معنی کلمه تحمل حدیث در دانشنامه اسلامی
در «تحمل»، راوی ، حدیث را از دیگری ــ که در اصطلاح به او شیخ می گویند ــ به یکی از طرق معتبر در تحمل حدیث فرا می گیرد. عنوان یادشده از اصطلاحات علم درایه است.تحمل حدیث به معنای حمل آن نیز هست؛ اما علمای حدیث به این جهت اصطلاح تحمل را بر حمل ترجیح داده اند که تحمل به معنای «حمل با مشقت» است و از آن جا که حمل حدیث مستلزم وجوب احتیاط در عدم تداخل حدیث با سخنان دیگر است، خالی از مشقت نیست.
اهلیت
بیشتر دانشمندان علوم حدیث بدون تعریف تحمل حدیث، سخن را از اهلیت راوی برای تحمل آغاز کرده اند. مراد از اهلیت، وجود شرایطی است که موجب صلاحیت راوی در اخذ حدیث می شود.این شرایط عبارت اند از: عقل ، قوه تمیز ، ضبط .
رکن اصلی
رکن اصلی در احراز اهلیت همان قوه تمیز است بر این شرط، بویژه در تحمل از طریق سماع، تأکید شده است.
← اختلاف نظرها
...
[ویکی شیعه] تحمل حدیث، اصطلاحی در علم حدیث، به معنای فراگرفتن و شنیدن حدیث از راه های معین است. در « تحمل»، راوی، حدیث را از دیگری ــ که در اصطلاح به او شیخ می گویند ــ به یکی از شیوه های معتبر در تحمل حدیث فرا می گیرد. تحمل حدیث به معنای حمل آن نیز هست؛ اما علمای حدیث به این جهت اصطلاح تحمل را بر حمل ترجیح داده اند که تحمل به معنای « حمل با مشقت » است و از آنجا که حمل حدیث مستلزم دقت بسیار است، خالی از مشقت نیست.
تذکر: در صحت تحمل راوی، اموری چون اسلام و ایمان و بلوغ و عدالت و نیز نقل کوچک تر از بزرگتر، شرط نیست.
تحمل حدیث شیوه هایی دارد که از نظر بیشتر علمای حدیث هشت قسم است:
[ویکی اهل البیت] اصطلاحی در علوم حدیث، به معنای فراگرفتن و شنیدن حدیث از راههای معیّن.
تحمل حدیث عبارت است از این که راوی، حدیث را از استاد خود - که در اصطلاح به او «شیخ» می گویند - به یکی از راه های معتبر در تحمل حدیث، فراگیرد.
تحمل حدیث به معنای حمل آن نیز هست؛ اما علمای حدیث به این جهت اصطلاح تحمل را بر حمل ترجیح داده اند که تحمل به معنای «حمل با مشقت» است و از آنجا که حمل حدیث مستلزم وجوب احتیاط در عدم تداخل حدیث با سخنان دیگر است ، خالی از مشقت نیست.
برای تحمّل حدیث طرقی ذکر شده است. بیشتر عالمان حدیث، هشت طریق و برخی، هفت طریق ذکر کرده و طریق «وصیت» را در ذیل طریق «اعلام» آورده اند. این طرق عبارتند از:
راه های یاد شده از نظر میزان اعتبار با یکدیگر تفاوت دارند؛ از این رو، برای هر طریقی عبارتی منظور شده که نوع تحمل راوی از حدیث را مشخص می کند؛ تعبیرهایی همچون «سمعت» یا «حدثنی»؛ «قرأت علی فلان» یا «قری ء علی فلان و انا اسمع»؛ «اخبرنی فلان إجازة»؛ «أخبرنی فلان مناولة»؛ «أخبرنی فلان مکاتبة»؛ «أخبرنی فلان إعلاما» و «أخبرنی فلان وصیّة» که به ترتیب بیانگر و مشخص کننده طریق سماع، قرائت، اجازه، مناوله، کتابت، اعلام و وصیت است. طریق تحمل حدیث از نوع وجاده از عباراتی همچون «وجدت» یا «قرأت بخطّ فلان» استفاده می شود.
معتبرترین طریق - از نظر عموم محدثان - طریق سماع و ضعیف ترین آن، طریق وجاده است و از آنجا که ذکر طریق تحمل موجب طولانی شدن سند حدیث می شده محدثانی چون ثقة الاسلام کلینی، سند را به صورت «معنعن» تلخیص کرده اند.