بس پراکندگی

اینشتین به مشکل نوسانات ترمودینامیک بازگشت و تلاش کرد مشکل را با تغییرات چگالی در یک مایع در نقطه بحرانی آن حل کند. به‌صورت معمول، نوسانات چگالی توسط مشتق دوم انرژی آزاد نسبت به چگالی کنترل می‌شود. در نقطه بحرانی، این مشتق صفر است و منجر به نوسانات زیادی می‌شود. اثر نوسانات چگالی این است که موجب پراکندگی همه طول موج‌ها می‌شود و موجب می‌شود مایع دارای ظاهری سفید و شیری‌رنگ پیدا کند. اینشتین این موضوع را به پدیده پراکندگی رایلی نسبت داد که زمانی رخ می‌دهد که اندازه ذرات از طول موج تابیده شده کوچکتر باشد و توضیحی برای علت رنگ آبی آسمان نیز به‌حساب می‌آید. اینشتین به‌صورت کمی، کدری بحرانی[bs] را از نوسانات چگالی به‌دست‌آورد و نشان داد که چطور هم این اثر و هم پراکندگی رایلی از بافت اتمی ماده ناشی می‌شود.

از وی می‌آید که گفت: «همَّةُ العارفِ إلی مَوْلاهُ فَلَمْ یَعْطِفْ إلی شَیءٍ سِواهُ.» همت عارف با حق باشد و از وی به هیچ چیز باز نگردد و بر هیچ چیز فرو نیاید؛ از آن که عارف را به‌جز معرفت وی هیچ چیز نباشد. چون سرمایهٔ دلش معرفت بود مقصود همتش رؤیت بود؛ از آن‌چه پراکندگی هِمم هُموم بار آورد و هُموم از درگاه حق بازدارد.

ز پارس نان ز سپاهانم آب و ز تو کفاف منم ز روی پراکندگی به عالم طاق

پراکندگی یکی از مهم‌ترین مفاهیم در آمار است. هدف از اندازه‌گیری معمولاً پیدا کردن تغییرات و توجیه آن‌هاست. هرچه پراکندگی کمتر باشد، پیش‌بینی مقدار یک متغیر تصادفی با کمک مقدار میانگینش دقیق‌تر می‌شود؛ به عبارت دیگر، پراکندگی می‌تواند دقتِ یک پیش‌بینی را نشان دهد.

خرگوش صحرایی شرقی از لحاظ ظاهری تشابه زیادی به خرگوش صحرایی اروپایی دارد ولی کمی کوچک‌تر است. پراکندگی زیستگاه این خرگوش در نیمه شرقی ایران از جنوب شرقی دریای مازندران، میانکاله تا مرز افغانستان است. تا به حال پژوهش‌های زیادی در خصوص مشخصات ظاهری، محدوده زیستی و عادات و رفتار این گونه انجام نشده است.

در پراکندگی ریلی ابعاد ذرات خیلی کوچکتر از طول موج نور است، که این پراکندگی در اتمسفر منجر به آبی و قرمز دیده شدن رنگ آسمان می‌شود که ناشی از جدایی طول موج‌های مختلف نور پس از پراکندگی است. در پراکندگی می ابعاد ذرات بزرگتر از طول موج نور است، رنگ سفید ابرها نیز ناشی از این پدیده است. آشکین پیشنهاد داد که می‌توان با در نظر گرفتن دو دیدگاه به تحلیل این تئوری پرداخت: دیدگاه اپتیک هندسی برای پراکندگی می، و دیدگاه دوقطبی الکتریکی برای پراکندگی ریلی.

در عمان، مکانی در سال ۲۰۱۱ توسط باین جوون کشف شد که حاوی بیش از ۱۰۰ پراکندگی سطحی از ابزارهای سنگی متعلق به نوبیان بود که قبلاً فقط از کاوش‌های باستان‌شناسی در سودان شناخته شده بودند. دو تخمین سن لومینسانس نوری تحریک شده مجتمع نوبیان عربی را تقریباً در حدود ۱۰۶۰۰۰ سال قدمت می‌گذارد.

خداوند بی نسبت بندگی نه پیری در او نه پراکندگی

توزیع شدت در امتداد رنگین‌کمان سرسو، نیاز به در نظر گرفتن چندین اثر دارد: دامنه‌های بازتاب و انتقال فرنل، تضعیف جو، پراکندگی رنگی (یعنی عرض کمان)، پراکندگی زاویه‌ای سمت (دسته‌بندی اشعه) و محدودیت‌های هندسی. در نتیجه، رنگین‌کمان سرسو وقتی در حدود ۲۰ درجه خورشید مشاهده می‌شود، درخشان‌ترین حالت را دارد.

نشد از تخم پراکنده به گل جز پراکندگی دل حاصل

سیلیسین و گرافین ساختارهای الکترونی مشابهی دارند. هر دو یک مخروط دیراک و پراکندگی الکترونی خطی اطراف نقاط دیراک دارند. هر دو جلوه کوانتومی اسپین هال دارند. انتظار می‌رود که هر دو دارای مشخصات فرمیون‌های بدون جرم دیراک که بار را حمل می‌کنند باشند، ولی این موضوع برای سیلیسین فقط پیش‌بینی و تا به حال مشاهده نشده‌است، احتمالاً به این دلیل که انتظار می‌رود فقط با وجود سیلیسین مستقل که سنتز نشده‌است رخ دهد. اعتقاد بر این است که بستری که سیلیسین روی آن ساخته می‌شود تأثیر قابل توجهی بر خصوصیات الکترونیکی آن دارد.

دو درزی ز دل بشکند کوه را پراکندگی آرد انبوه را

تابش پراکنده آسمان تابش خورشیدی است که پس از پراکنده شدن پرتو مستقیم خورشید توسط مولکول‌ها یا ذرات موجود در جو به سطح زمین می‌رسد. به آن درخشش آسمان نیز می‌گویند که فرایند تعیین‌کننده برای تغییر رنگ‌های آسمان است. تقریباً ۲۳ درصد از تابش نور خورشید، از پرتو خورشیدی به دلیل پراکندگی در جو حذف می‌شود. از این مقدار (تابش فرودی)، در نهایت حدود دو سوم به عنوان تابش انتشاری فوتون به زمین می‌رسد.

فرآیندهای پراکندگی تشعشعی غالب در جو عبارتند از پراکندگی ریلی و پراکندگی مای که الاستیک هستند، به این معنی که یک فوتون نور می‌تواند بدون جذب و بدون تغییر طول موج، از مسیر خود منحرف شود.

پریشان چو شد دل، کند فیض سر دهد در پراکندگی دانه بر

به گوشه‌گیری، مجموع باش و دم درکش کز اجتماع، پراکندگی‌ست حاصل ما

دل و کشورت جمع و معمور باد ز ملکت پراکندگی دور باد

شمار پیروان این دین، بیش از ۷٫۹ میلیون نفر برآورد شده است. با اینکه این شمار کمتر از ۰٫۲٪ جمعیت دنیاست ولی از نظر پراکندگی در کشورهای مختلف پس از مسیحیت دومین دین جهان شمرده می‌شود.[الف] طبق آمار مرکز جهانی بهائی، در حال حاضر ۱۹۲ محفل روحانی ملی بهائی در جهان وجود دارد. در سراسر جهان بهائیان بیش از ۶۰ هزار کلاس تعلیم و تربیت کودکان و گروه‌های توان‌افزایی نوجوانان (۱۲–۱۵ ساله) برگزار می‌کنند که به روی همگان باز هستند. بهائیان جهان تا کنون بیش از ۷۰ هزار پروژهٔ کوتاه‌مدت توسعهٔ اجتماعی و اقتصادی را به انجام رسانده‌اند و در حال حاضر ۱۵۰۰ پروژهٔ بلندمدت توسعه در جریان است. آن‌ها همچنین بیش از ۱۵۰ سازمان برای توسعه اجتماعی و اقتصادی در نقاط مختلف جهان تأسیس کرده‌اند.

از پراکندگی حال جهان بی خبری زلف گمراه تو زان روی چنین کافر شد

قوله: وَ لا تَکُونُوا کَالَّذِینَ تَفَرَّقُوا وَ اخْتَلَفُوا تفرّق دیگرست و اختلاف دیگر. تفرّق ضدّ اجتماع است، و اختلاف ضدّ اصطلاح. تفرّق پراکندگی اصحاب طریقت است، و اختلاف پراکندگی ارباب شریعت. تفرق آنست که مراد بنده دیگر بود و مراد حق دیگر، و اجتماع آنست که مراد بنده و مراد حق یکی شود.