا آنکه به واسطه زندگی در خانه مرد و استفاده از طعام و سایر امتیازات زندگی عرفی در آنجا، جایگزین نفقه بهره ببرد.