معنی کلمه حزن انسان در دانشنامه اسلامی
در پی گرفتاری به سختی و بلا انسان دچار اندوه می شود که خداوند متعال در آیه ۴۸ سوره شوری به آن اشاره کرده است:... و انا اذا اذقنا الانسـن منا رحمة فرح بها و ان تصبهم سیئة بما قدمت ایدیهم فان الانسـن کفور. «پس اگر روی برتابند ما تو را بر آنان نگهبان نفرستاده ایم بر عهده تو جز رسانیدن (پیام) نیست و ما چون رحمتی از جانب خود به انسان بچشانیم بدان شاد و سرمست گردد و چون به (سزای) دستاورد پیشین آنها به آنان بدی رسد انسان ناسپاسی می کند.»(به قرینه مقابله «فرح بها» با «ان الانسان کفور» استفاده می شود که انسان، وقتی گرفتار سیئه و بدی می شود، اندوهگین شده، کفران می کند.)
← دیدگاه تفسیر نمونه
اندوه انسان، در پی گرفتاری به بادهای تند و امواج دریا در سوره یونس آمده است:... و جرین بهم بریح طیبة و فرحوا بها جاءتها ریح عاصف و جاءهم الموج من کل مکان و ظنوا انهم احیط بهم دعوا الله مخلصین له الدین لـئن انجیتنا من هـذه لنکونن من الشـکرین. «او کسی است که شما را در خشکی و دریا می گرداند تا وقتی که در کشتیها باشید و آنها با بادی خوش آنان را بب ر ند و ایشان بدان شاد شوند (بناگاه) بادی سخت بر آنها وزد و موج از هر طرف بر ایشان تازد و یقین کنند که در محاصره افتاده اند در آن حال خدا را پاکدلانه می خوانند که اگر ما را از این (ورطه) بر هانی قطعا از سپاسگزاران خواهیم شد.»(به قرینه مقابله «و جرین بهم بریح طیبة و فرحوا بها» با «جائتها ریح عاصف و جاءهم الموج من...» استفاده می شود که انسان با وزش توفان و گرفتار شدن به امواج دریا، اندوهگین شده، استمداد می طلبد.)
← چند نکته
در آیات ۴۸و ۴۹ سوره روم ماجرای اندوه انسان، هنگام قطع بارندگی و خشکسالی آمده است:... فتری الودق یخرج من خلــله فاذا اصاب به من یشاء من عباده اذا هم یستبشرون و ان کانوا من قبل ان ینزل علیهم من قبله لمبلسین. « خدا همان کسی است که بادها را می فرستد و ابری برمی انگیزد و آن را در آسمان هر گونه بخواهد می گستراند و انبوهش می گرداند پس می بینی باران از لابلای آن بیرون می آید و چون آن را به هر کس از بندگانش که بخواهد رسانید بناگاه آنان شادمانی می کنند؛ و قطعا پیش از آنکه بر ایشان فرو ریزد (آری) پیش از آن سخت نومید بودند.»یکی از معانی « ابلاس»، حزن و انکسار است.
← منتظران باران
...