معنی کلمه الگوی اسلامی مصرف در دانشنامه اسلامی
بی گمان مصرف، به خودی خود نه تنها پدیده ای ناپسند نیست که بسیار بایسته و لازم است؛ چرا که مصرف، یکی از شیوه های جایگزین ناپذیر برای پاسخگویی به نیازهای طبیعی و غریزی انسان است که بدون آن، حیات مادی و معنوی انسان ها دستخوش آشفتگی و نابسامانی خواهد شد و معیشت انسان، لذت و لطف خود را از دست خواهد داد؛ اما نکته اینجاست که گاهی مصرف شکل طبیعی خودش را از دست داده، به جای آن که به عنوان یک پدیده حیاتی در خدمت انسان باشد، انسان به خدمت او در می آید. بدین گونه وسیله به هدف تبدیل می شود و همه قوای مادی و معنوی انسان که باید با مصرف درست به اوج تکامل و تعالی برسد، بر اثر مصرف زدگی در سراشیبی سقوط قرار گیرد. همچنین زمینه انواع تباهی ها و ناهنجاری ها فراهم می آید. از اینجاست که ضرورت در اصلاح الگوی مصرف آشکار می شود و اهمیت دغدغه مقام معظم رهبری در این باره و ارزشمندی اعلام سال ۱۳۸۸ خورشیدی به عنوان سال «حرکت به سوی اصلاح الگوی مصرف» از سوی ایشان، کاملا آشکار می شود.از طرفی مصرف یکی از شاخص های اصلی سبک زندگی محسوب می شود به طوری که بعضی از صاحب نظران، سبک زندگی را به معنای نحوه مصرف و کیفیت و کمیت آن دانسته اند. لذا الگوی مصرف نقش تعیین کننده ای در سبک زندگی انسان ها دارد و از آن جا که اسلام در این زمینه «بایدها و نبایدها» و توصیه های زیادی ارائه کرده است و الگوی متفاوتی را مبنی بر جهان بینی خود معرفی می کند. بنابراین می توان سبک زندگی ویژه ای را در این حوزه برای جامعه شهروندی استنتاج کرد. در این نوشتار، از اصلاح الگوی مصرف و مباحث در خور توجیهی در این باره سخن خواهیم گفت.
آشنایی با فرهنگ مصرف
برای آن که از هر کاری نتیجه ای درست گرفته شود و از آن کار پیامدهای زیباسازی متوجه شخص نشود، نخست باید با فرهنگ آن کار آشنا بود. مصرف نیز از پدیده هایی است که فرهنگ خاص خود را دارد، و عدم آشنایی با این فرهنگ می تواند به زیان و تباهی فرد و جامعه شهروندی بینجامد و سرانجام این موهبت بزرگ به تعبیر مقام معظم رهبری به بلایی بزرگ تبدیل می شود:«برای جامعه بلای بزرگی است که میل به مصرف، روز به روز در آن زیاد شود و همه به بیش تر مصرف کردن، بیشتر خوردن، متنوع خوردن، متنوع پوشیدن و دنبال نشانه های مد و هر چیز تازه برای وسایل زندگی و تجملات آن رفتن تشویق بشوند».
← شناخت الگوی مصرف
برای تبیین بحث مصرف و اصلاح الگوی آن، نیازمند تشریح چند مطلب هستیم:
← مدل مفهومی ناظر
...