توسل و توحید

معنی کلمه توسل و توحید در دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] توسل و توحید (قرآن). از آیاتی از قرآن که در باره توسل است سازگاری توسل با توحید استفاده می شود.
توسل با توحید منافات نخواهد داشت. وما ارسلنا من رسول الا لیطاع باذن الله ولو انهم اذ ظـلموا انفسهم جاءوک فاستغفروا الله واستغفر لهم الرسول لوجدوا الله توابـا رحیمـا. ما هیچ پیامبری را نفرستادیم مگر برای این که به فرمان خدا، از وی اطاعت شود. و اگر این مخالفان، هنگامی که به خود ستم می کردند (و فرمانهای خدا را زیر پا می گذاردند)، به نزد تو می آمدند و از خدا طلب آمرزش می کردند و پیامبر هم برای آنها استغفار می کرد خدا را توبه پذیر و مهربان می یافتنداز این آیه ضمنا پاسخ کسانی که توسل جستن به پیامبر و یا امام را یک نوع شرک می پندارند روشن می شود، زیرا این آیه صریحا می گوید که آمدن به سراغ پیامبر ص و او را بر در درگاه خدا شفیع قرار دادن، و وساطت و استغفار او برای گنهکاران مؤثر است، و موجب پذیرش توبه، و رحمت الهی است. اگر وساطت و دعا و استغفار و شفاعت خواستن از پیامبر صشرک بود چگونه ممکن بود که قرآن چنین دستوری را به گنهکاران بدهد! منتها افراد خطاکار باید نخست خود توبه کنند و از راه خطا برگردند، سپس برای قبول توبه خود از استغفار پیامبر ص نیز استفاده کنند. بدیهی است پیامبر ص آمرزنده گناه نیست، او تنها می تواند از خدا طلب آمرزش کند و این آیه پاسخ دندان شکنی است به آنها که این گونه وساطت را انکار می کنند (دقت کنید) جالب توجه اینکه قرآن نمی گوید: تو برای آنها استغفار کن بلکه می گوید " رسول" برای آنها استغفار کند، این تعبیر گویا اشاره به آن است که پیامبر ص از مقام و موقعیتش استفاده کند و برای خطاکاران توبه کننده استغفار نماید. یـایها الذین ءامنوا اتقوا الله وابتغوا الیه الوسیلة وجـهدوا فی سبیله لعلکم تفلحون. ای کسانی که ایمان آورده اید! از (مخالفت فرمان) خدا بپرهیزید! و وسیله ای برای تقرب به او بجوئید! و در راه او جهاد کنید، باشد که رستگار شویدتوسل این نیست که کسی حاجت را از پیامبر یا امامان بخواهد بلکه منظور این است که به مقام او در پیشگاه خدا متوسل شود، و این در حقیقت توجه به خدا است، زیرا احترام پیامبر نیز به خاطر این است که فرستاده او بوده و در راه او گام بر داشته و ما تعجب می کنیم از کسانی که این گونه توسل را یک نوع شرک می پندارند در حالی که شرک این است که برای خدا شریکی در صفات و اعمال او قائل شوند و این گونه توسل به هیچوجه شباهتی با شرک ندارد. قالوا یـابانا استغفر لنا ذنوبنا انا کنا خـطـین. گفتند: «پدر! از خدا آمرزش گناهان ما را بخواه، که ما خطاکار بودیم! »از امر خداوند به «ابتغاء وسیله» و اجازه توسل به پیامبر صلی الله علیه و آله وسلّم برای آمرزش گناهان و توسل فرزندان یعقوب به آن حضرت برای بخشش خطایشان استفاده می شود که توسل، با توحید منافات ندارد.از آیات فوق استفاده می شود که تقاضای استغفار از دیگری نه تنها منافات با توحید ندارد، بلکه راهی است برای رسیدن به لطف پروردگار، و گرنه چگونه ممکن بود یعقوب پیامبر، تقاضای فرزندان را دائر به استغفار برای آنان بپذیرد، و به توسل آنها پاسخ مثبت دهد. این نشان می دهد که توسل به اولیای الهی، اجمالا امری جائز است و آنها که آن را ممنوع و مخالف با اصل توحید می شمرند، از متون قرآن، آگاهی ندارند و یا تعصبهای غلط مانع دید آنها می شود.

جملاتی از کاربرد کلمه توسل و توحید

آقاى دكتر پس از معاينه گفت : هر دو پاى فرزندت فلج شده است و بايد فورا وى رابه بغداد برسانى . مادرم مرا نزد دكترى ديگر برد و او هم همان حرف دكتر اولى را زد.مادرم بلافاصله ، با چشم گريان و اشك ريزان ، مرا خدمت آقا قمر بنى هاشماباالفضل العباس عليه السلام برده به ضريح مقدس چسبانيد ودخيل كرد. در ضمن توسل و گريه و زارى مادر، من به خواب رفتم . در خواب ، احساسكردم در باغى هستم و آقايى نورانى به طرف من مى آيد. زمانى كه به من رسيد، گفت :چرا مادرت اين قدر بيتابى و گريه مى كند؟ گفتم : آقا، گريه مادرم براى اين است كهپاهاى من فلج شده است . گفت : پاشو نگذار مادرت بيش از اين گريه كند، پاهاى توعيبى ندارد.
تمام اهل قافله وقتى كه اين معجزه را ديدند همانجا تا صبح به ساحت مقدس (قمر بنى هاشم (ع )) توسل و دعا و زيارت و روضه خوانى و گريه و زارى پرداختند.
پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله خود بهتوسل و طلب شفاعت امر كرده اند،(199) پس چگونه است كه ايشان كارى را كه پيامبرو اهل بيت او بدان امر كرده اند شرك و كفر مى داند؟! اما در باره مشركان زمان پيامبر بايدگفت : ميان توسل و طلب شفاعت مشركان با مؤ منان تفاوت اساسى وجود دارد. مشركان بهاشيايى توسل مى جويند كه هيچ خاصيتى ندارند و اين گونهتوسل از سوى خداوند نهى شده است ، در حالى كه خداوند به اولياى خويش مقام محمودشفاعت را اعطا كرده و آنان به اراده و اذن خدا به چنين توانايى و مقامى دست يافته اند.
فرد انتخاب شده به مسجد رفت و در آنجا اعتكاف كرد ومشغول عبادت و راز و نياز و نماز و توسل و دعاى ندبه شد، پس از چند روز، سحر كه درگوشه مسجد خوابيده بود، در خواب ديد، وارد شهرى شده كه در آن جمعيت بسيار بيرونآمده اند و همه به استقبال او آمده بودند، او را به سرو دست گرفتند و بااستقبال بى نظير و سلام و صلوات ، او را وارد شهر كردند، و مردم در حالى كه اظهارشادى مى كردند، به آن فرد انتخاب شده گفتند: شاه ما مرده ، تو از امروز بهبعد شاه هستى ، او را به قصر بردند و لباس ‍ شاهانه بر تنش پوشاندند، سفره پهنكردند، و غذاى رنگارنگ در آن چيدند، جناب شيخ هم ، درست و حسابى از آن غذاهاخورد.ملكه را آوردند، او و شاه وارد حجله شدند.
شبها براى ييلاق به قريه (زشك ) مى رفتم . يكى از روزها در مسير راه با شخصىسيد آشنا شدم و او مرا دعوت كرده ، به منزل خويش در دهى به نام (ارچنك ) برد. واردمنزل سيد كه شدم ، ديدم بچه هايش همگى روسرى هاى سبز رنگى به سردارند. پيشنهادشد اول شام بخوريم و سپس ‍ توسلى بجوييم . من گفتم :اول توسل و روضه خوانده شود، بعدا شام بخوريم . روضه خوانده شد و ضمن آن بهحضرت اباالفضل العباس ‍ عليه السلام متوسل شديم . شب را هم آنجا ماندم صبح كهبرخاستم و نماز خواندم و پس از قرائت تعقيبات نماز خوابيدم ، در عالم خواب ديدم كه درگوشه اتاق خوابيده ام ولى روحم به جنازه ام نظاره مى كند. آقا قمر بنى هاشمابوالفضل العباس عليه السلام هم در حاليكه زرهى به تن و كلاهخودى به سر دارد، دركنار جنازه من نشسته اند.
او هم به سوى يمن و ((وادى برهوت )) حركت مى كند و در آنجامشغول دعاء و توسل و نماز و روزه مى شود تا اين كه روزى روح ((شيخ عبدالطاهر)) رامشاهده مى كند. سئوال مى نمايد: آيا شما جناب ((شيخ )) هستيد؟ مى گويد: آرى ، گفت :مگر شما همان كسى نيستيد كه مجاور مكه بوديد؟ گفت : چرا؟
الف عبادت لفظى : و آن عبارت است از اظهار بعضى از ذكرهايى كه در مقام پرستشخداوند با زبان مى گوييم ؛ مانند خواندن دعاىكميل ، دعاى توسل و ساير ادعيه ،
حسن روحانی در خصوص سپاه پاسداران انقلاب اسلامی می‌گوید «سپاه پاسداران در خط مقدم دفاع از انقلاب حضور داشت و ناامنی‌های گوشه و کنار کشور و توطئه‌های خارجی که استکبار به سرکردگی آمریکا علیه ملت ایران انجام می‌دادند را یکی پس از دیگری خنثی می‌کرد. سرمایه معنوی سپاه، خلوص، توسل و اعتقادی است که میان نیروهای آن وجود دارد و این همان سرمایه‌ای است که این نیرو را محبوب دل‌ها قرار داده است. سپاه پاسداران انقلاب اسلامی امروز در منطقه نه تنها سپاه جنگ نیست بلکه سپاه صلح، ثبات، امنیت و آرامش است.»
كرامات اهل بيت با توسل و دعا و مناجات و اشك چشم ودل سوخته به دست مى آيد.
ولى جمعى از وهابيين قشرى ، براى بريدن ارتباط مسلمين از پيامبر اسلام و پيشوايانبزرگ از طريق توسل و شفاعت طلبيدن ، به اين آيه و مانند آن تمسك جسته اند، و گفتهاند قرآن مى گويد: تمام كسانى را كه غير از خدا مى خوانيد - حتى پيامبران ! - سخن شمارا نمى شنوند و اگر بشنوند اجابت نمى كنند.