حاج ملا علی علیاری

معنی کلمه حاج ملا علی علیاری در دانشنامه اسلامی

[ویکی اهل البیت] مرحوم آیت عظمی مجتهد علیاری یکی از اکابر فقهای آذربایجان در اوایل قرن اخیر بود. معظم له در سال 1238 در قریه سردرود تبریز به دنیا آمد. پس از اتمام مقدمات علوم و سطوح فقه و اصول سالها در نجف اشرف از محضر شیخ مرتضای انصاری، میرزای بزرگ و سید ترک و... بهره مند بود و خود به مقام اجتهاد و استادی رسید. تألیفات او در فقه و اصول و رجال معروف است که خود دلالت بر مراتب علمی و کثرت احاطه فقهی او دارد. کتاب مناهج الاحکام و دلایل الاحکام یک دوره مبسوط فقهی در شرح شرایع محقق اول، مجلدات بهجت الآمال (و کتاب مقال) او در علم رجال و شناخت اعلام زبدۀ مقال و نخبه، ایضاح غوامض، ریاض المقاصد، ریاض المسائل، مشکوة الاصول، منتهی الآمال و منهاج المله... از آثار ارزنده اوست. کتب مزبور هر یک در چند جلد حاوی فقه و اصول و حدیث و علم اخلاق و علم رجال می باشد. مجتهد علیاری یکی از دانشمندان معروف آذربایجان در ردیف مراجع و علمای بزرگ عصر خود بود. سبط او حاج میرزا حسن و حاج میرزا محسن و حاج میرزا علی و احفاد اینان از رجال بزرگ علم و فضیلت و پرچمداران حق و حقیقت بوده و هستند.
صاحب ترجمه مجتهد علیاری پس از عمری طولانی در راه خدمت به اسلام و تدریس فقها سرانجام در شب جمعه چهارم رجب 1327 در تبریز وفات نمود.

جملاتی از کاربرد کلمه حاج ملا علی علیاری

اتاق ضریح به ابعاد ۷ در ۷ متر است. گنبد بارگاه دانیال پیغمبر به صورت کثیر الاضلاعی شش ضلعی در ۲۵ طبقه مُضَرَس است که بر قاعده مدور استوار شده و در سال ۱۳۳۰ هجری قمری دو گلدسته بدان افزوده شده‌است. گنبد نیز بعد از خرابی گنبد اصلی در سال ۱۲۸۷ هجری قمری به دست حاج ملا حسین معمار - پدر معمار سازنده گلدسته ها- ساخته شده‌است.
نظير اين داستان در دارالسلام عراقى نقل كرده از ثقهعادل ملا عبدالحسين خوانسارى كه گفت مرحوم آقا سيد مهدى پسر آقا سيد على صاحب شرحكبير در آن زمانى كه مريض شده بود و براى استشفاى شيخ محمد حسين صاحبفصول و حاج ملا جعفر استرابادى را كه هر دو ازفحول علماى عدول بودند فرستاد كه غسل كنند و با لباس احرامداخل سرداب قبر مطهر حسين عليه السلام شوند و از تربت قبر مطهر به آداب واردهبردارند و براى مرحوم سيد بياورند و هر دو شهادت دهند كه آن تربت قبر مطهر است وجناب سيد مقدار يك نخود از آن را تناول نمايد.
13- حاشيه بر شرح منظومه حاج ملا هادى سبزوارى كه نسخه مخطوطى از آن دركتابخانه مجلس شوراى اسلامى ضبط است .(1244)
حاج ميرزا حسين سبزوارى و محمد هاشم ميرزاى افسر حكايت كنند كه مرحوم حاج ملا هادىسبزوارى مراقبت زياد در درس داشت و كمتر درس و بحث را ترك مى كرد، روزى بهواسطه شدت سرما گفت : فردا درس تعطيل است ، فرداى آن روز به مجلس درس حاضرشد. طلبه ها علت را پرسيدند. فرمود: ديدم گاوان براى زراعت مى روند، روا نديدم كهمن بحث را ترك گويم (58).
علامه سمنانی در مجلس درس فقه و اصول میرزا حسین خلیلی تهرانی، تنها شاگرد صاحب جواهر که در آن زمان در قید حیات بود، شرکت می‌کرد. وی در علوم عقلی شاگرد حاج ملا اسماعیل بروجردی حائری، از استادان حکمت و ریاضی، بود.
250-منتخب التواريخ ، مرحوم حاج ملا هاشم خراسانى ، متوفاىسال 1352 ه‍ق باب ششم ، ص 348

فرزند حاج ملا على ابتدا علاقه چندانى به درس و مشق نداشت و بيشتر دوست داشت به پيشه اجدادى خويش تجارت و بازرگانى بپردازد. 

اين نمونه را مرحوم حاج ملا احمد نراقى اين مرد فاضل و عالم ربانى در كتاب معروفش مثنوى طاقديس ذكر نموده است 

حاج ملا على كنى با رهبرى مبارزه عليه امتياز رويتر، افكار عمومى مردم را در جهت لغو امتياز رويتر، افكار عمومى مردم را در جهت لغو امتياز هدايت كرد. نامه اعتراض آميز و كوبنده او به شاه ، سند زنده تيزبينى و آگاهى آن مرجع شيعه بوده و قدرت تشخيص وتوانايى درك مسائل پيچيده سياسى او را بر همگان روشن مى سازد.(1174)

حاج ملا محمد قطب متوفی به سال ۱۳۰۲ و از عرفای قرن سیزدهم هجری قمری