حجت در علم حدیث

پس از جنگ قلعه طبرسی، قیامی به رهبری ملا محمدعلی زنجانی ملقب به حجت در زنجان شکل گرفت.

شايان ذكر است كه ، مراد از حجت مستقل ، حجت فعلى و تنجيزى نيست تا نيازى به سنتنباشد؛ بلكه در دلالت بر محتوا و هدايت نسبت به مضمون خودمستقل است . گرچه بر اثر عدم انحصار حجت در آن ، بررسى حجت يا حجتهاى ديگر نيزلازم است .

توضيح و بيان : حضرت امير(ع ) مى فرمايد در اين حديث شريف كه چشمه آب حيات درشهر قم ظاهر مى شود كه هر كس بنوشد نميرد شايد مراد آن باشد كه دلش نميرد وهميشه منور باشد به نور ايمان يا آنكه كنايه باشد ازطول عمر كه روايت است كه در زمان ظهور حضرت حجت در زمان رجعت ائمه مردم زياد عمر مىكنند و احتمال اولى انسب است .

هفتم ـ ختم وصايت و حجت در روى زمين به آن حضرت .(29)

ناگزير نزد امام صادق (عليه السلام ) آمد و گفت : من از اينها خواست م تا خانه هايشانرا بفروشند و بخرم خراب كنم تا مسجد را توسعه دهم ،قبول نكردند و من از اين جهت سخت اندوهناكم ، امام صادق (عليه السلام ) فرمود: هيچ جاىغصه نيست براى اينكه منطق تو و دليلت عليه آنان روشن است . منصور پرسيد: چهمنطقى عليه آنان دارم ؟ فرمود: كتاب خداى تعالى . منصور پرسيد: اين حجت در كجاىكتاب خدا است ؟ فرمود: آيه شريفه : (ان اول بيت وضع للناس للذى ببكة ...) براىاينكه خداى تعالى در اين آيه به تو خبر داده از اينكه اولين بيتى كه براى مردم بنانهاده شده ، آن بيتى است كه در بكه است .

در اين هنگام مسلم به عوسجه برخاست و عرض كرد: يابنرسول الله ، آيا ما آن كس باشيم كه دست از تو برداريم ؟ پس به كدام حجت در نزد حقتعالى اداى حق تو را عذر بخواهيم . لا والله ، من از خدمت شما جدا نشوم تا نيزه خود را درسينه دشمنان فرو ببريم و تا دسته شمشير در دست من باشد اندام دشمنان را مضروبسازم و اگر مرا سلاح جنگ نباشد به سنگ با ايشان محاربه كنم

ناصرخسرو حجت اسماعیلیان در خراسان بزرگ بود و در بلخ و بدخشان به ترویج این مذهب پرداخت. وی از ۴۴۴ تا ۴۸۱ در این راه کوشید به طوری‌که نقشی مهم در گسترش این مذهب در این ناحیه (افغانستان و تاجیکستان و بخش‌های از چین و پاکستان کنونی) ایفا کرد. ناصرخسرو یکی از بزرگ‌ترین شخصیت‌های تاریخ مذهب اسماعیلیه است. او دارای مقام حجت بود و حجت در تاویل اسماعیلیان آخرین مقامی است که یک اسماعیلی می‌تواند به آن نایل آید.

اشاره : چون هدف از خلقت آدم عليه السلام خلافت او بود و طرح اساسى چنين استخلافىهم آن بود كه خليفه مزبور در زمين مستقر باشد، گرچه حوزه خلافت او وسيعتر از منطقهزمين است ، از اين رو ابزار آزمون و انگيزه ارتكاب درخت ممنوع و انديشه ورود به زمينهمگى فراهم شده است ، تا آن هدف اولى كه استقرار خليفه در زمين است محقق گردد.برنامه هاى خليفه مزبور ايجاد و تكثير نسل و معمور كردن زمى و تتميم حجت بيرون ،ضمن تقويت و اثاره حجت درون (يثيروالهم دفائنالعقول ) (945) خواهد بود.