انتونی شرلی

معنی کلمه انتونی شرلی در دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] آنتونی شرلی. «آنتونی شرلی» یک جهانگرد انگلیسی است که به ایران سفر کرده است.
«سرآنتونی شرلی»، نام یک جهانگرد انگلیسی است که در سال ۱۵۶۵/ ۱۵۶۸ م (۹۷۵/ ۹۷۸ ق) در ویستون به دنیا آمده بود. پدر او (سر توماس شرلی) (۱۶۱۲- ۱۵۴۲ م) از اهالی ویستون در ناحیه ساکس و عضو پارلمان انگلیس در دوره های الیزابت اول و جیمز اول بود و سه پسر به نام های آنتونی، رابرت و توماس (که هم نام پدر بود) داشت که همگی در عرصه سیاست فعال بودند. آنتونی، پس از خاتمه ی تحصیلات مقدماتی، در دانشگاه آکسفورد به خدمت نظام درآمد و در جنگ های میان اسپانیا و هلند شرکت جست و سپس با کمک کنت اسکس از بزرگان انگلستان، با سپاهی مامور حمله به جزایر متعلق به اسپانیا، در امریکا گردید. دو سال بعد از جانب لرد ماموریت یافت که به ایتالیا رود و در خدمت دوک فرارا، موسوم به سزار دسته که با پاپ کلمنت (کلمان) هشتم در ستیز بود درآید؛ اما پیش از آن که وی به ایتالیا برسد، پاپ بر حریف غالب آمده و دوک سرکش را به چنگ آورده بود. از این روی ماموریت شرلی انجام ناشده، پایان پذیرفت.
سفر با ایران
در چنین اوضاع و احوالی بود که شرلی بر طبق دستور و مصلحت دید کنت اسکس، عزم سفر ایران کرد تا شاه عباس را در برابر ترکان عثمانی یاری بخشد و ضمنا ایران را به اتحاد با دول مسیحی اروپایی بر ضد ترکان عثمانی برانگیزد. در همین روزها بود که وی به بازرگانی ایرانی که از طرف شاه عباس برای خرید کالاهای اروپایی؛ مثل ماهوت انگلیسی و پارچه های پشمی و کتانی قبرس به ونیز آمده بود، برخورد و بازرگان ایرانی داستان های مشروحی در باب شکوه و عظمت دربار شاه عباس برای او بیان داشت؛ اما آنتونی هنوز در ته دل مردد و از نتایج چنین سفر طولانی و پرمخاطره ای تا ایران نگران بود تا این که سخنان آنجلو درباره ی عظمت پادشاه صفوی یا به قول اروپاییان صوفی بزرگ و عنایتش نسبت به فرنگیان دیگر جای تردید در دل آنتونی باقی نگذاشت. آنتونی شرلی روز ۲۴ ماه مه ۱۵۹۸/ ۱۷ شوال ۱۰۰۶ از ونیز به مقصد ایران حرکت کرد. خط سیر آنان در سفرنامه آمده است. شرح این سفر را شخصی به نام جرح مانورینگ تحت عنوان «سفرنامه ی برادران شرلی» نوشته است و با همه اختصار، متضمن نکات ارزنده و بسیار دقیقی است. این سفر با دو هدف توسعه تجارت میان ایران و انگلستان و تشویق ایرانیان به جنگ علیه ترکان انجام شد. برادران شرلی از بدو ورود به ایران خود را دو نجیب زاده انگلیسی که پس از شنیدن شهرت پادشاه ایران مایل به خدمت برای او هستند و نه سفرای پادشاه انگلستان معرفی می کردند. آنتونی در این سفر، ثروت زیادی از قسطنطنیه و حلب به دست آورد. همچنین هدایای بسیاری از شاه عباس یکم گرفت و شاه عباس وی را میرزا خطاب کرد. سرآغاز نفود انگلستان در ایران که ایرانیان خاطرات بسیاری بدی از آن دارند. در این سفر وی علاوه بر تحریک شاه عباس، به جنگ با عثمانی ها و توافق برای تسلیح ارتش ایران به سلاح گرم توانست امتیاز و اجازه تجارت برای انگلیسی ها را به دست آورد.
عناوین مرتبط
سفرنامه برادران شرلی (کتاب)
منبع
...

جملاتی از کاربرد کلمه انتونی شرلی

آنتونی شرلی جهانگرد انگلیسی که در اوایل سدهٔ هفدهم از ایران صفوی بازدید کرده، چنین می‌نویسند: «شیخ صفی و پدرانش… از بومیان آذربایجان و زبان ایشان آذری می‌بوده و ترکی‏ که شاه اسماعیل با آن شعر سروده سپس در آن خاندان رواج یافته…»
سِر آنتونی شرلی که از جانب سردار مقتدر انگلیسی لرد اسکس به ایران فرستاده شده بود به شاه عباس پیشنهاد کرد که ایران هیئت سفارتی به دربارهای اروپایی اعزام کند و با آنها علیه دشمن مشترک (امپراتوری عثمانی) پیمان ببندد. شاه عباس آنتونی شرلی را به همراه حسینعلی بیگ بیات روانه اروپا کرد تا هم با کشورهای اروپایی ارتباط برقرار کند و هم برای ابریشم ایران (که انحصار آن در اختیار شخص شاه بود) بازار بیابد.
جدا از این کتاب‌های تاریخی داخلی، منشآت و سفرنامه‌های بسیاری (به ویژه از اروپاییان) موجود است که در شناخت تاریخ صفویان بسیار سودمند است. از آن‌جمله می‌توان به سفرنامه‌های ژان شاردن، پیترو دلاواله، آنتونی شرلی، ژان باپتیست تاورنیه اشاره کرد.
در سال ۱۰۰۷ هجری قمری (۱۵۹۸) دو نفر از نجیب‌زادگان انگلیسی به نام آنتونی شرلی و رابرت شرلی به همراه بیست و پنج نفر انگلیسی دیگر از راه ونیز و حلب و بغداد به قزوین وارد شدند. هیئت نامبرده از سوی دولت ایران به گرمی پذیرفته شد و شاه عباس از وجود آنان برای تجهیز و ایجاد نظم قشون ایران استفاده کرد. همچنین توسط آن‌ها روابط ایران و ممالک اروپایی را با داشتن یک وجه مشترک، یعنی دشمنی با عثمانی گسترش داد.
رابرت به همراه برادرش آنتونی شرلی در ۱۵۹۸م به ایران سفر کرد. آنتونی شرلی در ۱۰ آذر سال ۹۷۸ ه‍.ق/۱ دسامبر ۱۵۹۹ م به همراه ۵۰۰۰ اسب وارد ایران شد و تا اردیبهشت ۹۷۹ ه‍.ق/می ۱۶۰۰ م در ایران ماند. او از سوی لرد اسکس مأموریت داشت تا ارتش ایران صفوی را تعلیم دهد. به او همچنین فرمان داده شده بود که واحد توپخانه ایران را تقویت و نیروها را آموزش دهد.
جدا از این نسک‌ها، منشآت و سفرنامه‌های بسیاری (به‌ویژه از اروپاییان) موجود است که در شناخت تاریخ صفویان بسیار سودمند است. از جمله سفرنامه‌های ژان شاردن، پیترو دلاواله، آنتونی شرلی، تارونیه و…
پس از سفر حاجی خسرو خان سفرای دیگری نیز بین دو کشور ردوبدل شد تا اینکه در ۱۶۰۰ میلادی شاه عباس آنتونی شرلی و حسینعلی بیگ بیات را رسماً به مأموریت دیپلماتیک در کشورهای اروپایی فرستاد.
جدا از این کتاب‌های تاریخی داخلی، منشآت و سفرنامه‌های بسیاری، به ویژه از اروپاییان موجود است که در شناخت تاریخ صفویان بسیار سودمند است. از آن‌جمله می‌توان به سفرنامه‌های ژان شاردن، پیترو دلاواله، آنتونی شرلی و ژان باپتیست تاورنیه اشاره کرد.
آنتونی شرلی برادر دیگر توماس بود که در سال ۹۷۶ ه‍.ق / ۱۵۶۸ م در انگلیس متولد شده‌بود و پس از اتمام تحصیلات آکادمی خود در آکسفورد وارد سپاه شده‌بود. آنتونی در قرن ۱۶ از جانب ارل اسکس مأمور شد تا به ایران سفر کند و در مورد امتیازهای انگلیس در ایران و کشور عثمانی با شاه عباس گفت‌وگو کند. آنتونی به همراه برادر خود در شوال ۱۰۰۹ ه‍.ق / ۲۴ مه ۱۵۹۸ م، با ۲۵ همراه از ونیز به جانب ایران حرکت کرد. او ابتدا به اسکندرون رسید. سپس حلب و بغداد را پشت سر گذاشت و وارد ایران شد او در شهر قزوین نزد شاه عباس حضور یافت.[پ ۱] سر آنتونی به همراهی شاه عباس راهی اصفهان شد و در اصفهان شاه به او لقب «میرزا» داد و زین پس میرزا آنتونیو خوانده‌شد.