[ویکی فقه] تسخیر نهر (قرآن). نَهرْ، به سکون هاء، جمع آن «انهار» به معناى محلّ جریان آب روان است، تسخیر نهر و رام شدن آن براى انسان، از آیات الهی و نشانه هاى توحید:اللَّهُ الَّذِی خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ ... وَ سَخَّرَ لَکُمُ الْأَنْهارَ. ابراهیم/سوره۱۴، آیه۳۲. تسخیر نهرها از جانب خدا، براى استفاده بشر:اللَّهُ الَّذِی ... وَ سَخَّرَ لَکُمُ الْأَنْهارَ. ابراهیم/سوره۱۴، آیه۳۲. مسخّر بودن نهرها، نمودى از نعمتهای خدا بر بندگان و شایسته شکر و سپاس:اللَّهُ الَّذِی ... وَ سَخَّرَ لَکُمُ الْأَنْهارَ ... وَ إِنْ تَعُدُّوا نِعْمَتَ اللَّهِ لا تُحْصُوها إِنَّ الْإِنْسانَ لَظَلُومٌ کَفَّارٌ. ابراهیم/سوره۱۴، آیه۳۲. ...
جملاتی از کاربرد کلمه تسخیر نهر
اولین گزارش دربارهٔ دریاچه مزبور از قول کتسیاس است. کتسیاس (کتزیاس) مورخ مشهور یونانی مؤلف کتاب پرسیکا، تاریخ پارسیان که در سال - ۴۱۴ پ.م. - به اسارت ایرانیان درآمد می‌گوید: سمیرامیس پس از تصرف هگمتانه، کاخی در آن ساخت، امّا چون دید که آب شهر کم است، فرمان داد با صرف هزینه‌ای گزاف، نهری بکنند و آب دریاچه‌ای را که در آن سوی الوند قرار داشت به شهر هگمتانه هدایت کنند. این ملکه بیوه شامشی آداد پنجم پادشاه آشور بود که در حمله‌ای کشور ماد را تسخیر کرد، حتی به گواهی الواح آشوری تا بدخشان به پیشروی و جهان‌گشایی ادامه داد.
فضا ماهیتی جیوه مانند دارد که چون نهری سیال، تسخیر و تعریف آن را مشکل می‌نماید. اگر قفس آن به اندازه کافی محکم نباشد به راحتی به بیرون رسوخ می‌کند و ناپدید می‌شود. فضا می‌تواند چنان نازک و وسیع به نظر آید که احساس وجود بعد، از بین برود (برای مثال در دشت‌های وسیع، فضا کاملاً بدون بعد به نظر می‌رسد) یا چنان مملو از وجود سه بعدی باشد که به هر چیزی در حیطه خود مفهومی خاص بخشد.
در اوایل سال ۱۱۵۱ ه.ق نادر فرمانی جدی را برای سفیرش فرستاد که سریع به ایران بازگردد و در همین زمان، نادر موفق به تصرف غزنین و کابل شد. پس از تصرف این نقاط و هفت ماه اقامت در کابل، چون باز در جواب پیغام‌هایش به محمد شاه بی‌اعتنائی دید به سمت جلال‌آباد حرکت کرده و پس از تسخیر جاده شمال‌غربی هند، در ماه رمضان وارد منطقه جلگه پنجاب شد، در پیشاور بود که خبر قتل برادرش ابراهیم‌خان ظهیرالدوله به‌دست لزگی‌های داغستان به او رسید، اما متوقف نشد و در پی ماجراجویی‌اش در هند، متوجه شد که محمد شاه با ۳۰۰٬۰۰۰ نفر سرباز و ۲٬۰۰۰ فیل جنگی و ۲٬۰۰۰ عرّاده توپ جنگی و نیروهای بلوچ به فرماندهی میر بولان ریگیاز دهلی حرکت کرده و به منطقه کرنال واقع در ساحل نهر جمنا، در بیست فرسنگی شمال دهلی آمده است. نادر به آسانی در ۱۵ ذی‌القعده در جلگه کرنال سپاه بی‌شمار محمد شاه را شکست داد.