[ویکی نور] جهاد در آیینه روایات. «جهاد در آینه روایات» توسط جناب آقای مصطفی آخوندی گردآوری و به کوشش پژوهش کده تحقیقات اسلامی قم در دو جلد تدوین شده است، به صورت موضوعی، روایات مربوط به جهاد و دفاع را بررسی کرده و شرح کوتاهی در باره موضوعات آن ارائه می کند. هدف از تدوین کتاب دست رسی سریع و آسان محققان اسلامی به روایات مرتبط با موضوعات دفاع و جهاد است. در جلد اول فرهنگ موضوعی از خطبه ها، نامه ها و حکمت های نهج البلاغه در موضوع جهاد و شهادت و سخنانی از امام حسین(علیه السلام) و امام سجاد(علیه السلام) (صحیفه سجادیه) ارائه شده است. در مجلد دوم از منابع معتبر روایی شیعه مانند وسائل الشیعه، مستدرک الوسائل و بحار الانوار این قبیل از روایات به صورت موضوع بندی توضیح داده شده و نمایه ای موضوعی از روایات آمده است. در این مجموعه دو جلدی روایاتی از کتاب های نهج البلاغه، غرر الحکم و درر الکلم، فرهنگ جامع سخنان امام حسین(علیه السلام)، صحیفه کامله سجادیه، وسائل الشیعه، مستدرک وسائل الشیعه و بحار الانوار در موضوع جهاد، دفاع و شهادت گردآوری و ضمن موضوع بندی روایات، توضیحات کوتاهی در ذیل هر روایت و موضوع متناسب با آن داده شده است.
جملاتی از کاربرد کلمه جهاد در ایینه روایات
O در برخى از تفاسير همچون تفسير كبير فخررازى ، مجمع البيان و قرطبى آمده كه اين آيه درباره اصحاب صُفّه نازل شده است . اصحاب صفّه تقريباً چهارصد نفر بودند كه از مكّه به مدينه هجرت كرده و چون در مدينه خانه و كاشانه و آشنايانى نداشتند، در كنار مسجد پيامبر روى صُفّه (سكّوئى بزرگ ) زندگى مى كردند و اينان هميشه براى جهاد در راه خدا آماده بودند.
پس چقدر خوشحال خواهيد بود هنگامى كه سرور جوانانآل محمد - امام حسين - را درك كنيد و در ركابش بجنگيد؟ جهاد در ركاب او مايه سعادت دنيا وآخرت است .
((در روز عاشورا براى امام حسين مجلس به پا داريد و بر مصائب آن حضرت ، همراه باخانواده بگرييد و جزع و ناراحتى خويش را ابراز نماييد. وقتى همديگر را مى بينيد برآن حضرت گريه كنيد و يكديگر را تعزيت دهيد و بگوييد:(( اَعظَمَ اللّهُ اُجُورَنَابِمُصَابِنَا بِالحُسينِ وَ جَعَلَنَا وَ اِيَّاكُم مِنَ الطَّالِبِينَ بِثَارِهِ مَعَ وَلِيهِ الاِمَام المَهدِى مِن آلِمُحمّد صَلَى اللّهُ عَلَيهِ وَ آلِهِ وَ سَلَّم .)) هركس اينعمل را انجام دهد ثواب دو هزار حج و عمره و جهاد در ركابرسول خدا و امامان را ضمانت مى كنم ))(17) .
در اين زمان پر از انقلاب و توفان ، اسلام آمد و همه اين نابسامانيها راباطل و با اعلان آتش بس عمومى ، همه جنگها را تحريم كرد مگر جنگى را كه جهاد در راه خدا بوده و يا دشمنى را از سرزمين مسلمين دور كند و يا فتنه و آشوبى را كه در داخله آنهابوجود آمده و موجب نابسامانى گرديده فرو بنشاند. قرآن مى گويد: ((اى گروه مسلمانان ! پيكار كنيد در راه خدا با كسانى كه با شما سرجنگ دارند و از حدود خدا تجاوز ننماييد كه خدا تجاوزكاران را دوست ندارد)).(192)
ولى از آنجا كه اهميت جهاد در منطق اسلام از اين هم بيشتر است بار ديگر به سراغ مجاهدان رفته و تاكيد مى كند كه (خداوند مجاهدان را بر قاعدان اجر عظيمى بخشيده است ).
جهد در لغت (64) به معنى تلاش و كوشش و به زحمت افتادن نسبت به امورى است ومجاهده به معناى به كار بستن توان در دفع دشمن است و چون انسان دشمنان بيرونى ودرونى دارد از اين جهت كلمه جهاد در دفع همه آنها استعمال شده و هر كدام اصطلاح خاصى پيدا كرده .
مردى به حضور پيامبر صلى الله عليه و آله آمده ، عرضه داشت : يارسول الله ! من به جهاد در راه خدا شوق و علاقه شديدى دارم . پيامبر صلى الله عليه وآله فرمود: پس در راه خدا جهاد كن ، كه اگر در ميدان جنگ حق عليه باطل كشته شوى زندگى جاويد يافته و در نزد خداوند روزى خواهى خورد و اگر در اينراه بميرى پاداش تو بر عهده خداوند خواهد بود و اگر از ميدان جنگ سالم بازگردى ازگناهان پاك مى شوى همانند روزى كه از مادر متولد شدى .
و سخن كوتاه اينكه در آيات مورد بحث بطور اشاره خبر ميدهد: كه چنين محنتى و بلائى روبه آمدن است ، چون در آيات ، سخن از قتال و جهاد در راه خدا كرده چيزى كه هست اين بلا رابوصفى معرفى كرده كه ديگر چون ساير بلاها مكروه و ناگوار نيست و صفت سوئى درآن باقى نمانده و آن اينست كه اين قتال مرگ و نابودى نيست ، بلكه حيات است و چه حياتى !! پس اين آيات مؤ منين را تحريك مى كند كه خود را براى قتال آماده كنند و به ايشان خبر ميدهد كه بلا و محنتى در پيش دارند، بلائى كه هرگزبه مدارج تعالى و رحمت پروردگارى و به اهتداء، بهدايت ش نمى رسند، مگر آنكه دربرابر آن صبر كنند و مشقت هايش را تحمل نمايند، و به ايشان اين حقيقت را تعليم ميدهدكه بايد براى رسيدن به هدف از قتال استمداد بگيرند، مى فرمايد: از صبر و نماز استعانت بجوئيد، از صبر كه عبارتست از خوددارى از جزع و ناشكيبائى و از دست ندادن امر تدبير، و از نماز كه عبارت است از توجه بسوى پروردگار و انقطاع بسوى كسي كه همه امور بدست او است ، آرى (ان القوة لله جميعا)، (نيرو همه اش از خداست ).
لزوم آمادگى رزمى و سياسى و اجتماعى براى جهاد در هر زمان و مكان .
ب : آياتى كه روابط مردم با يكديگر را تنظيم مى كند. مانند: قوانين مربوط به اداره كشور اسلامى ، جهاد در راه خدا، تعيين مرزهاى مالكيت ، مقررات مربوط به كشاورزى ،تجارب ، ازدواج ، طلاق ، ارث ، همچنين قوانين كيفرى همچون حدود، ديا، قصاص ، و مانندآنها كه تحت عنوان معاملات از آنها ياد مى شود.