معنی کلمه تاویل فلسفی در دانشنامه اسلامی
سازگاری و توفیق میان عقل و نقل یا فلسفه و دین در میان فلاسفه مسلمان ایران ، بنیانی عقلی و هستی شناختی یافته است.
← روش کار فلسفه و دین
کتابِ الجمع بین رأیی الحکیمین فارابی را می توان نوعی تأویل دانست که در آن اختلافاتِ ظاهریِ (به زعم وی) افلاطون و ارسطو به وحدت باطنیِ حکمت آن دو مؤَّول می شود، زیرا گوهر اصلی آن دو حکمت، یکی است.
فلسفه باطنی ابن سینا
در مجموعه آثار ابن سینا ، تألیفاتی هست که با نوشته های مشائی وی تفاوت دارد.
در زمره این آثار سه داستان تمثیلی حی بن یقظان و رسالة الطیر و سلامان و ابسال قرار می گیرد.
با مطالعه این آثار بعضی جنبه های برجسته « فلسفه باطنی » ابن سینا آشکار می شود.
در داستان های تمثیلی، مشرق در معنای رمزی خود عالم نور یا صور محض است و مغرب ، عالم سایه ( ظل ) و مادّه .
نفس آدمی هم چون اسیری در تاریکی مادّه زندانی است و باید خود را آزاد کند تا بتواند به عالم نوری که آدمی از آن جا هبوط کرده است، برسد و محتاج راهنمایی است که وی را در این جهان رهبری کند و به رستگاری نهایی برساند.
آثار ابن سینا در آثار دیگران
...