بم ساز صاف
جملاتی از کاربرد کلمه بم ساز صاف
یا بم ساز خرد یا پرده زیر جنون یا ز مستی بی‌خبر یا از ادب هشیار باش!
داغم از زیر و بم ساز خیال آهنگ عشق هم خودش‌می‌فهمدآن‌حرفی‌که‌با من‌داشته‌ست
در مورد ریشهٔ نام اصطلاح راست‌کوک و چپ‌کوک اختلاف نظر است. بسیاری آن را به گردش گوشی‌های ساز به سمت چپ یا راست برای تغییر کوک ساز نسبت می‌دهند، اما مرتضی حنانه به این دیدگاه نقدهایی وارد کرده‌است. حنانه خود نظریه‌ای دیگر ارائه کرده که مبتنی بر موقعیت سیم‌های زیر و بم ساز در حالتی است که ساز عمودی نگه داشته شود (مثل نحوهٔ نواختن کمانچه). نظریات دیگری هم بر اساس موسیقی‌های ملیت‌های دیگر ارائه شده که اعتبارشان مورد سؤال است.
رشته بگسیخت نفس زیر و بم ساز نماند گوش ما باز شد امروز که آواز نماند
دوری و نزدیکی از زیر و بم ساز دویی‌ست هجر و وصلی نیست اینجا پردهٔ نیرنگ اوست
حیرت نوای زیر و بم ساز قدر تو اخفایی خموشی و افشایی زبان