[ویکی فقه] حاضری المسجد الحرام کسانی که در مکه ساکن هستنند. و در باب حج از آن سخن گفته شده است. ساکنان مکه و اطراف آن تا محدودهای معیّن را گویند. احکام حاضری المسجد الحرام تعبیر یاد شده از قرآن کریم به فقه راه یافته است.بنابر قول منسوب به مشهور، کسی که در محدوده مکه تا ۴۸ میلی آن (شانزده فرسخ یا حدود ۸۶ کیلومتر) سکونت دارد مصداق عنوان یاد شده میباشد و وظیفه او به جا آوردن حج افراد یا حج قران است. به کسی که در فاصله بیشتر از این مسافت سکونت دارد آفاقی میگویند و وظیفه او حج تمتّع است. قول مقابلِ مشهور در تحدید عنوان یاد شده، اهالی مکه و اطراف آن تا فاصله دوازده میل است.
جملاتی از کاربرد کلمه حاضری المسجد الحرام
O چون از هر طرف كعبه تا 48 ميل ، جزء حرم است ، به قراردادهايى كه در اين مناطقبسته مى شود، ((عند المسجد الحرام )) گفته مى شود.مثل پيمان حديبيّه كه در 15 ميلى مكّه بسته شد.
(( (قد نرى تقلب و جهلك فى السماء فلنولينك قبلة ترضاهافول وجهك شطر المسجد الحرام و حيث ما كنتم فولوا وجوهكم شطره ) )) (455).
اجعلتم سقايهالحاج و عمارة المسجد الحرام كمن آمن بالله و اليوم الاخر و جهد فىسبيل الله لا يستون عند الله و الله لا يهدى القوم الظلمين (19)
سبحان الذى اسرى بعبده ليلا من المسجد الحرام الى المسجد الاقصى الذى باركناحوله لنريه من آياتنا.
(و ما لهم الا يعذبهم الله و هم يصدون عن المسجد الحرام )
به روايتى روز دوشنبه نيمه ماه رجب ، ميان نماز ظهر، آيات تغيير قبله بر پيامبر صلىالله عليه وآله نازل شد: قد نرى تقلب وجهك فى السماء فلنولينك قبلةترضاها فول وجهك شطر المسجد الحرام ،...
و در كافى از ابى على اشعرى از محمد بن عبد الجبار از صفوان بن يحيى از ابن مسكان ازابى بصير از امام باقر و يا امام صادق (عليه السلام ) روايت كرده كه در تفسير آيه(اجعلتم سقاية الحاج و عمارة المسجد الحرام كمن آمن بالله و اليوم الاخر) فرموده است: اين آيه در حق حمزه ، على ، جعفر، عباس و شيبهنازل شده ، زيرا نامبردگان به سقايت و به پرده دارى افتخار مى كردند، لذا خداىتعالى وحى فرستاد: (اجعلتم سقاية الحاج و عمارة المسجد الحرام كمن آمن بالله واليوم الاخر). و على و حمزه و جعفر همان كسانى هستند كه به خدا و روز جزا ايمان آوردهو در راه خدا جهاد كردند، و هرگز نزد خدا با ديگران يكسان نيستند.
از اين رو قرآن كريم معراج رسول اكرم (صلى الله عليه وآله ) را در گرو رسيدن او بهمقام عبوديت مطلق مى داند: (سبحان الذى اسرى بعبده ليلا من المسجد الحرام الى المسجدالاقصى ) (1062)
750 - عن ابى عبدالله عليه السلام فى وصيته لاصحابهقال : و اياكم ان تعينوا على مسلم مظلوم فيدعو عليكم فيستجاب له فيكم فان ابانارسول الله صلى الله عليه و آله كان يقول : ان دعوه المسلم المظلوم مستجابه و لعينبعضكم بعضا فان ابانا رسول الله صلى الله عليه و آله كانيقول : ان معونه المسلم خير و اعظم اجرا من صيام شهر و اعتكافه فى المسجد الحرام .
دست به دو شانه آنحضرت گذاشت و او را بطرف كعبه برگردانيد و اين آيه بر اونازل كرد: (قد نرى تقلب وجهك فى السماء فلنو لينك قبلة ترضيها،فول وجهك شطر المسجد الحرام ) در نتيجه آنجناب دو ركعت از يك نماز را بسوى بيتالمقدس ، و دو ركعت ديگرش را بسوى كعبه خواند، بعد از اين جريان سر و صداى يهود ومردم نفهم بلند شد كه چرا از قبله اى كه داشت برگرديد؟