املی عزالدین بن جعفر

از حوادث مهم دوره صفوی، حمله بلوچ‌ها به جیرفت و غارت آنجا بوده‌است. اما پیشینه زیست و حضور بلوچ ها در جیرفت و جبال بارز به پیش از اسلام می رسد که به نقل از مقدسی، اصطخری، ابن حوقل، عزالدین بن اثیر، بلوچ ها را با معرب «البلوص» در کنار کوفج ها با معرب «القفص»، ساکنین کوهستان های کرمان جبال بارز و جبال القفص عنوان می کنند. در صدر اسلام کوهستان های کرمان(شرق و جنوب کرمان) در دست قبایل کوفج و بلوچ بود.

طبری و پیروان او عزالدین بن اثیر و میر خواند زرتشت را اصلاً از فلسطین نوشته و از آنجا به آذربایجان مهاجرت می‌دهند.

به روایت عزالدین بن اثیر، سلطان برای تحریم اقتصادی نایمان‌ها دستور داد که راه تجارتی آسیا، که (جاده ابریشم) بود را ببندند و این امر نتایج وخیمی را به بار آورد، اما هیچ‌یک از عملیات‌های نظامی سلطان علیه نایمان‌ها به پیروزی نرسید.

سرزمین اتابکان لر کوچک با همین نام یعنی لر کوچک شناخته می‌شد و شامل دو بخش پیشکوه (مناطق اطراف خرم‌آباد) و پشتکوه (استان ایلام) می‌شد. بین سال‌های ۵۸۰ تا ۱۰۰۶ه. ق اتابکان بر لر کوچک فرمانروایی می‌کردند. در طول دوره حاکمیت اتابکان، منطقه بروجرد معمولاً به عنوان بخشی از عراق عجم شناخته می‌شده و تحت نفوذ اتابکان نبوده است. هرچند به‌طور کلی منطقه سیلاخور، بروجرد و گاپله جزو نواحی لر کوجک نبوده است اما در در قرن هشتم هجری، تحت تسلط و نفوذ اتابکان لر کوچک قرار گرفته و در همین دوران از بروجرد به عنوان یکی از شهرهای لر کوچک نام برده شده‌است. در سال ۷۹۰ هجری، عزالدین بن شجاع الدین محمود از حاکمان لرِ کوچک در قلعه رومیان بروجرد مستقر بوده‌است.