معنی کلمه توبه عرفانی در دانشنامه اسلامی
غالباً توبه را اولین منزل و باب الابواب دانسته اند گاهی آن را بعد از مقام انتباه، یا بعد از یقظه ذکر کرده اند. و گاه گفته اند که انتباه و تیقّظ، احوالی قبل از مقام توبه اند.
اهمیّت توبه
در باره اهمیت توبه گفته شده که هر انسانی ناگزیر از آن است، زیرا پاک بودن خصلت فرشتگان است، همواره در گناه بودن کار شیطان و بازگشتن از معصیت به طاعت از طریق توبه، کارِ آدمیان است و هر که توبه کند با آدم علیه السلام قرابت و شباهت پیدا کرده است. بنابراین، توبه بر همه مردم واجب و غفلت از آن، از گناهانی که انسان انجام داده بدتر است. بعلاوه، مهمترین قدمی که سالک در ابتدای سلوک مأمور به آن می شود، توبه است.
توبه در زندگی نامه عارفان
در زندگینامه عارفان حکایات فراوانی در باره چگونگی تنبه و توبه آنان وجود دارد. برخی از عرفا دورانی را در فسق و فجور، راهزنی و دنیاداری گذرانده بودند، اما بر اثر واقعه ای از قبیل شنیدن سخنی از کسی در خواب یا بیداری، دیدار با افراد صاحب کرامت و دیدن صحنه های عجیب و غیرعادی، ناگهان متنبه شده و پس از توبه به سیر و سلوک رو آورده اند از جمله ابراهیم أدهم و حسینی هروی از دنیاداری و فرمانروایی، بِشر حافی و ذوالنون مصری و احمد جام از فسق و فجور و شرابخواری و فُضَیل عِیاض از راهزنی توبه کردند. همچنین یکی از کرامات عرفا، توبه دادن اهل فسق و فجور بوده است.
نسبت توبه با إنابه نزد مشایخ صوفیه
...