ایه نفى حرج

مراد از اين شهادت گواهى بر اعمال است كه بحث مفصل آن ، در تفسير آيه 143 از سوره بقره و جاهاى ديگر گذشت ، و اين آيه مطالب گذشته ، يعنى داستان اجتباء، و مساءله نفى حرج و وجه تسميه مسلمين به مسلمين راتعليل مى كند.

اما اين سخن به نظر صحيح نمى رسد؛ زيرادليل نفى حرج نسبت به شرط اجتهاد، اثبات حجيّت براى فاقد شرط نمى كند، بلكه فقط ضرورت رجوع به قاضى مجتهد را نفى مى كند و ضرورت فصل خصومتهاى جامعه مسلمين گرچه ثابت و مسلّم است ، ولى از طريق امر به معروف جبران مى شود و حاجتى به حجيّت قضاوت غير مجتهد نيست ، تا بتوان از طريق غضرورت عقلى حجيّت آن را كشف نمود.

اين وجه نيز صحيح نيست و از ظاهر آيه بسيار بعيد است ، زيرا ظاهر سياق آيه اينست كه مى خواهد نفى كند حرج را از شرابخوارى هاى گذشته ، و اين نفى حرج هيچ شرطى ندارد، نه ايمان و نه عمل صالح و نه تقوا و پرهيز از محارم .