حزن محمد

من هنوز در دوستى آل محمد صلى الله عليه و آله و سلم پايدارم ، بدرود زندگى گفت ، ومن در هراس بودم كه اين امر (خلافت ) را از خاندان پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله وسلم بدر برند، اين هراس مرا دستپاچه كرده بود، در حالى كه قلبممالامال حزن و اندوه مرگ پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله و سلم بود، اما چاره اى نداشتم، اكنون نبايد بگذارم فرصت از دست برود، به هميندليل مرتب به خانه بنى هاشم سركشى مى كردم ، و آنان همگى دور جنازه پيامبر اكرمصلى الله عليه و آله و سلم ، جمع بودند، در اين ميان حواس خود را كاملا متوجه شخصيتهاى قريش ‍ مى كردم كه آنان در چه حالى هستند، يك وقت متوجه شدم ، ابوبكر و عمرحضور ندارند، و....

و در فقيه نقل كرده كه آن حضرت در جواب محمد بن مسلم و زراه فرمودند: كان صومهقبل شهر رمضان فلما نزل شهر رمضان ترك (73) مرحوم شيخ طوسى دراستبصار، ج 2 ص 135 باب صوم يوم عاشورا بعد ازنقل روايتى در مدح و ذم آن فرموده است : وجه جمع ميان اين اخبار همان است كه مفيد رحمهالله فرموده : هر كه روز عاشورا براى حزن و اندوه بر مصائباهل بيت روزه بگيرد كار خوبى كرده ، و هركه مانند مخالفان به عنوان تبرك و اعتقاد بهبركت آن ، روزه بگيرد، خطا و گناه كرده است .

با توجه به حزن خاصی که در صدای محمد صدیق منشاوی وجود داشت، به وی لقب «حنجره الباکیه» به معنی حنجره گریان را داده‌اند.

در صدر آيه به قرينه تقابل آن با الذين هادوا... و نيز با توجه به اين كه آيه در مقام بيان اين نكته است كه عناوينِ مكتب هاى متنوع ، اعتبارى ندارد و مهم ايمان حقيقى به خدا و معاد و انجام عمل صالح است ، كسانى هستند كه به حسب ظاهر به اسلام گرويده ، و به نام مسلمانان ناميده مى شوند، اعم از حقيقى بودن يا حقيقى نبودن ايمانشان . بر همين اساس جمله ((من ءَامن باللّه ... در ادامه آيه از قبيل ذكر خاص بعد از عام است (نظير آنچه در آيه يَايّها الذين ءَامنوا ءَامِنوا...(21) ملاحظه مى شود) كه سبب تقسيم همه اين عناوين چهارگانه (مؤ منان ، يهود، نصارا و صابئان ) به مؤ منان واقعى و كسانى كه واقعاً ايمان نياورده اند، بلكه به صرف عنوان و اسم مسلمان ، يهودى ، نصرانى يا صابئى دل خوش كرده اند مى شود. با توجه به خطاب به همه اين گروه هاا مى فرمايد: اگر مى خواهيد سعادتمند شويد واز خوب و حزن برهيد، واقعاً به خدا و معاد ايمان آوريد و عمل صالح ، يعنى عملى هماهنگ با شريعت محمد(ص ) انجام دهيد.

فوثب معاوية فوضع يده على فم السحن عليه السلام وقال : يا ابا محمد ما كنت فحاشا، و لاطياشا، فنفض الحسن عليه السلام ثوبه و قامفخرج فتفرق القوم عن المجلس ، بغيظ و حزن ، و سواد الوجوه فى الدنيا و الاخرة

معاويه برخاست ، و دست بر دهان امام حسن عليه السلام نهاد و گفت : ابا محمد تو ناسزاو پرخاشگر نبودى ، امام حسن عليه السلام لباسهايش را جمع كرد و برخاست و خارجشد، گروه با ناراحتى و حزن و چهره هاى سياه در دنيا و آخرت پراكنده شوند.

مجلد 18 بحار صفحه 900 (451) حضرت امام پنجم عليه السلام به عبدالله بن دينارراوى حديث فرمود : هيچ عيدى براى مسلمين نيست نه عيد قربان و نه عيد فطر مگر آنكه درآن عيد حزن و اندوه آل محمد تجديد ميشود ، راوى گويد چرا ؟ حضرت فرمود : براى اينكهآنان حق خودشان را در دست غير خودشان مى بينند .

از لذائذ مـادى دنـيـايى را) برويشان گشوديم و چون بدان سرگرم و شادمانشـدنـد بناگاه آنان را به چنگ قدرت اندر گرفتيم ، آنگاه بود كه سخت در حزن و اندوهدرافـتـادنـد) از ابـوحـمـزه نـقـل كـرده كـه گفت : تفسير اين آيه را از امام محمد باقر عليهالسـلام پرسيدم فرمود: اما قول خداى تعالى كه مى فرمايد: فلما نسوا ما ذكروابـه يـعـنـى وقـتـى كـه ولايـت على عليه السلام را از ياد بردند و فراموش كردند درصـورتـى كـه مـامور بدان بودند فتحنا عليهم يعنى دولت و سلطنت به ايشان دادهشد و دستشان در امور دنيا باز گرديد. اما قوله : حتى اذا فرحوا بما اوتوا اخذناهـم بـغـتـة .. يـعـنـى در زمـان قـيـام قـائم چـنـان مـقـهـور و مـغـلوب شـونـدمـثـل ايـنـكـه هـرگـز بـراى آنـهـا در دنـيـا قـدرت و سـلطـنـتـى نـبـوده و ايـن اسـتقـول خـداونـد كـه فـرمـود: بـغـتـة و هـم مـبلسون . آنگاه در دنباله آن اين آيه آمده استفـقـطـع دابـر القـوم الذيـن طـلمـوا پـس بـريـده شـد دنـبـاله گروهى كه ظلمكردند.(298)

ماغوط چند مجموعه شعر و تعدادی نمایشنامه طنز انتقادی بر جای گذاشته‌است. در سال ۱۹۵۹، اولین مجموعه شعری وی با نام «حزن ی ضوء القمر» منتشر شد. «او در این اثر، سبک جدیدی برای بیان حزن و اندوه ابداع کرد؛ سبکی که در نوع خود بی‌نظیر بود». (الموصلی، alenad.com) در سال ۱۹۶۰، زمانی که مخفیانه در اتاقی کوچک زندگی می‌کرد، دومین مجموعه شعری خود را با نام «غرفه بملایین الجدران» نوشت. تنها کار او در آن اتاق، خواندن کتاب‌هایی بود که «سنیه صالح» همسر او و «زکریا تامر» داستان‌نویس و دوست وی برایش می‌آوردند. سومین دیوان وی با نام «الفرح لیس مهنتی» در سال ۱۹۷۰ منتشر شد. از آثار نمایشی او «ضیعه تشرین»(۱۹۷۴)، «المهرج»(۱۹۹۸)، «خارج السرب» (۱۹۹۹)، «کاسک یا وطن»، «شقائق النعمان» و «العصفور الاحدب» را می‌توان نام برد. از ماغوط سه اثر دیگر با نام‌های «البدوی الاحمر»(۲۰۰۶)، «سیاف الزهور»(۲۰۰۱) و «شرق عدن غرب الله»(۲۰۰۱) به جا مانده‌است. مجموعه آثار وی شامل مجموعه‌های شعری «حزن فی ضوء القمر»، «غرفه بملایین جدران»، «لفرح لیس مهنتی» و دو نمایشنامه «العصفور الاحدب»، «المهرج» و روایه «الارجوحه» در یک کتاب و با عنوان «اعمال محمد الماغوط» چاپ شده‌است. همچنین سه مجموعه شعری او شامل «حزن فی ضوء القمر»، «غرفه بملایین جدران»، «الفرح لیس مهنتی» در یک کتاب با عنوان «الاعمال الشعریه» به چاپ رسیده‌است. برخی آثار وی نیز به زبان‌های فرانسه، ایتالیایی، انگلیسی و فارسی ترجمه شده‌است.

پـيـكـر مـطهر مرحوم آيت الله العظمى قاضى طباطبايى به وسيله عالم پرهيزكار، مرحومآقا سيد محمد تقى طالقانى (132) غسل داده شد و پس از طواف بر گرد مزار مولايش ،اميرالمؤ منين على عليه السلام ، در ميان حزن و اندوه دوستان و ارادتمندانش در كنار اجدادشدر وادى السلام نجف اشرف به خاك سپرده شد. حشره الله مع الانبياء و الصديقين .