بازیچه ٔ روم و
جملاتی از کاربرد کلمه بازیچه ٔ روم و
سومين چيزى كه حكم سفر را قطع مى كند باقى ماندن به مدت سى روز درحال ترديد است و منظور از ترديد اين است كه نمى داند و تصميمى ندارد كه چند روزبماند و از همين باب است آن صورتى كه بدون ترديد مى گويد فردا مى روم و نمىرود و در مدت سى روز هر روز تصميم مى گيرد كه فردا بيرون رود و چون فردا مىشود بيرون نمى رود كه در همه اين مدت وظيفه اش قصر است و چون سى روز با اينوضع پشت سر گذاشت ديگر حكم سفر در حق او قطع شده بايد نماز را تمام بخواند.
گه کند صد چشمه در صحرا روان گه ز روم و هند آرد کاروان
نیز نه این که مالی گرد کنم یا به والائی ها رسم و یا مزد گرد کنم یا دانش بیندوزم، یا این که چونان نایی بین تهیدستی و توانگری و بدبختی و نعمت گاه بدین سو روم و گاه بدان سو.
مسکن غرباء روم و هند و منزل مسافران برّ و بحر، خزینه متموّلان و گنج خانه ارباب بضایع شرق و غرب [بود]، به دست لشکر خراسان افتاد و استباحت آن خطه محمی و افتراع آن عروس دوشیزه، بر دست ایشان رفت و آن را عالی‌ها سافل‌ها کردند و چند روز در جیرفت و رساتیق و نواحی، بازار نهب و غارت قایم بود و قتل و شکنجه و تعذیب دایم….
ببرد خواب قیصر و فَغفو‌ر هیبت تیغ او به روم و به چین
در حالی که از نظر قانونی، اعضای سنای روم و پسرانشان در تجارت محدودیت‌هایی داشتند، اعضای طبقهٔ سواره‌نظام جدا از ارزشهای والای طبقهٔ خود که پیگیری‌های نظامی و فعالیت‌های تشریفاتی بود، در کسب و کارها شرکت می‌کردند. پلبیان و آزادگان در بازارها فروشگاه و دکه داشتند، در حالی که بردگان متعدد بیشتر کارهای‌سخت را انجام می‌دادند. همچنین خود بردگان موضوع معاملات تجاری بودند. احتمالاً به دلیل نسبت بالای آنها در جمعیت (در مقایسه با یونان کلاسیک)، فرارها و همچنین، جنگ‌های سرویل و قیام‌های جزئی، تجارت آنها بخشی متمایز از باقی تجارت روم بود.
ج - صاحب روح المعانى نوشته : بعضيها گفته اند او، يعنى ذو القرنين ، اسمش فريدونبن اثفيان بن جمشيد پنجمين پادشاه پيشدادى ايران زمين بوده ، و پادشاهىعادل و مطيع خدا بوده . و در كتاب صور الاقاليم ابى زيد بلخى آمده كه او مؤ يد بهوحى بوده و در عموم تواريخ آمده كه او همه زمين را به تصرف در آورده ميان فرزندانشتقسيم كرد، قسمتى را به ايرج داد و آن عراق و هند و حجاز بود، و همو او را صاحب تاجسلطنت كرد، قسمت ديگر زمين يعنى روم و ديار مصر و مغرب را به پسر ديگرش سلم داد، وچين و ترك و شرق را به پسر سومش تور بخشيد، و براى هر يك قانونى وضع كردكه با آن حكم براند، و اين قوانين سهگانه را به زبان عربى سياست ناميدند، چوناصلش (سى ايسا) يعنى سه قانون بوده .
چون اجازه گرفت ، عرض كرد: يا اميرالمؤ منين (ع )! در اين سفر به قادسيه مى روم و ازگوشت سنان بن و اهل شامى كه از دشمنان شماست ، و در جنگ صفين گريخته ، توشه راهكنم . امام دعا كرد و شير رفت ).
کراسوس رومی در سال ۵۲ قبل از میلاد تلاش کرد پارت را فتح کند اما در نبرد حران شکست قاطعانه ای خورد. ژولیوس سزار زمانی که در سال ۴۴ قبل از میلاد به قتل رسید، قصد حمله دیگری را داشت. سلسله‌ای طولانی از جنگ های روم و اشکانی به دنبال داشت.
یکی قیصر روم و قیصر نژاد فریدون ورا تاج بر سر نهاد
خوشا روزگاران فرخ زمان که روم و فرنگ از تو جستی امان
ستاره گه به صلح و گه به جنگ است گهی با روم و گاهی با فرنگ است
پزشک آرم ز روم و هند و ایران مگر درد مرا دانند درمان
و چون اين سنتهاى جاريه نمى توانست خواسته و قريحه فطرت بشر را تضمين كنديعنى سعادت او را ضمانت نمايد قهرا دستخوش تغييرها و دگرگونى ها گرديد حتىاين سنت در ملل متمدنى كه قوانين در بينشان حاكم بوده است و ياحداقل سنتهائى معتاد و ملى در بينشان حكم قانون را داشته از اين دگرگونگى دور نماندهاست نظير قوانين جارى در روم و يونان و هيچ قانون ارثى كه تا به امروز بين امتهاداير بوده به قدر قانون ارث اسلام عمر نكرده قانون ارثى اسلام از اولين روزى كهظهور يافت تا به امروز كه نزديك چهارده قرن است عمر كرده است .
جز از باژ و دینار هندوستان جز از کشور روم و جادوستان
عقل و دل را مستی از یک جام می اختلاط ذکر و فکر روم و ری
او از یک خانواده پلب بود. (اهالی غیربومی روم و فرزندانشان را پلب می‌نامیدند)
همزمان با سقوط اشکانیان و اغتشاشاتی که در بخش شرقی امپراتوری روم و به خصوص در شهر تدمر پیدا شد، شهری در کرانه فرات به وجود آمد که در تاریخ تازیان از یک سو و از سوی دیگر، در تاریخ ایران نقشی چشم‌گیر بازی کرد و مرکز آمیزش این دو نژاد گردید.
چراغ دل و دیده فیلقوس فروزنده کشور روم و روس
در سده سوم میلادی نخجوان به همراه بخش شرقی قفقاز (آلبانیای قفقاز) تابع دولت ساسانی بود، و شاهان ساسانی مرزبانانی بر این سرزمین می‌گماردند. در پیکارهای میان دولتهای ایران و روم و بعدها ایران و بیزانس، نخجوان بارها مورد تاخت و تاز قرار گرفت در این سرزمین آتشکده‌های متعددی وجود داشته است؛ و در این حین کلیساهایی نیز در آن منطقه بناگردید. از آثار به جای مانده از آن زمان می‌توان دریافت که زرتشتیان و مسیحیان در کنار یکدیگر زندگی می‌کردند.